Από την έντυπη έκδοση
✔ Πρόεδρος μέσω εκλεκτόρων
Το αμερικανικό πολιτικό σύστημα έχει ορισμένες πολιτικές ιδιαιτερότητες. Οι ψηφοφόροι κάθε πολιτείας ψηφίζουν στην ουσία εκλέκτορες και όχι απευθείας πρόεδρο.
Οι εκλέκτορες είναι συνολικά 538 και ο αριθμός τους ποικίλλει ανάλογα με την πολιτεία και το πληθυσμιακό της μέγεθος. Κάθε πολιτεία έχει τόσους εκλέκτορες όσους και μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων (ανάλογα με τον πληθυσμό της), ενώ διαθέτει δύο γερουσιαστές ανεξαρτήτως του πληθυσμού.
Ένας υποψήφιος πρέπει να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία των 538 μεγάλων εκλεκτόρων, δηλαδή 270.
Σε όλες τις πολιτείες, πλην δύο, ο υποψήφιος που εξασφαλίζει την πλειοψηφία των ψήφων παίρνει το σύνολο των εκλεκτόρων της πολιτείας. Στη Νεμπράσκα και στο Μέιν οι μεγάλοι εκλέκτορες κατανέμονται με αναλογικό σύστημα.
Υπάρχουν ωστόσο οι λεγόμενες «αμφιταλαντευόμενες πολιτείες (swing states)», στις οποίες εναλλάσσεται η πλειοψηφία Ρεπουμπλικάνων και Δημοκρατικών, η ψήφος των οποίων είναι ορισμένες φορές καθοριστική για την ανάδειξη του προέδρου.
Όπως για παράδειγμα έγινε με τις εκλογές του 2000, όταν η Φλόριντα με τους 29 εκλέκτορές της ψήφισε υπέρ του Τζορτζ Μπους του νεότερου, παρ’ όλο που σε εθνικό επίπεδο είχε ηττηθεί.
✔ Εκλογές και για το Κογκρέσο
Οι Αμερικανοί εκλέγουν, εκτός του διαδόχου του Μπαράκ Ομπάμα, ένα νέο Κογκρέσο και δεκάδες χιλιάδες τοπικούς εκπροσώπους.
Το Κογκρέσο αποτελείται από δύο σώματα με ίση εξουσία: τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία. Εάν το κόμμα του επόμενου προέδρου δεν ελέγχει κανένα από τα δύο νομοθετικά σώματα, θα είναι αδύνατον να περάσει τις μεταρρυθμίσεις του.
Στη Βουλή των Αντιπροσώπων, οι 435 έδρες της θα ανανεωθούν για μία θητεία δύο ετών ανά εκλογική περιφέρεια.
Οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν σήμερα την πλειοψηφία, με 246 έδρες έναντι 186 για τους Δημοκρατικούς και 3 κενές έδρες εξαιτίας δύο παραιτήσεων και ενός θανάτου. Δεν αναμένεται αλλαγή της πλειοψηφίας.
Στη Γερουσία, 34 από τις 100 έδρες θα ανανεωθούν για θητεία έξι ετών. Οι γερουσιαστές εκλέγονται από το σύνολο των ψηφοφόρων κάθε πολιτείας.
Όποιο και αν είναι το μέγεθός της, κάθε πολιτεία εκπροσωπείται από δύο γερουσιαστές. Σήμερα, οι Ρεπουμπλικάνοι διαθέτουν πλειοψηφία 54 γερουσιαστών έναντι 44 εδρών που ανήκουν στους Δημοκρατικούς και δύο ανεξάρτητων, συμμάχων των Δημοκρατικών.
Θα χρειασθεί στους Δημοκρατικούς η εξασφάλιση 4 επιπλέον εδρών για να ανακτήσουν τον έλεγχο της Γερουσίας στην περίπτωση εκλογής της Χίλαρι Κλίντον στον Λευκό Οίκο.
Δώδεκα από τις 50 πολιτείες των ΗΠΑ θα εκλέξουν επίσης τους κυβερνήτες τους, τους φορείς της εκτελεστικής εξουσίας σε πολιτειακό επίπεδο, με εκτεταμένες αρμοδιότητες που τους παραχωρεί η κυβέρνηση.
✔ Ποιος μπορεί να γίνει πρόεδρος
Οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές διεξάγονται την Τρίτη που ακολουθεί την πρώτη Δευτέρα του Νοεμβρίου, σύμφωνα με νόμο του 1845. Δικαίωμα να θέσει υποψηφιότητα έχει κάθε ένας που έχει γεννηθεί Αμερικανός πολίτης και είναι τουλάχιστον 35 ετών και κατοικεί στη χώρα επί 14 χρόνια.
Τα δύο μεγάλα κόμματα εκλέγουν τον υποψήφιο πρόεδρό τους μέσα από τη διαδικασία των προκριματικών εκλογών, όπου πολλοί υποψήφιοι διεκδικούν την ψήφο της εκλογικής βάσης. Το συνέδριο των δύο κομμάτων κατοχυρώνει συνήθως τον υποψήφιο που έχει κερδίσει την πλειοψηφία.
Φέτος στο επίκεντρο των προκριματικών ήταν η υποψηφιότητα του Ντόναλντ Τραμπ στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, με τον αμφιλεγόμενο υποψήφιο να καταφέρνει να εκτοπίσει παραδοσιακούς υποψηφίους και να κερδίσει τελικά την υποψηφιότητα του προέδρου.
Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει δικαίωμα να θέσει υποψηφιότητα για δύο μόνο θητείες, γι’ αυτό και ο Μπαράκ Ομπάμα, που έχει θητεύσει δύο φορές στον Λευκό Οίκο, μετά την εκλογή του το 2008 δεν έθεσε ξανά υποψηφιότητα σε αυτές τις εκλογές.
Μετά τη ψηφοφορία, οι μεγάλοι εκλέκτορες που απαρτίζουν το κολέγιο των εκλεκτόρων θα εκλέξουν στη συνέχεια επισήμως στις 19/12 τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, σε μία τυπική πράξη της εκλογικής διαδικασίας. Ο νέος πρόεδρος ορκίζεται στις 20/1. Μέχρι τότε παραμένει πρόεδρος ο Ομπάμα.
Εκτός από τους υποψηφίους των δύο μεγάλων κομμάτων, Ρεπουμπλικανικού και Δημοκρατικού, υπάρχουν υποψήφιοι και μικρότερων κομμάτων, με κυριότερες της Πράσινης Τζιλ Στάιν και του Φιλελεύθερου Γκάρι Τζόνσον.
