Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]

Το Βερολίνο πάει …Ουάσιγκτον και το Παρίσι…Μόσχα, αλλά και Κίεβο, για την ειρήνη στην Ουκρανία! Οι εικόνες από τις συναντήσεις του Γερμανού καγκελάριου Ολαφ Σολτς με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, στην  Ουάσιγκτον και του Γάλλου προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν με το Ρώσο ομόλογό του στη Μόσχα, μονοπωλούν το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας, που ελπίζει στην εξεύρεση ειρηνικής λύσης στην Ουκρανική κρίση. Με τους Ευρωπαίους να γιορτάζουν χθες τα 30 χρόνια από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, με την ελπίδα ότι η Ενωμένη Ευρώπη είναι κάτι πολύ παραπάνω από ένα κοινό νόμισμα! Αλλά μπορεί να παρεμβαίνει αποφασιστικά στις διεθνείς εξελίξεις, όταν μάλιστα αφορούν πρωτίστως την ίδια τη Γηραιά Ηπειρο.

«Η στάση της Ρωσίας, αλλά και της Κίνας απαιτεί από τους Ευρωπαίους να καθορίσουν από κοινού τη θέση τους σε αυτό το νέο κόσμο», γράφει σε κύριο άρθρο της η ισπανική El Pais. «Είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστεί η κατάσταση αυτή με μια ενιαία θέση στην ΕΕ; Εάν ναι, ποιος θα πρέπει να είναι ο στρατηγικός, κοινός παρονομαστής; Η πρώτη απάντηση πρέπει να είναι ένα ηχηρό ναι. Και στο δεύτερο ερώτημα, η απάντηση αναπόφευκτα, θα πρέπει να είναι ένας συμβιβασμός μεταξύ των εταίρων. Γιατί ,η πολιτική αναταραχή, ακόμη και χωρίς να φτάσει στο κατώφλι του πολέμου, μπορεί να έχει εκτεταμένες και βαθιές επιπτώσεις στις κοινωνίες μας», τονίζει η ισπανική εφημερίδα.

Πήγαν όμως οι δύο Ευρωπαίοι ηγέτες με κοινές θέσεις σε Ουάσιγκτον και Μόσχα; Αναμφίβολα, δύσκολη και περίπλοκη η αποστολή τους. Καθώς τα συμφέροντα δεν είναι κοινά, ούτε Ευρωπαϊκά, αλλά εθνικά!

REUTERS/LEAH MILLIS

Στην Ουάσιγκτον, «ο αόρατος καγκελάριος»-κατά τους New York Times- Ολαφ Σολτς προσπάθησε να διαλύσει στον Αμερικανό Πρόεδρο τις αμφιβολίες σχετικά με την πίστη της Γερμανίας στην Ατλαντική συμμαχία. Ακουσε όμως την Αμερικανική ηγεσία να λέει ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες θα σταματήσουν τον αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream 2 σε περίπτωση πολέμου – είτε το θέλει το Βερολίνο είτε όχι». Γεγονός που σημαίνει ότι «ο Λευκός Οίκος  έχει χάσει την υπομονή της με τους Γερμανούς στη σχεδόν ατελείωτη συζήτηση για τον  ρωσικό αγωγό», όπως γράφει η Handelsblatt.

Το «αγκάθι» του Nord Stream2

Η βασική συζήτηση  Μπάιντεν –Σολτς ήταν αν μπορεί να μειωθεί η εξάρτηση των ευρωπαϊκών χωρών από την προμήθεια ρωσικού φυσικού αερίου, κάτι που θα μπορούσε να μειώσει περαιτέρω τις εντάσεις μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας. Για το Βερολίνο όμως, η λειτουργία του Nord Stream 2 είναι στρατηγικής σημασίας. Ιδιαίτερα σε μια χρονική στιγμή που οι τιμές του φυσικού αερίου είναι στα ύψη και η γερμανική οικονομία βαδίζει σε ύφεση το πρώτο τρίμηνο. «Οι επικριτές κατηγορούν τον Σολτς ότι απλά…θωπεύει τον Πούτιν, όταν αρνείται να προμηθεύσει με γερμανικά όπλα την Ουκρανία, να επιβάλει σκληρές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, αλλά και να σταματήσει τον αγωγό Nord Stream 2, σε περίπτωση ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία», σημειώνει και  η Frankfurter Allgemeine Zeitung. Όταν η Γερμανία προσφέρθηκε να στείλει 5.000 κράνη αντί για όπλα στην Ουκρανία τον περασμένο μήνα, ο δήμαρχος του Κιέβου χλεύασε το Βερολίνο , ρωτώντας αν θα ακολουθήσουν …τα μαξιλάρια!

Θα γίνει ήρωας ο Μακρόν;

Στο Κρεμλίνο, βρέθηκε χθες ο Εμμανουέλ Μακρόν και συναντήθηκε με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Πριν μεταβεί στη Μόσχα, ο Γάλλος πρόεδρος έσπευσε πάντως να συνομιλήσει τηλεφωνικά με τον Αμερικανό πρόεδρο Μπάιντεν για 40 ολόκληρα λεπτά! «Για να υπάρξει καλύτερος συντονισμός» όπως ανακοίνωσε το Μέγαρο των Ηλυσίων. «Ο Εμμανουέλ Μακρόν παίζει τα …ρέστα του σε αυτή την αποστολή, κάτι που θα μπορούσε να αποδειχτεί ντροπιαστικό αν επιστρέψει με άδεια χέρια, ενώ η Γαλλία ασκεί την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης», γράφει η Le Monde. Ο Μακρόν δεν έχει ανακοινώσει ακόμη  επισήμως την υποψηφιότητά του για μια δεύτερη θητεία στο Μέγαρο των Ηλυσίων και δεν αποκλείεται να το κάνει, αν καταφέρει να επιστρέψει θριαμβευτής από την αποστολή του στη Μόσχα και στο Κίεβο. «Αν  τα καταφέρει, ο Μακρόν θα γίνει ο ήρωας που ματαίωσε την εισβολή στην Ουκρανία και θα επαναφέρει την Ευρώπη στο επίκεντρο της διπλωματικής σκηνής, εν όψει των γαλλικών προεδρικών εκλογών», γράφει η ιστοσελίδα Politico. 

REUTERS/POOL

Από την αρχή της θητείας του, το 2017, ο Μακρόν έχει πάρει μάλλον ήπιες θέσεις έναντι της Ρωσίας, προσπαθώντας να λειτουργήσει ως συνομιλητής με μεγαλύτερη τάση για διάλογο από τους Ευρωπαίους συναδέλφους του. Πρόσφατα ο Πούτιν τον αποκάλεσε «ποιοτικό» συνεργάτη. Η Deutsche Welle αναφέρει ότι  ο Μακρόν μιλάει στο τηλέφωνο με τον Πούτιν «πιο συχνά από οποιονδήποτε άλλον Ευρωπαίο ηγέτη».

Tete a Tete

Ο Μακρόν είναι ένας από τους κορυφαίους εκπροσώπους μιας ρεαλιστικής γραμμής σκέψης ευρέως διαδεδομένης σε ορισμένους ευρωπαϊκούς κύκλους, σύμφωνα με την οποία οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και θεσμοί πρέπει απαραίτητα να κάνουν διάλογο με τη Ρωσία, για διάφορους λόγους: τόσο για να εμποδίσουν τον Πούτιν να ενισχύσει τη συμμαχία του με την Κίνα όσο και για να δημιουργήσουν εμπορικές , πολιτιστικούς και θεσμικούς δεσμούς, δηλαδή αυτούς που αποτρέπουν παραδοσιακά την πρόκληση συγκρούσεων. Επιπλέον, ο Μακρόν έχει επανειλημμένα επαναλάβει ότι η ΕΕ πρέπει να ασκεί μια εξωτερική πολιτική όλο και πιο ανεξάρτητη από αυτή των Ηνωμένων Πολιτειών.  

Ο Μακρόν, εμφανίζεται μάλιστα πεπεισμένος ότι ο Πούτιν δεν ενδιαφέρεται πραγματικά να εισβάλει στην Ουκρανία, αλλά ότι θέλει μόνο να λάβει κάποια διαβεβαίωση για την επέκταση του ΝΑΤΟ προς  Ανατολάς .«Ο γεωπολιτικός στόχος της Ρωσίας, σήμερα, δεν αφορά την Ουκρανία αλλά την αποσαφήνιση των κανόνων συνύπαρξης με το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση», είπε ο Μακρόν

Είναι ενδεικτικό ότι Μακρόν και  Πούτιν συναντήθηκαν χθες χωρίς συνεργάτες ή υπουργούς της κυβέρνησής τους: στην αίθουσα υπήρχαν μόνο οι διερμηνείς.