Ένας από τους πιο σημαντικούς χώρους στην ιστορία του πολιτισμού της Θεσσαλονίκης, αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας, το Θέατρο Αυλαία - ένα κύτταρο καλλιτεχνικής δημιουργίας- επαναλειτουργεί.

Ιστορία

Το θέατρο στεγάζεται στο κτίριο της Χριστιανικής Αδελφότητας Νέων Θεσσαλονίκης (ΧΑΝΘ), το οποίο εδώ και ογδόντα χρόνια αποτελεί σύμβολο της ιστορίας της συμπρωτεύουσας. Τα θεμέλια του κτιρίου μπήκαν στις 3 Μαρτίου 1924. Νωρίτερα, το 1921, είχε ιδρυθεί η Χ.Α.Ν. Θεσσαλονίκης ως Σωματείο Ιδιωτικού Δικαίου, κοινωφελές, μη κερδοσκοπικό. Από την ίδρυσή της και για τρία χρόνια στεγαζόταν σε ένα μικρό νοικιασμένο κτίριο, στην οδό Ευζώνων 19, ώσπου το 1923 η τότε κυβέρνηση παραχώρησε στην Αδελφότητα το σημερινό χώρο για την ανέγερση ιδιόκτητου κτιρίου. Το 1926 ολοκληρώνεται η μελέτη και τα σχέδια του κτιρίου που εκπονήθηκαν από τον κ. Μ. Δελλαδέτσημα και εγκρίθηκαν από το τεχνικό γραφείο των Χ.Α.Ν. στην Ν. Υόρκη. Η τεχνική εταιρία Δ. Καλκάνη & Σία (Φεβρουάριος 1926) ανέλαβε την ανέγερσή του, ενώ στη συνέχεια η εταιρία ΤΕΚΤΩΝ ανέλαβε να υποβάλει σχέδια και προϋπολογισμό των εσωτερικών εγκαταστάσεων. Για το έργο ενδιαφέρθηκε προσωπικά ο Μητροπολίτης Γεννάδιος Αλεξιάδης, ο οποίος πρωτοστάτησε στους σχετικούς εράνους μεταξύ των ομογενών στην Αμερική. Το έργο αποπερατώθηκε το 1934.

Το κτήριο

Τα τοξωτά ανοίγματα, ο τρούλος, καθώς και άλλα αρχιτεκτονικά στοιχεία κατάφεραν να ενώσουν το κτίσμα με το βυζαντινό παρελθόν της πόλης. Στο κτίριο αυτό έχουν λειτουργήσει κατά καιρούς η «Στέγη του σπουδαστή», νηπιαγωγείο, παιδότοποι, η Δημοτική Πινακοθήκη, από το 1966 μέχρι το 1986. Επίσης, για πάνω από πενήντα χρόνια στεγάστηκε εκεί η Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης, από το 1939 έως και το 2000 οπότε μεταφέρθηκε στο δικό της κτίριο, όπως επίσης και το ιστορικό αρχείο εφημερίδων και περιοδικών. Αργότερα, στεγάστηκαν εκεί το γραφείο της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς, το γραφείο της «Τέχνης», η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης (στο θέατρο Αυλαία) ενώ το καφενείο «Χρώμα» παραχωρήθηκε στην θεραπευτική κοινότητα «Ιθάκη» με την οποία υπήρχε συνεργασία.

Στο κτήριο λειτούργησε και το θέατρο Αυλαία, το οποίο στην αρχή περιελάμβανε κλειστή και ανοιχτή σκηνή, θερινή «Αυλαία», όπως και ο κινηματογράφος «Αίαντας» τη δεκαετία του 1980. Το 1990, η λειτουργία του θερινού θεάτρου «Αυλαία» σταμάτησε λόγω επεκτάσεων εγκαταστάσεων της ΧΑΝΘ και των εργασιών για την κατασκευή χώρου στάθμευσης.

Σημαντικές στιγμές

Ανάμεσα στις σημαντικές στιγμές της ιστορίας του είναι η περίοδος από τις αρχές της δεκαετίας ’60 έως τις αρχές του 1980, οπότε και τη διεύθυνση του θεάτρου είχε το ζεύγος Παναγιώτη Κάσση και Λέλα Σκορδούλη. Την περίοδο εκείνη παρέλασαν από το θέατρο μεγάλοι ηθοποιοί, όπως οι Αλέξης Μινωτής, Κατίνα Παξινού, Έλλη Λαμπέτη, Δημήτρης Χορν, Μάνος Κατράκης, Αλίκη Βουγιουκλάκη, Ντίνος Ηλιόπουλος, Λάμπρος Κωνσταντάρας, Ρένα Βλαχοπούλου, Ξένια Καλογεροπούλου κ.ά.

Στο θέατρο Αυλαία έχουν φιλοξενηθεί επίσης, παραστάσεις του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, της Πειραματικής Σκηνής της «Τέχνης», αλλά και άλλων σχημάτων της πόλης. Η λειτουργία του σταμάτησε περίπου το 1995, οπότε και ξεκίνησαν εργασίες ανακατασκευής από τον «Οργανισμό Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης - Θεσσαλονίκη 1997». Στη συνέχεια επαναλειτούργησε έως το 2005 οπότε και καταστράφηκε λόγω της πυρκαγιάς που ξέσπασε από βραχυκύκλωμα. Η κινητοποίηση των δυνάμεων της πόλης για την αναστήλωσή του ήταν σημαντική.

Μετά από μία χρονοβόρα διαδικασία γραφειοκρατικής φύσης, ξεκίνησαν οι εργασίες ανακατασκευής το 2008 και ολοκληρώθηκαν το 2010. Τα σημαντικά κεφάλαια που απαιτήθηκαν για την ολοκλήρωση του έργου προήλθαν από εθνικούς πόρους (υπουργείο Πολιτισμού) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στήριξης, καθώς και από χορηγίες.

Τέλος, μετά από μία διαδικασία διαγωνισμού για την επιλογή του εξωτερικού συνεργάτη που θα αναλάβει τη λειτουργία του θεάτρου, η διαχείριση δόθηκε στους Δημήτρη Μητσόπουλο, πρόεδρο του Ωδείου Βορείου Ελλάδος και της Ανωτέρας Δραματικής Σχολής «Ανδρέας Βουτσινάς» και Θωμά Χαρέλα, καλλιτεχνικό διευθυντή του θεάτρου Σοφούλη, θεατρικό παραγωγό σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, οι οποίοι μαζί με τους συνεργάτες τους έχουν καταρτίσει ένα πλούσιο πρόγραμμα θεατρικών παραστάσεων μέχρι το τέλος της περιόδου. Παράλληλα, όμως, έχουν οραματιστεί και ετοιμάζουν και άλλες παράλληλες δράσεις που θα περιλαμβάνουν μεταξύ των άλλων εκθέσεις εικαστικές, φωτογραφίες κ.ά., βραδιές ποίησης, σεμινάρια, εργαστήρια κ.ά.

Το πρόγραμμα παραστάσεων:

Έως τις 15/1, «Ο Ιβάν και τα Σκυλιά»

Της Hattie Naylor, με τον Άρη Σερβετάλη, σε σκηνοθεσία Γιώργου Οικονόμου.

25/1-12/2, «Οι έμποροι των εθνών»

του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, σε σκηνοθεσία Θοδωρή Αμπαζή και συμπαραγωγή της Στέγης Γραμμάτων & Τεχνών, του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας και της Ομάδας Θεάτρου ΟΠΕRΑ

Από 5/2, «Ένας δεινόσαυρος στο μπαλκόνι μου» του Σάκη Σερέφα

Θέατρο για παιδιά

17/2-12/3, «Γράμμα σ’ ένα παιδί»

Της Μάρως Μπουρδάκου, βασισμένο στο best seller της Οριάνα Φαλάτσι «Γράμμα σ’ ένα παιδί που δεν γεννήθηκε ποτέ» με την Ζέτα Δούκα, σε σκηνοθεσία Μάνου Πετούση.

23/2-18/3, «Η Φιλονικία του Μαριβώ»

15/3-15/4, «Κόκκινο»

Του John Logan, σε σκηνοθεσία Σταμάτη Φασουλή, με τον ίδιο και τον Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο.

Μετά το Πάσχα

Τέλος, μετά το Πάσχα προγραμματίζεται να φιλοξενηθεί η παράσταση Ιδιωτικές ζωές του Νόελ Κάουαρντ, σε σκηνοθεσία Πέτρου Φιλιππίδη