Προεδρικές εκλογές ΗΠΑ 2016

Ο κυβερνήτης της Φλόριντας Ρον ΝτεΣάντις, πιθανός υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές του 2024 και υποστηρικτή του Ντόναλντ Τραμπ, υπέγραψε σήμερα τον νέο εκλογικό νόμο που περιορίζει το δικαίωμα στην επιστολική ψήφο, γεγονός που πλήττει τις μειονότητες, σύμφωνα με τους πολιτικούς αντιπάλους του.

Ο νόμος προβλέπει ότι για να μπορέσει να ψηφίσει κανείς δια αλληλογραφίας θα πρέπει να διαθέτει κάποιο έγγραφο ταυτοποίησης. Μειώνονται επίσης τα γραμματοκιβώτια όπου οι ψηφοφόροι ρίχνουν την επιστολική ψήφο τους ενώ απαγορεύεται να χρησιμοποιούνται ιδιωτικοί πόροι για τη χρηματοδότηση εκλογικών δαπανών.

Ο ΝτεΣάντις, Ρεπουμπλικάνος και υποστηρικτής του Ντόναλντ Τραμπ, υπέγραψε τον νόμο αυτόν στο Παλμ Μπιτς, κοντά στην κατοικία του πρώην προέδρου στο Μαρ-α-Λάγκο. Η τελετή μεταδόθηκε κατ’ αποκλειστικότητα από το συντηρητικό τηλεοπτικό κανάλι Fox News.

«Τα γραμματοκιβώτια πρέπει να επιτηρούνται, δεν μπορείτε να τα αφήσετε χωρίς επιτήρηση», είπε ο ΝτεΣάντις στην πρωινή εκπομπή Fox & Friends του καναλιού. Ο νέος νόμος εγγυάται «την ακεραιότητα και τη διαφάνεια» της ψηφοφορίας, πρόσθεσε.

Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει παραδεχθεί μέχρι και σήμερα την ήττα του από τον Τζο Μπάιντεν στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου, επιμένοντας, χωρίς να παρουσιάζει αποδείξεις, ότι έγινε νοθεία. Κατά κύριο λόγο αμφισβητεί την εγκυρότητα της επιστολικής ψήφου, την οποία χρησιμοποίησαν οι Δημοκρατικοί ψηφοφόροι. Αυτά τα ψηφοδέλτια ήταν που έγειραν την πλάστιγγα στη μεριά του Μπάιντεν.

Η Επίτροπος Γεωργίας της Φλόριντας, Νίκι Φράιντ, η μοναδική εκλεγμένη εκπρόσωπος των Δημοκρατικών στην τοπική κυβέρνηση, κατηγόρησε τον ΝτεΣάντις ότι υιοθέτησε αυτόν τον νόμο για να ικανοποιήσει τον Τραμπ και την εκλογική βάση του. «Η μοναδική απάτη που είχα εδώ προερχόταν από τους Ρεπουμπλικάνους. Αυτός ο νόμος υιοθετήθηκε και υπογράφτηκε αποκλειστικά για ένα πρόσωπο», είπε σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, αναφερόμενη στον Τραμπ.

Η οργάνωση για την προάσπιση των πολιτικών δικαιωμάτων NAACP εκτιμά από την πλευρά της ότι ο νέος νόμος «δημιουργεί εμπόδια» για όλους τους ψηφοφόρους της Φλόριντας και «επηρεάζει δυσανάλογα» τους Αφροαμερικανούς, τους Λατίνους και τους ανθρώπους με ειδικές ανάγκες.

Στις ΗΠΑ δεν υπάρχουν δελτία ταυτότητας και η ταυτοποίηση γίνεται με το δίπλωμα οδήγησης, που όμως δεν το έχουν πάντα όσοι δεν διαθέτουν αυτοκίνητο.

 

Πηγές: ΑΜΠΕ, AFP

Μετά το σκηνοθετικό ντεμπούτο της, η Ρετζίνα Κινγκ επιστρέφει μπροστά από την κάμερα. Η βραβευμένη με Όσκαρ Αμερικανίδα ηθοποιός θα ενσαρκώσει τη Σίρλεϊ Τσίσολμ, την πρώτη μαύρη γυναίκα που εκλέχθηκε στο Κογκρέσο και την πρώτη μαύρη υποψήφια για την προεδρία των ΗΠΑ, σε επερχόμενη βιογραφική ταινία, με τίτλο «Shirley».

Ο Τζον Ρίντλεϊ, ο οποίος κέρδισε Όσκαρ Καλύτερου Σεναρίου για την ταινία «12 Years a Slave», γράφει το σενάριο και θα σκηνοθετήσει την ταινία.

Η παραγωγή αναμένεται να ξεκινήσει αργότερα φέτος. Η ιστορία θα επικεντρωθεί στην προεκλογική εκστρατεία για την προεδρία των ΗΠΑ, το 1972.

«Η ατρόμητη αποφασιστικότητα της Σίρλεϊ Τσίσολμ αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για πολλές από εμάς, και με αυτήν την ταινία ελπίζουμε να εμπνεύσουμε πολλές επόμενες γενιές» τόνισε η Ρετζίνα Κινγκ.

Η Ρετζίνα Κινγκ, η οποία είναι υποψήφια για Χρυσή Σφαίρα και βραβείο του Σωματείου Ηθοποιών -Screen Actors Guild για το One Night in Miami , θα συνεχίσει να συμμετέχει στο παρασκήνιο. Θα είναι παραγωγός, μαζί με την αδερφή της, Ρέινα Κινγκ της Royal Ties Productions. Οι Τζεφ Σκολ και Ανίκα ΜακΛάρεν είναι εκτελεστικοί παραγωγοί της ταινίας.

Τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια, οι Νεοϋρκέζοι έβλεπαν στην όψη ενός κτηρίου στο Queens που έβλεπε το ποτάμι, ακριβώς απέναντι από την έδρα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ένα γιγαντιαίο ψηφιακό ρολόι με αριθμούς σε κόκκινο νέον να μετρά αντίστροφα τις ημέρες της προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ. Την Τετάρτη, 20 Ιανουαρίου 2021, ημέρα ορκωμοσίας του Τζο Μπάιντεν το ρολόι έδειξε «O».

Το ρολόι εμφανίστηκε το καλοκαίρι του 2017 σε τυφλή όψη ενός κτηρίου στη Long Island City, στο οποίο είναι το στούντιο του καλλιτέχνη Matthew Barney. Ο Barney εγκατέστησε το ρολόι στη συνοικία που γεννήθηκε ο Τραμπ, σε συνεργασία με τον εκδότη και επιμελητή Brandon Stosuy, την αρχιτέκτονα Jane Lea, τον κατασκευαστή Jade Archuleta-Gans και τον ντιζάινερ φωτισμού Kenzan Tsutakawa-Chinn.

«Είναι μια υπενθύμιση ότι πολύς κόσμος ανυπομονεί αυτό να το τελειώσει» είχε πει, στο DNAinfo, ο Stosuy, λίγο μετά την έναρξη λειτουργίας του ψηφιακού ρολογιού, γνωστού ως «Remains Board». «Και είναι λίγο ως τεστ διάρκειας - μια υπενθύμιση να προσπαθήσουμε να αντέξουμε ως το τέλος».

Πολλοί περαστικοί δεν καταλάβαιναν τι σήμαιναν οι αριθμοί. «Το βλέπουμε ως πολιτικό πρότζεκτ, κάτι σαν το National Debt Clock» είπε, σε ανακοίνωση, ο Stosuy. «Υποθέτουμε ότι είναι αρκετά σαφές αυτό που κάνει, χωρίς εμείς να εξηγούμε. Νομίζω ότι είναι σαφής επίσης και η στάση μας απέναντι στον Τραμπ».

Το είχαν προγραμματίσει να «πηδήξει» στο «O» στην περίπτωση που ο 45ος Πρόεδρος των ΗΠΑ δεν εξαντλούσε την τετραετία. Δεν συνέβη. Αλλά, το ρολόι δεν χρειάστηκε να ξαναρχίσει να μετρά αντίστροφα άλλες 1.460 μέρες. Μηδενίστηκε, και αυτό γιορτάστηκε με livestreaming συναυλίας των Liturgy, μέταλ μπάντας Μαύρων από το Μπρούκλιν.

Πηγή: ΑΜΠΕ

Της Πέπης Γρηγοριάδου
[email protected]

Μία χρονιά που σημαδεύτηκε από τον κορωνοϊό, ο οποίος σκίασε την κοινωνική και οικονομική ζωή στον πλανήτη. Ωστόσο, υπήρξαν και άλλα ιδιαίτερα σημαντικά γεγονότα που άμεσα ή μακροπρόθεσμα επηρεάζουν κράτη και ανθρώπους. Πολιτικά και οικονομικά, που χαράσσουν δρόμους για το αύριο, ανακαλύψεις και καινοτομίες, οι οποίες ανοίγουν νέους ορίζοντες για το μέλλον της ανθρωπότητας, προσωπικότητες που «έφυγαν» έχοντας αφήσει βαριά κληρονομιά στο πέρασμά τους αλλά και δηλώσεις που μας προβλημάτισαν, μας ανακούφισαν ή μας έκαναν να σκεφτούμε. Σταχυολογήσαμε μερικά μόνο από όλα όσα συνέβησαν το 2020 και τα παραθέτουμε στη συνέχεια.

Στη διεθνή πολιτική σκακιέρα

• Νίκη του Τζο Μπάιντεν στις εκλογές των ΗΠΑ. Η νίκη του Δημοκρατικού Τζο Μπάιντεν στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ τον Νοέμβριο επηρεάζει όλον τον κόσμο καθώς διαφαίνεται αλλαγή γραμμής στην έως τώρα πολιτική του Τραμπ. Αφήνει πίσω τον εμπορικό προστατευτισμό και τη ρητορική του «Πρώτα η Αμερική», που οδήγησε σε εμπορικό πόλεμο με την Κίνα και επιβολή δασμών σε ευρωπαϊκά προϊόντα, ενώ ξεπροβάλλει η ελπίδα για δράση κατά της κλιματικής αλλαγής.

 

• Το κίνημα Black Lives Matter. Ο θάνατος του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ τον Μάιο από αστυνομικούς έφερε μία έκρηξη οργής αρχικά στις ΗΠΑ βγάζοντας - εν μέσω πανδημίας - εκατοντάδες χιλιάδες κόσμο στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για την καταπάτηση δικαιωμάτων των μαύρων και την αστυνομική βία. Ο Φλόιντ δεν ήταν ο πρώτος Αφροαμερικανός που σκοτώθηκε από αστυνομικούς, όμως το βίντεο με τα τελευταία λεπτά της ζωής του έκανε τον γύρο του κόσμου και κινητοποίησε εκατομμύρια άτομα από διάφορες χώρες και κυρίως τις μεγάλες ευρωπαϊκές. Το γεγονός οδήγησε τις κυβερνήσεις να σκεφτούν αναθεώρηση των κανόνων άσκησης καθηκόντων από τους αστυνομικούς.

 

• Ιστορικές συμφωνίες του Ισραήλ με αραβικές χώρες. Το Ισραήλ προχώρησε σε ιστορική συμφωνία εξομάλυνσης σχέσεων και προώθησης συνεργασιών με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν με διαπραγματευτικό διαμεσολαβητή τις ΗΠΑ. Η συμφωνία υπογράφηκε τον Σεπτέμβριο στον Λευκό Οίκο, ενώ η πρώτη πτήση από το Ντουμπάι στο Τελ Αβίβ έγινε τον Νοέμβριο. Έτσι άνοιξε ο δρόμος για περαιτέρω συμφωνίες με χώρες του αραβικού κόσμου, καθώς μέχρι φέτος το Ισραήλ είχε συνεργασία μόνο με την Αίγυπτο (1979) και την Ιορδανία (1994).

 

• Σύρραξη στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Τέλη Σεπτεμβρίου, ύστερα από ένα δίμηνο εντάσεων, άρχισε η εμπόλεμη σύρραξη στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ (Αρτσάχ), που αποτελεί διαφιλονικούμενο έδαφος μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν. Η Τουρκία πήρε εμφανώς το μέρος του Αζερμπαϊτζάν, ενώ η Ρωσία που παραδοσιακά στηρίζει την Αρμενία, ανέλαβε ρόλο διαμεσολαβητή για τον τερματισμό των εχθροπραξιών. Οι συγκρούσεις διήρκεσαν 6 εβδομάδες - εν μέσω εκκλήσεων του ΟΗΕ και χωρών της Ευρώπης για τερματισμό της αιματοχυσίας - και έληξαν με τριμερή συμφωνία και «διαιτητή» τον Πούτιν. Ωστόσο ο πρόεδρος της Αρμενίας έκανε λόγο για «οδυνηρή συμφωνία».

 

• Κυρώσεις κατά της Τουρκίας. Οι ΗΠΑ επέβαλαν σε Τούρκους υψηλόβαθμους αξιωματούχους κυρώσεις για τους ρωσικούς πυραύλους S-400. Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αντιδρά για τις κυρώσεις σε χώρα μέλος του ΝΑΤΟ, ωστόσο η Ουάσιγκτον δίνει σήμα ότι ίσως ήρθε η ώρα να μπει τέλος στην τουρκική αυθαιρεσία και γενικότερα στις παρενοχλήσεις και τις παρεμβάσεις στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Η Ε.Ε. είναι ακόμη στη ρητορική των κυρώσεων. Ο Τραμπ προσπαθεί με βέτο να αναστείλει την επιβολή κυρώσεων στην Άγκυρα.

Δηλώσεις που συζητήθηκαν

• Ο Πάπας Φραγκίσκος σε μία ακόμη ιστορική επαναστατική -για την Καθολική Εκκλησία- δήλωση: «Οι ομοφυλόφιλοι έχουν δικαίωμα να ζουν μέσα σε μια οικογένεια. Είναι παιδιά του Θεού και δικαιούνται μια οικογένεια. Κανείς δεν θα έπρεπε να τίθεται εκτός κοινωνικού συνόλου ή να νιώθει δυστυχισμένος για τον λόγο αυτό. Πρέπει να φτιάξουμε έναν ειδικό νόμο, ώστε να είναι καλυμμένοι από νομικής απόψεως. Έδωσα μάχη γι' αυτό».

 

• Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής Ντόναλντ Τραμπ εξαπολύοντας μία ακόμη επίθεση εναντίον των  αμερικανικών τεχνολογικών κολοσσών δήλωσε χαρακτηριστικά: «Οι ακροαριστεροί έχουν υπό τον απόλυτο έλεγχό τους το Facebook, το Instagram, το Twitter και το Google. Η κυβέρνηση εργάζεται για να διορθώσει αυτή την παράνομη κατάσταση».

 

• Ο Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεέσους, γενικός διευθυντής ΠΟΥ, μιλώντας στη διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια (στην αρχή της πανδημίας τον Φεβρουάριο): «Ο κόσμος δαπανά δισεκατομμύρια δολάρια για να προετοιμαστεί για τρομοκρατικές ενέργειες, όμως σχετικά λίγα χρήματα για να προετοιμαστεί για την επίθεση ενός ιού που μπορεί να αποδειχθεί πολύ πιο φονικός και καταστροφικός από οικονομική, πολιτική και κοινωνική σκοπιά».

 

• Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, πρόεδρος της γερμανικής Βουλής για τις προτεραιότητες που πρέπει κατ’ αυτόν να τεθούν μετά την κρίση της πανδημίας του κορωνοϊού. «Δεν είναι απόλυτο ότι όλα υποχωρούν μπροστά στην προστασία της ανθρώπινης ζωής. Τα θεμελιώδη δικαιώματα περιορίζονται αμοιβαία. Εάν υπάρχει μία απόλυτη αξία στο Σύνταγμά μας, αυτή είναι η ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Αυτή είναι απαραβίαστη, ωστόσο δεν αποκλείει ότι κάποτε θα πεθάνουμε».

 

• Η 17χρονη ακτιβίστρια Γκρέτα Τούνμπεργκ απαντά - στο πλαίσιο ενός μεταξύ τους ιδιότυπου διαλόγου - στον πρόεδρο των ΗΠΑ, όταν αυτός ζήτησε μετά τις εκλογές να σταματήσουν την καταμέτρηση ψήφων καταγγέλλοντας νοθεία. «Πόσο γελοίο. Ο Ντόναλντ πρέπει να δουλέψει πάνω στο πρόβλημα διαχείρισης θυμού και μετά να πάει σε μια καλή παλιά ταινία με έναν φίλο. Χαλάρωσε, Ντόναλντ, χαλάρωσε!».

Από το πεδίο της παγκόσμιας οικονομίας και των αγορών

• Ταμείο ανάκαμψης. Το μεγαλύτερο πακέτο στήριξης στην Ε.Ε. είναι γεγονός. Ύστερα από ζυμώσεις και εντατικές διαβουλεύσεις (πείστηκαν και οι Ουγγαρία, Πολωνία) οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης προχώρησαν στην ιστορική συμφωνία. Ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της Ε.Ε., σε συνδυασμό με το NextGenerationEU, ένα προσωρινό μέσο που σχεδιάστηκε για την τόνωση της ανάκαμψης, θα αποτελέσουν τη μεγαλύτερη δέσμη μέτρων ανάκαμψης που έχει χρηματοδοτηθεί ποτέ από τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. Η δέσμη συνολικού ύψους 1,8 τρισ. ευρώ θα συμβάλει στην ανοικοδόμηση της Ευρώπης μετά την πανδημία Covid-19, με πιο πράσινη, πιο ψηφιακή και πιο ανθεκτική στρατηγική.

 

• Η εμπορική συμφωνία RCEP. Τον Νοέμβριο, 15 χώρες της περιοχής Ασίας-Ειρηνικού προχώρησαν στη μεγαλύτερη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου στον κόσμο. Mε πρωταγωνιστές την Κίνα, την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα, την Αυστραλία, τη Σιγκαπούρη και τη Νέα Ζηλανδία, η συμφωνία αντιπροσωπεύει το 30% της παγκόσμιας οικονομίας, το 30% του παγκόσμιου πληθυσμού και αφορά 2,2 δισ. καταναλωτές. Η συμφωνία για την Περιφερειακή Συνολική Οικονομική Συνεργασία (Regional Comprehensive Economic Partnership, RCEP) υπεγράφη στον επίλογο του 37ου Συνέδριου της Ένωσης των Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN). Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Πέτερσον για τη Διεθνή Οικονομία, η RCEP θα ενισχύσει τα μεγέθη στην παγκόσμια οικονομία κατά 186 δισ. δολ. μέχρι το 2030.

 

• Ράλι στη Wall Street εν μέσω ύφεσης. Τη χρονιά της πανδημίας οι χώρες της Δύσης βούλιαξαν σε βαριά ύφεση - η Ελλάδα είχε διψήφιο ποσοστό - καθώς η οικονομία σταμάτησε και τα κρατικά ταμεία αδειάζουν. Όμως οι επενδυτές στη Wall Street έχουν τους δικούς τους κανόνες και πολλές μετοχές διένυσαν μία χρονιά με υψηλές αποδόσεις και συνεχόμενα ράλι. O S&P κερδίζει περίπου 14%, ο Dow Jones κοντά στο 6%, ενώ ο Nasdaq -που απαρτίζεται από τεχνολογικές - εκτινάχθηκε πάνω από το 40% στο έτος.

 

• Το φαινόμενο Tesla. Η αυτοκινητοβιομηχανία ηλεκτρικών οχημάτων Tesla εντάχθηκε τον Δεκέμβριο στον δείκτη S&P 500, έπειτα από μία συγκλονιστική χρονιά όπου η μετοχή της έφτασε να κερδίζει 731%. Με κεφαλαιοποίηση 659 δισ. δολ. στην αγορά, η Tesla έγινε η μεγαλύτερη εταιρεία που έχει εισέλθει ποτέ στον S&P 500 και με την είσοδό της βρέθηκε να είναι η έκτη ισχυρότερη του δείκτη πίσω από τις Apple, Microsoft, Amazon, Google και Facebook. Από την αρχική δημόσια εγγραφή της - προ δεκαετίας - κερδίζει 14.000%, ενώ η προσωπική περιουσία του Έλον Μασκ, επικεφαλής της Tesla, υπολογίζεται στα 149 δισ. δολ.

 

• Κρυπτονομίσματα. Ξέφρενη κούρσα ανόδου του bitcoin, το οποίο λίγες ημέρες πριν άγγιξε τα 23.000 δολάρια, μόλις μία ημέρα αφότου έσπασε το φράγμα των 20.000 δολαρίων για πρώτη φορά, εν μέσω αυξημένου ενδιαφέροντος από μεγάλους επενδυτές. Τα κέρδη του πιο γνωστού κρυπτονομίσματος του κόσμου φθάνουν φέτος στο 220%. Από τις αρχές του 2020 οι κεντρικές τράπεζες Καναδά, Ιαπωνίας, Σουηδίας, Ελβετίας, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Τράπεζα της Αγγλίας συνεργάζονται με την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών(BIS) για την αξιολόγηση της πιθανής χρήσης τέτοιου είδους νομισμάτων, μετά την ανακοίνωση του Facebook για τη δημιουργία του δικού του κρυπτονομίσματος, του επονομαζόμενου Libra. Τον Οκτώβριο η κεντρική τράπεζα της Κίνας (PBOC) προχώρησε σε πειραματική παροχή 1,5 εκατ. γιουάν σε ψηφιακή μορφή σε κατοίκους της πόλης Σεντζέν. Πάνω από 30 μεγάλες εταιρείες της Ιαπωνίας θα ξεκινήσουν να πειραματίζονται με την έκδοση κοινού ψηφιακού νομίσματος από το 2021 σε μια κίνηση που μιμείται ανάλογη πρωτοβουλία της Τράπεζας της Ιαπωνίας.

Ανακαλύψεις και καινοτομίες

• Εμβόλια κατά του SARS-CoV-2. Μακράν η μεγαλύτερη ανακάλυψη του έτους καθώς δίνει ελπίδα επανεκκίνησης κοινωνιών και οικονομιών. Το έτος που θα μείνει στην παγκόσμια ιστορία για την εμφάνιση της πανδημίας του κορωνοϊού, τέλειωσε με την ανακάλυψη εμβολίων για την αντιμετώπισή του. Επιστήμονες, φορείς, κυβερνήσεις ρίχτηκαν με κονδύλια και πολλή δουλειά στη μάχη ανακάλυψης ενός εμβολίου που θα θωρακίσει τις κοινωνίες και τις οικονομίες έναντι του Covid-19. Τη ρωσική ανακάλυψη του Sputnik V ακολούθησε η άδεια για τη χρήση του πλέον αναγνωρίσιμου εμβολίου των Pfizer/Biotech και στη συνέχεια της Moderna, ενώ στον δρόμο βρίσκονται αυτό που αναπτύσσει η Astrazeneca σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και το κινεζικό Sinovac.

 

• Πλανήτες - πιθανόν - κατοικήσιμοι. Ο άνθρωπος δεν έχει σταματήσει να ψάχνει αν υπάρχει ζωή στο διάστημα ή αν υπάρχουν άλλοι κατοικήσιμοι πλανήτες. Εντός του 2020 βρέθηκε ένας εξωπλανήτης ο TOI 700d που έχει μέγεθος παρόμοιο με τη Γη και βρίσκεται στη φιλόξενη ζώνη του άστρου του, δηλαδή σε απόσταση κατάλληλη για να διαθέτει νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνεια του, συνεπώς και συνθήκες ευνοϊκές για την ανάπτυξη ζωής. Επιστήμονες επιβεβαίωσαν την ανακάλυψη του TOI 700 d χρησιμοποιώντας το Spitzer Space Telescope και δημιούργησαν μοντέλα για τα πιθανά περιβάλλοντα του πλανήτη.

 

• Ο μαγικός κόσμος των δικτύων 5G. Η επόμενη γενιά κινητών επικοινωνιών έφτασε. Με το 5G, έχουμε τη δυνατότητα πρόσβασης σε ταχύτητες δικτύου στο εύρος των gigabits ανά δευτερόλεπτο, σχεδόν εκατό φορές πιο γρήγορα από το 4G. Με το 5G, είμαστε κυριολεκτικά σε θέση να στέλνουμε και να λαμβάνουμε πληροφορίες εν ριπή οφθαλμού. Εκτός από το σημαντικό άλμα στις ταχύτητες στις κινητές συσκευές μας, είναι επίσης πιθανό να παρατηρήσουμε μια αύξηση στην επικοινωνία μεταξύ των μηχανών, επιτρέποντάς τους να πάρουν τις δικές τους αποφάσεις, και επίσης να αυξήσουν τις δικές μας. Από έξυπνα μηχανήματα αυτόματης πώλησης, που θα σας αναγνωρίζουν από το πρόσωπο για να έχετε το αγαπημένο σας σνακ πριν καν δώσετε εντολή, μέχρι αυτοκινούμενα οχήματα, το 5G θα ανοίξει πόρτες σε μια ποικιλία δυνατοτήτων.

 

• Νερό στην έρημο. Το νερό στην έρημο είναι πιο σημαντικό και από τον χρυσό. H αραβική έρημος δεν είναι το ιδανικό μέρος για να βρει κανείς νερό. Ωστόσο, μία τεχνολογική εταιρεία με έδρα την Αριζόνα απορρόφησε την υγρασία του αέρα για να δημιουργήσει εμφιαλωμένο νερό σε ένα εργοστάσιο 20 χιλ. από το Ντουμπάι. Αρχικά, η Zero Mass Water θα παράγει 2,3 εκατ. λίτρα ετησίως.

 

• Αξιοποίηση ηλιακής ενέργειας. Σε έναν κόσμο που αντιλαμβάνεται τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής γίνεται μία μαζική στροφή στη χρήση πιο καθαρών μορφών ενέργειας. Οποιαδήποτε ανακάλυψη σε αυτήν την κατεύθυνση έχει τη σημασία της. Τα Solar Roadways είναι ηλιακά πάνελ που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για δρόμους, λεωφόρους, πεζοδρόμια ή οποιαδήποτε επιφάνεια προορίζεται για περπάτημα. Οι ηλιακοί συσσωρευτές που προστατεύονται κάτω από παχιά στρώματα γυαλιού Gorilla Glass μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από οποιαδήποτε επιφάνεια. Τα πάνελ Solar Roadways μπορούν να προγραμματιστούν ηλεκτρονικά ώστε να εμφανίζουν συγκεκριμένες ενδείξεις στον δρόμο. Τα πάνελ μπορούν να παράγουν αρκετή θερμότητα για να λιώσουν το χιόνι και έτσι να εξασφαλίσουν εύκολο περπάτημα ή οδήγηση κατά τη διάρκεια του χειμώνα, με καθαρή πράσινη ηλιακή ενέργεια που δεν επιβαρύνει το περιβάλλον.

Αυτοί που έγραψαν ιστορία

• Βαλερί Ζισκάρ Ντ' Εστέν (2 Φεβρουαρίου 1926 - 2 Δεκεμβρίου 2020). Ο Βαλερί Ζισκάρ Ντ' Εστέν ήταν Γάλλος πολιτικός που υπηρέτησε ως Πρόεδρος της Γαλλίας από το 1974 (σε ηλικία μόλις 48 ετών) έως το 1981. Προώθησε τη σύσφιγξη των σχέσεων Γαλλίας-Γερμανίας και υποστήριζε την ένταξη της Μ. Βρετανίας στην (τότε) ΕΟΚ. Εμβληματική πολιτική προσωπικότητα όχι μόνο στο πλαίσιο της Γαλλικής Δημοκρατίας αλλά, γενικότερα, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την οποία δούλεψε άοκνα. Προσωπικός φίλος του Κωνσταντίνου Καραμανλή και αληθινός υποστηρικτής της χώρας μας και των θέσεών της, είχε κάποτε πει ότι «η Ευρώπη χωρίς την Ελλάδα είναι σαν παιδί χωρίς πιστοποιητικό γέννησης!».

 

• Ρουθ Μπέιντερ Γκίνσμπεργκ (15 Μαρτίου 1933 - 18 Σεπτεμβρίου 2020). Η Ρουθ Μπέιντερ Γκίνσμπεργκ ήταν Αμερικανίδα ανώτατη δικαστής από το 1993 έως το 2020. Ήταν γνωστή φεμινίστρια και προοδευτική. Ο Τραμπ επαίνεσε την Γκίνσμπεργκ ως «νομικό γίγαντα... Οι αποφάσεις της ορόσημο, η πλήρης αφοσίωση στη δικαιοσύνη και η θαρραλέα της μάχη κατά του καρκίνου εμπνέουν όλους τους Αμερικανούς». Η Γκίνσμπεργκ που υπηρέτησε στη θέση για 27 έτη θεωρούνταν ηγέτιδα φυσιογνωμία του φιλελεύθερου στρατοπέδου (4 στο 9μελές δικαστήριο).

 

• Μανώλης Γλέζος (9 Σεπτεμβρίου 1922 - 30 Μαρτίου 2020). Ο Μανώλης Γλέζος ήταν Έλληνας πολιτικός της Αριστεράς, ήρωας της Εθνικής Αντίστασης, δημοσιογράφος και συγγραφέας. Έμεινε στην ιστορία κυρίως όταν μαζί με τον Λάκη Σάντα τη νύχτα της 30ής προς 31η Μαΐου του 1941 κατέβασαν τη σημαία της Ναζιστικής Γερμανίας από τον ιστό του βράχου της Ακρόπολης, στην Αθήνα, σε μία από τις πιο αντισταστιακές πράξεις στην Ελλάδα κατά των Ναζί στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Γλέζος υπήρξε επί δεκαετίες ενεργός στα πολιτικά πράγματα και μέλος του ελληνικού κοινοβουλίου. Βραβεύτηκε το 1962 από την ΕΣΣΔ με το Διεθνές Βραβείο Ειρήνης Λένιν. Την περίοδο της πρώτης μεταπολεμικά δίωξης του Γλέζου, ο τότε πρόεδρος της Γαλλίας Σαρλ ντε Γκολ τον χαρακτήρισε ως τον «πρώτο παρτιζάνο της Ευρώπης.

 

• Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα (30 Οκτωβρίου 1960 - 25 Νοεμβρίου 2020). Ο Μαραντόνα, Αργεντινός ποδοσφαιριστής και προπονητής ποδοσφαίρου, θεωρείται ως ένας από τους κορυφαίους ποδοσφαιριστές όλων των εποχών, ενώ στις εκλογές της IFFHS ψηφίστηκε 5ος καλύτερος ποδοσφαιριστής του 20ού αιώνα. Ακόμη, βραβεύτηκε από τη FIFA ως ο καλύτερος ποδοσφαιριστής του 20ού αιώνα μαζί με τον Πελέ. Υπήρξε ο πρώτος ποδοσφαιριστής, στην ιστορία του αθλήματος, που κατέρριψε το ρεκόρ της πιο ακριβής μεταγραφής δύο φορές, την πρώτη όταν έπαιξε στη Μπαρτσελόνα για 3 εκατ. αγγλικές λίρες και τη δεύτερη, όταν αγωνίστηκε στη Νάπολι για 5 εκατ. λίρες. Ο θάνατός του συγκίνησε εκατομμύρια άτομα σε όλον τον κόσμο - αθλητές, πολιτικούς και απλούς πολίτες.

 

• Μάριο Χοσέ Μολίνα-Πασκουέλ Ενρίκες (19 Μαρτίου 1943 - 7 Οκτωβρίου 2020). Ο ευρύτερα γνωστός με το όνομα Μάριο Μολίνα, ήταν Μεξικανός χημικός. Είχε τη βασικότερη ίσως συμβολή στην ανακάλυψη της «τρύπας του όζοντος» πάνω από την Ανταρκτική, και τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Χημείας το 1995 για τον ρόλο του στην επισήμανση της απειλής στο γήινο στρώμα του όζοντος από ανθρωπογενή αέρια που λέγονται χλωροφθοράνθρακες (CFC).

Μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της ουκρανικής εταιρείας Burisma, στο διοικητικό συμβούλιο της οποίας ανήκε ο γιος του Τζο Μπάιντεν, Χάντερ, επιχείρησαν να υποκλέψουν Ρώσοι χάκερ, υποστηρίζει αμερικανική εταιρεία συστημάτων κυβερνοασφάλειας.

Η Burisma Holdings Ltd βρισκόταν στο επίκεντρο των προσπαθειών του Αμερικανικού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ τον περασμένο Ιούλιο να πιέσει τις ουκρανικές αρχές να ανακοινώσουν έρευνα για τους Μπάιντεν για διαφθορά, μια προσπάθεια η οποία κατέληξε στην παραπομπή του σε δίκη από τη Βουλή των Αντιπροσώπων στις ΗΠΑ με τις κατηγορίες της κατάχρησης εξουσίας και της παρακώλυσης της έρευνας του Κογκρέσου.

Η εταιρεία συστημάτων κυβερνοασφάλειας Area 1, με έδρα στην Καλιφόρνια, ήταν εκείνη που διαπίστωσε την κυβερνοεπίθεση στην Burisma και μάλιστα τη συνέδεσε με την Κεντρική Διεύθυνση Στρατιωτικών Πληροφοριών της Ρωσίας (ή GRU). Η ίδια ομάδα, γνωστή και ως «Fancy Bear» από τους ερευνητές στον χώρο της κυβερνοασφάλειας, ήταν εκείνη που είχε επιτεθεί στην Εθνική Επιτροπή του Δημοκρατικού Κόμματος το 2016, στο πλαίσιο της επιχείρησης που οι ερευνητές ονομάζουν απόπειρα ανάμειξης στις προεδρικές εκλογές.

«Μπορείτε να διαπιστώσετε ότι η επίθεση αυτή μοιάζει με αυτό που είδαμε το 2016», δήλωσε σε συνέντυξή του διευθύνων σύμβουλος της Area 1 Όρεν Φάλκοβιτς.

Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κανένα σχόλιο για την υπόθεση ούτε από το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ούτε από αξιωματούχοους της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ ούτε από στελέχη της Burisma.

naftemporiki.gr με πληροφορίες από Reuters

To ενδεχόμενο ανάμιξης της Ρωσίας στην προεκλογική διαδικασία των ΗΠΑ επιχειρώντας να υπονομεύσει την υποψηφιότητα του Τζο Μπάιντεν φέρεται να ερευνούν αξιωματούχοι των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών. Ο πρώην αντιπρόεδρος παραμένει φαβορί στην κούρσα για το χρίσμα των Δημοκρατικών.

Όπως μεταδίδει το Bloomberg, επικαλούμενο αξιωματούχους που προτίμησαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, οι έρευνες επικεντρώνονται στο εάν η Ρωσία προσπαθεί να αποδυναμώσει την υποψηφιότητα Μπάιντεν δημιουργώντας κλίμα αμφισβήτησης σχετικά με την ανάμιξή του στο παρελθόν στην αμερικανική πολιτική για την Ουκρανία την ώρα ο γιός του δούλευε σε ουκρανική εταιρεία ενέργειας. Οι αξιωματούχοι προειδοποιούν ότι η ρωσική ανάμιξη στις προεδρικές εκλογές του 2020 θα μπορούσε να είναι πιο έντονη από ό,τι στις προεδρικές του 2016 και στις ενδιάμεσες του 2018.

Η διαδικασία αποπομπής του Τραμπ οφείλεται στις πιέσεις που άσκησε στον πρόεδρο της Ουκρανίας να ανοίξει έρευνα σε βάρος του Μπάιντεν, καθώς και σε μια αβάσιμη θεωρία ότι η Ουκρανία και όχι η Ρωσία αναμίχθηκε στις εκλογές του 2016.

Η στρατηγική του Κρεμλίνου για αποδυνάμωση του Μπάιντεν θα μπορούσε να είναι παρόμοια με το 2016, όταν οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες ανακάλυψαν ότι η Ρωσία επιχείρησε να υπονομεύσει τη Χίλαρι Κλίντον και να βοηθήσει τον Τραμπ, όπως ανέφεραν οι αξιωματούχοι στο Bloomberg.

naftemporiki.gr

Από την έντυπη έκδοση

Της Νατάσας Στασινού
[email protected]

Πριν από δέκα χρόνια ο κόσμος ανάρρωνε από μία σφοδρή χρηματοπιστωτική κρίση. Η Ελλάδα και η Ευρωζώνη ετοιμάζονταν να βυθιστούν σε μία νέα κρίση χρέους αυτή τη φορά, που εξελίχθηκε σε βαθύτατη οικονομική και κοινωνική.

Οι ΗΠΑ ήταν ακόμη σε κατάσταση σοκ από την κατάρρευση της Lehman Brothers και των χρηματοοικονομικών μύθων και ψευδαισθήσεων, αλλά βρίσκονταν πολιτικά σε ρυθμούς Ομπάμα: έβλεπαν μπροστά τους μία νέα εποχή «ενότητας και προόδου». Και ο αναδυόμενος κόσμος, με την Κίνα «οδηγό», ύψωνε το ανάστημά του, έδειχνε τα δόντια του. Οι πρώτες συζητήσεις για τις αστοχίες των ειδικών και την αποτυχία των παραδοσιακών εκπροσώπων του πολιτικού συστήματος είχαν ανοίξει. Κάποιες δονήσεις άρχιζαν να γίνονται αισθητές. Ελάχιστοι όμως μπορούσαν να φανταστούν τον «σεισμό» που ακολούθησε.

Απότομη άνοδος της ακροδεξιάς, ενίσχυση της ριζοσπαστικής αριστεράς, κατάρρευση των κεντροαριστερών κομμάτων, αλλά και ισχυρό πλήγμα στην κεντροδεξιά, πολιτική πόλωση, διχασμός των κοινωνιών, διάψευση των προβλέψεων πολιτικών και οικονομικών αναλυτών. Ο Τραμπ στον Λευκό Οίκο, το Brexit, η ανάδειξη αυταρχικών καθεστώτων σε κρίσιμους παίχτες της γεωπολιτικής σκηνής, οι εμπορικοί πόλεμοι και τα πάσης φύσεως τείχη, η επίθεση στην παγκοσμιοποίηση, οι αντισυμβατικές πολιτικές της νομισματικής πολιτικής και η αμφισβήτηση της οικονομικής ορθοδοξίας είναι τα συστατικά μίας δεκαετίας των ανατροπών. Η περίοδος 2010-2019 ήταν η δεκαετία στην οποία βγήκαν μπροστά οι «ξεχασμένοι», βρήκαν τη φωνή τους οι στιγματισμένοι ως «deplorables», έκαναν αισθητή την παρουσία τους στην κάλπη και χάρισαν σε πολλές περιπτώσεις στους λαϊκιστές το προνόμιο να βρουν απαντήσεις στις αγωνίες τους.

Για να προσγειωθούν στη συνέχεια απότομα στην πραγματικότητα ή και να συνεχίσουν να ελπίζουν.

Στην εποχή της... slow-balisation

Η προηγούμενη δεκαετία (2000-09) μας αποχαιρετούσε με τα απόνερα μίας παγκόσμιας κρίσης. Είχε προηγηθεί ένα χρόνο νωρίτερα η κατάρρευση της Lehman Brothers, η πιστωτική ασφυξία και μία ύφεση, που ανάγκασε τις κυβερνήσεις να προωθήσουν γενναία σχέδια τόνωσης και τις κεντρικές τράπεζες να οδηγήσουν τα επιτόκια κοντά στο μηδέν. Στα τέλη του 2009 οι προβλέψεις για το 2010 έκαναν λόγο για έναρξη ενός νέου κύκλου πιο περιοριστικής πολιτικής. Τα βήματα θα ήταν πολύ αργά, αλλά θα οδηγούσαν σταδιακά τα επιτόκια στα «κανονικά» επίπεδα του 4% έως το 2015.

Αυτό βεβαίως δεν συνέβη ποτέ. Μία νέα κανονικότητα ασθενικών ρυθμών ανάπτυξης και υποτονικού πληθωρισμού, παρά τη δραστική μείωση της ανεργίας, είχε ως αποτέλεσμα τα επιτόκια να μείνουν στο μηδέν έως και το 2015 στις ΗΠΑ, για να αυξηθούν για λίγο και να αρχίσουν και πάλι να μειώνονται τον τελευταίο χρόνο. Όσο για την Ευρωζώνη, δεν έφτασε ποτέ στην αύξηση. Αντιθέτως οδήγησε το καταθετικό επιτόκιο υπό το μηδέν.

Οι οικονομολόγοι δεν απέτυχαν απλώς να προβλέψουν την εξέλιξη. Εμφανίζονται ακόμη και σήμερα αμήχανοι μπροστά της και αδυνατούν να εξηγήσουν πειστικά γιατί τη δεκαετία που είδαμε την απασχόληση να ενισχύεται αισθητά και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού και τις αγορές να πετούν, οι ρυθμοί ανάπτυξης έμειναν χαμηλότερα από οποιαδήποτε άλλη περίοδο ανάκαμψης από το 1940 και έπειτα (πηγή: WSJ).

Μία σειρά από παράγοντες, όπως η γήρανση του πληθυσμού, η κλιματική αλλαγή, αλλά και το γεγονός ότι οι ταχύτερα αναπτυσσόμενοι επιχειρηματικοί κλάδοι, όπως τα social media, επενδύουν πολύ μικρό ποσοστό των τεράστιων κερδών τους, σίγουρα έχουν παίξει το ρόλο τους. Η προσπάθεια αναστροφής της παγκοσμιοποίησης, τα τείχη, το δόγμα «η χώρα μου πρώτα» ήρθα να δώσουν ακόμη ένα ισχυρό πλήγμα. Αλλά αυτά είναι σύμπτωμα μίας άλλης ασθένειας- των αυξημένων εισοδηματικών ανισοτήτων στο εσωτερικό των ανεπτυγμένων οικονομιών και της αδυναμίας να καρπωθεί η μεσαία τάξη τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης και της απελευθέρωσης του εμπορίου. Το αποτέλεσμα είναι να οδηγούμαστε σε έναν κόσμο αναστροφής της παγκοσμιοποίησης, τον οποίο η Morgan Stanley oνομάζει «slow-balisation».

Την ώρα που η παγκοσμιοποίηση έβγαζε εκατοντάδες εκατομμύρια πολίτες στην Κίνα και τον αναπτυσσόμενο κόσμο από τη φτώχεια και είχε ως αποτέλεσμα να κλείνει η ψαλίδα Ανατολής - Δύσης, στο εσωτερικό των δυτικών οικονομιών η μεσαία και χαμηλότερη εισοδηματικά τάξη ένιωθε να απειλείται ή τουλάχιστον να μην καρπώνεται τα κέρδη, όπως εξηγεί ο Μπράνκο Μιλάνοβιτς στο βιβλίο του «Παγκόσμια Ανισότητα». Η παγκοσμιοποίηση έφερε ανάπτυξη, θέσεις εργασίας, αλλά είχε και παρενέργειες. Όσο αυτές δεν αντιμετωπίζονταν, πολλοί έβρισκαν την ευκαιρία να εστιάζουν μόνο σε αυτές, ξεχνώντας τα καλά της. 

Στις εισοδηματικές ανισότητες (που πάντως στην Ευρώπη παραμένουν πιο περιορισμένες από ό,τι σε Κίνα και ΗΠΑ) συνέβαλε η υπερβολικά χαλαρή νομισματική πολιτική και το επακόλουθο ράλι των αγορών, αφού όπως έχει εξηγήσει ο Τομά Πικετί στο βιβλίο του «Το Κεφάλαιο στον 21ο αιώνα» είναι οι πλούσιοι εκείνοι που κατά κύριο λόγο ποντάρουν σε μετοχές και άλλα στοιχεία ενεργητικού. Οι αγορές είδαν την τελευταία δεκαετία τις παγκόσμιες μετοχές να προσθέτουν 25 τρισ. δολάρια στην αξία τους και ένα εντυπωσιακό ράλι των ομολόγων, που οδήγησε τις αποδόσεις τίτλων αξίας 13 τρισ. δολαρίων υπό το μηδέν. Με μικρά μόνο διαλείμματα το πάρτι των αγορών συνεχίζεται έως και σήμερα. Αλλά η πραγματική οικονομία δεν συμμετέχει σε αυτό. Γι’ αυτό και η επόμενη δεκαετία εάν δεν δει τις κυβερνήσεις να σηκώνουν εκείνες το δικό τους μερίδιο ευθύνης, αλλάζοντας το μίγμα της δημοσιονομικής πολιτικής, θα φέρει πιθανότατα νέα αντισυμβατικά μέτρα στο πεδίο της νομισματικής πολιτικής. Τι μένει μετά την ποσοτική χαλάρωση και τα αρνητικά επιτόκια; Το χρήμα από το ελικόπτερο, όπως επισημαίνει σε ανάλυσή της η Deutsche Bank.
 
Η ώρα των άκρων και των λαϊκιστών

Εκμεταλλευόμενες το άνοιγμα της ψαλίδας, την αποτυχία των κυβερνήσεων να προσφέρουν δίχτυ ασφαλείας σε όσους πλήττονταν αντί να ωφελούνται από την παγκοσμιοποίηση και ένα ευρύτερο αίσθημα ανασφάλειας, ακροδεξιές πολιτικές δυνάμεις, αντιμεταναστευτικά κόμματα αλλά και λαϊκιστές από όλο το πολιτικό φάσμα (ακόμη και χωρίς προφανή ιδεολογική κλίση), που απλώς πόνταραν σε διχαστικά δίπολα «λαός εναντίον ελίτ», «συστημικοί- αντισυστημικοί» κτλ ήρθαν στο προσκήνιο και επέβαλαν την ατζέντα τους στην πολιτική σκηνή.  Στις αποβιομηχανοποιημένες ή μετά βιομηχανικές ζώνες της Ευρώπης πέτυχαν να ρίξουν παραδοσιακά προπύργια της κεντροαριστεράς. Αυτές οι ευρωπαϊκές ζώνες της «σκουριάς» με τα κλειστά εργοστάσια, που μετέφεραν την παραγωγή στην Ασία ή άλλες περιοχές φθηνού κόστους, στην Κοιλάδα του Ρουρ στη Γερμανία, στο γαλλικό Βορρά, σε περιοχές του Ηνωμένου Βασιλείου που στήριξαν το Brexit, είναι οικονομίες και κοινωνίες σε μετάβαση, η οποία δεν είναι ούτε γρήγορη ούτε ανώδυνη. Ο αντίκτυπός της γίνεται αισθητός στις πολιτικές εξελίξεις των τελευταίων ετών.

Αυτό που συμβαίνει, ωστόσο, στην κοινωνία και την πολιτική σκηνή δεν έχει να κάνει μόνο με την οικονομική κρίση. Οι επιλογές της κάλπης τα τελευταία χρόνια, από τη στροφή στο γερμανικό AfD και το γαλλικό Εθνικό Μέτωπο έως την ψήφο για έξοδο από την Ε.Ε. των «άτεγκτων τεχνοκρατών» αποκαλύπτουν ότι τα ζητήματα της ταυτότητας, της εθνικής κυριαρχίας, του συστήματος αξιών διαδραματίζουν εξίσου σημαντικό ρόλο. Μία σημαντική μερίδα των πολιτών αισθάνεται ότι η παγκοσμιοποίηση και τα ανοιχτά σύνορα κομίζουν προκλήσεις και απειλές, που δεν περιορίζονται στο οικονομικό πεδίο.

Το αίσθημα της οικονομικής αδικίας και της ανασφάλειας μπροστά στις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις, όπως η επερχόμενη επέλαση των ρομπότ στην αγορά εργασίας (ακόμη και σε χώρες με ιστορικά χαμηλά ποσοστά ανεργίας) και η ανάγκη για ανάκτηση του «ελέγχου» έρχεται να κουμπώσει στις ανησυχίες για τα ζητήματα ταυτότητας.

Στην Ευρώπη η μεγαλύτερη προσφυγική κρίση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η οποία «έπνιξε» την Ευρώπη στον διχασμό και φανέρωσε ρήγματα, διαφωνίες και απουσία ουσιαστικής αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών-μελών έδωσε ακόμη ένα πάτημα σε ευρωσκεπτικιστικές δυνάμεις και ειδικά στην ακροδεξιά. Η τελευταία δεν δίστασε να επιχειρήσει σύνδεση των προσφυγικών/μεταναστευτικών ροών με τα χτυπήματα της ισλαμικής τρομοκρατίας στην καρδιά της Ευρώπης περί τα μέσα της δεκαετίας. Ήταν μία μάχη στην οποία δοκιμάστηκαν οι ευρωπαϊκές αξίες και ελευθερίες απέναντι στον σκοταδισμό. 

Στους ρυθμούς του φαινομένου Τραμπ

Πριν από δέκα χρόνια το ενδεχόμενο να αναδειχθεί ένας μεγιστάνας του real estate και αστέρας των ριάλιτι σόου με τον μανδύα του «αντισυστημικού» πρόεδρος των ΗΠΑ το συναντούσε κανείς μόνο σε σενάρια τηλεοπτικών σειρών.

Η περασμένη δεκαετία θα ήταν αυτή που θα έβλεπε τη Χίλαρι Κλίντον να γίνεται η πρώτη γυναίκα πρόεδρος των ΗΠΑ. Και η υποψήφια των Δημοκρατικών όντως πέτυχε το 2016 τρόπον τινά να σπάσει τη γυάλινη οροφή αποσπώντας περίπου 2 εκατ. ψήφους περισσότερες από τον αντίπαλό της.

Δεν κέρδισε όμως και τις πολιτείες που θα της έδιναν τον απαραίτητο αριθμό εκλεκτόρων. Ο Ντόναλντ Τραμπ, υποσχόμενος τείχη, κηρύσσοντας τον πόλεμο σε πάσης φύσεως «εχθρούς», έπεισε ότι είναι αυτός που θα προστατέψει τους Αμερικανούς αγρότες, ανθρακωρύχους και εν γένει τα στρώματα που ένιωθαν να απειλούνται από το ελεύθερο εμπόριο.

Οι σχέσεις αγάπης-μίσους που διατηρεί με αυταρχικούς ηγέτες, από τον Πούτιν της Ρωσίας έως τον Ερντογάν της Τουρκίας, ο θαυμασμός του για τον δικτάτορα της Β. Κορέας, οι επιθέσεις στη Fed και ο εμπορικός πόλεμος, που πλήγωσε περισσότερο από κάθε άλλον τις περιοχές που τον ψήφισαν, δεν έχουν καταφέρει να κάμψουν τη δημοτικότητά του.

Ούτε και η διαδικασία παραπομπής που άνοιξαν οι Δημοκρατικοί (κατηγορώντας τον για κατάχρηση εξουσίας με αφορμή τις πιέσεις στον Ουκρανό ομόλογό του να ανοίξει έρευνα για τον γιο του Μπάιντεν) δεν φαίνεται να λειτουργεί εις βάρος του.

Τρόπος διακυβέρνησης

Η προσπάθεια απονομιμοποίησης του αντιπάλου («κλείστε τη μέσα» ήταν το σύνθημα κατά της Χίλαρι Κλίντον στις προεκλογικές ομιλίες του) και η επίθεση στα «συστημικά» μέσα ενημέρωσης, που όποτε ασκούν κριτική απλώς «παράγουν fake news», είναι οπωσδήποτε χαρακτηριστικά της διακυβέρνησης Τραμπ.

Το δίπολο κακή ελίτ, σύστημα- καλός λαός (που εκπροσωπεί φυσικά εκείνος) είναι επίσης βασικός πυλώνας της πολιτικής του. Είναι επομένως αναμφίβολα ένας λαϊκιστής. Εάν σε αυτά έρθουμε να προσθέσουμε τα ξεσπάσματα εφήβου στο Twitter, τη φρασεολογία και το επίπεδο αντιπαράθεσης μικρού παιδιού και κυρίως τις συνεχείς εναλλαγές συναισθημάτων και τακτικής στην εξωτερική πολιτική, τα πράγματα είναι πραγματικά δύσκολα.

Προς δεύτερη θητεία

Οι Αμερικανοί ψηφοφόροι όμως ήταν εκείνοι που τον οδήγησαν στον Λευκό Οίκο και πολλοί πιστεύουν ότι θα του δώσουν και μία δεύτερη θητεία.

Ορισμένοι έχουν επιχειρήσει να συνδέσουν την απήχησή του με τους οπαδούς του αυταρχισμού ή ρατσιστικών θεωριών, όπως αυτή της λευκής υπεροχής. Άλλοι πάλι τονίζουν το ρόλο του Facebook και εν γένει των social media (τα αξιοποίησε στο έπακρο, όπως είχε κάνει και ο Μπαράκ Ομπάμα). Και ενώ τα social media την περασμένη δεκαετία εξελίχθηκαν όντως σε πλατφόρμες πολιτικής επικοινωνίας (και προπαγάνδας) και μέσα ενημέρωσης (ή παραπληροφόρησης) δεν ήταν εκείνα που διαδραμάτισαν τον καθοριστικό ρόλο.

Ο Τραμπ δεν ψηφίστηκε μόνο από αποπλανημένους των fake news. Δεν ψηφίστηκε πρωτίστως από ρατσιστές ούτε πρωτίστως από ανθρώπους που θέλουν την κατάλυση της Δημοκρατίας. Ψηφίστηκε από εκείνους που τον είδαν ως το αντίδοτο στην «ηγεμονία» των liberals και την απόρριψη αντίπαλων ιδεολογιών. Για να φτάσει στο Λευκό Οίκο προηγήθηκε μία «έκρηξη» κατά αυτού που ο Σαλβατόρε Μπαμπόουνς ονομάζει «τυραννία των ειδικών» και μία δυσφορία για την προώθηση ενός συστήματος αξιών από τους φιλελευθέρους, που δεν εξέφραζε μεγάλο κομμάτι της αμερικανικής κοινής γνώμης.

Οι Αμερικανοί liberals μιλούν συχνά για τη δημοκρατία και τις δημοκρατικές αξίες, αλλά στα χρόνια που προηγήθηκαν της εκλογής Τραμπ εμφανίστηκαν συχνά πρόθυμοι να υποκαταστήσουν τη δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων με τη γνώμη των ειδικών τεχνοκρατών (μία κατηγορία που τα τελευταία χρόνια προσάπτεται ολοένα και περισσότερο και στους Ευρωπαίους).

Ο εκρηκτικός Τραμπ ήρθε να αμφισβητήσει την τακτική αυτή, σε βαθμό όμως που να φτάνει στο άλλο άκρο να απορρίπτει κάθε συμβουλή ειδικών.

Κλείσιμο «αυλαίας» μέσα σε κατάσταση αναβρασμού

Στην εκπνοή της δεκαετίας, η προσοχή δεν στρέφεται μόνο στον Τραμπ ή το Brexit. Η υφήλιος μετράει εστίες «φωτιάς».

Μια περιοχή που σπάνια έδινε αρνητικές ειδήσεις στο παρελθόν, το Χονγκ Κονγκ, για πρώτη φορά εδώ και μία δεκαετία είναι βυθισμένη σε ύφεση. Αλλά αυτό λίγο απασχολεί μπροστά στις πολιτικές εξελίξεις.

Οι πολύμηνες διαδηλώσεις, που ξέσπασαν με αφορμή το νομοσχέδιο για την έκδοση υπόπτων στην κυρίως Κίνα και εξελίχθηκαν σε μία μαζική διαμαρτυρία κατά της κυβέρνησης και της προσπάθειας για πιο σφιχτό εναγκαλισμό στα όρια της ασφυξίας από το Πεκίνο, βάφτηκαν στο αίμα.

Το Χονγκ Κονγκ ήταν μόνο η αρχή. Από τη ΝΑ Ασία έως τη Μέση Ανατολή και από την Ευρώπη έως τη Λατινική Αμερική, ένα κύμα αντικυβερνητικών διαδηλώσεων, που αλλού έχει τις ρίζες του σε πολιτικά αιτήματα και αλλού πρωτίστως σε οικονομικά, σαρώνει τον πλανήτη και πυροδοτεί συγκρίσεις με τη σχετικά πρόσφατη Αραβική Άνοιξη ή και τον πιο μακρινό Μάη του 1968.

Οι νέοι βρίσκονται στην πρώτη γραμμή και το βασικό τους όπλο δεν είναι άλλο από τις εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων και εν γένει τις δυνατότητες της τεχνολογίας, που τους επιτρέπουν να συνδέονται με εκατομμύρια ανθρώπους σε πραγματικό χρόνο, να οργανώνουν άμεσα δράσεις και αντιδράσεις, να παρακολουθούν και να μαθαίνουν από συνομηλίκους τους σε άλλες γωνιές του πλανήτη.

Στη Λατινική Αμερική είναι οι εξελίξεις στη Βενεζουέλα, τη Βραζιλία και την Αργεντινή, που συγκεντρώνουν τη μεγαλύτερη προσοχή.

Καζάνι που βράζει θυμίζει και πάλι η Μέση Ανατολή. Η ένταση στις σχέσεις Ιράν-Σαουδικής Αραβίας έφτασε σε νέα κορύφωση μετά και την επίθεση drones στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της δεύτερης. 

Λίγο πριν μπει το 2020, τα βλέμματα της διεθνούς κοινότητας έχουν στραφεί και στη Λιβύη και στη μάχη των δυνάμεων του στρατάρχη Χάφταρ με την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση.

Η απόφαση της τελευταίας να υπογράψει (υπό πίεση, όπως φαίνεται) συμφωνία με την Άγκυρα για τα θαλάσσια σύνορα και την αμυντική συνεργασία έρχεται να ανάψει νέες φωτιές στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, όπου η Τουρκία δεν σταματά να προκαλεί.

Η Ελλάδα και η Κύπρος απαντούν με μία ενεργειακή συμμαχία με Ισραήλ και Αίγυπτο, αλλά και με ένα μπαράζ διπλωματικών επαφών. Ο πρώτος μήνας της επόμενης δεκαετίας θα είναι πλούσιος σε εξελίξεις. Θα δώσει ίσως και το στίγμα για τα όσα θα ακολουθήσουν τα επόμενα δέκα χρόνια. 

Η δεκαετία των μνημονίων για την Ελλάδα

 

Το 2010 έμπαινε με τους χειρότερους οιωνούς για την Ελλάδα, αλλά οι λέξεις «κρίση χρέους», «spreads», «μνημόνιο» απουσίαζαν από το λεξιλόγιό μας. Και το βάθος της κοινωνικής και πολιτικής κρίσης που θα ακολουθούσε απουσίαζε από τις προβλέψεις και των πιο απαισιόδοξων αναλυτών. Μέσα σε μία δεκαετία ζήσαμε τη διάλυση μιας επίπλαστης αίσθησης ευημερίας, διαδοχικούς σεισμούς στην πολιτική σκηνή, οξύτατη δημοσιονομική κρίση και βαθύτατη ύφεση, που κατέφαγε το εισόδημα των νοικοκυριών και πυροδότησε εκατοντάδες λουκέτα σε επιχειρήσεις.

Είδαμε την κοινωνία να αγανακτεί, να καταρρακώνεται, να γοητεύεται από εύκολες υποσχέσεις, να λέει όχι στο κούνημα του δαχτύλου, να βλέπει όνειρα και ψευδαισθήσεις να γκρεμίζονται, να πίνει το δηλητήριο του διχασμού, αλλά και να ελπίζει, να παλεύει να αποκαταστήσει τον διαλυμένο ιστό της. Η Ελλάδα ήταν η μόνη χώρα που πέρασε από τρία επώδυνα μνημόνια και έχασε πάνω από το 25% του ΑΕΠ της. Και έζησε όλα όσα πέρασε και η Ευρώπη σε πιο «συμπυκνωμένο» χρόνο και με μεγαλύτερη ένταση. Ήταν η πρώτη που έδωσε την εξουσία σε ένα κόμμα το οποίο σαφώς στηρίχθηκε πριν την εκλογή του στο λαϊκιστικό δίπολο «κακή ελίτ (ελληνική και ευρωπαϊκή) - καλός λαός», για να κάνει απότομη στροφή στο mainstream πεδίο στη συνέχεια.

Ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε το άλμα (ή την κωλοτούμπα) από τη μετωπική σύγκρουση στη συνεργασία με τους θεσμούς και στο τρίτο μνημόνιο, αφού πρώτα η οικονομία έφτασε στο χείλος του γκρεμού, η χώρα λίγο πριν την πόρτα της εξόδου από την Ευρωζώνη και οι πολίτες σε ένα δημοψήφισμα εξπρές με τις τράπεζες κλειστές και την πόλωση να χτυπάει κόκκινο. Κέρδισε δύο εκλογικές μάχες, κυβέρνησε για περισσότερο από τέσσερα χρόνια προωθώντας ένα σκληρό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων, απέσπασε εύσημα από τους εκπροσώπους της «συντηρητικής νομενκλατούρας» που κάποτε καταδίκαζε, έκλεισε τη Συμφωνία των Πρεσπών και τελικά… πέρασε στον ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η Ελλάδα έγινε και πάλι η πρώτη χώρα που γύρισε την πλάτη στον λαϊκισμό, για να επιστρέψει σε έναν εκπρόσωπο του παραδοσιακού πολιτικού συστήματος, να δώσει την πρωθυπουργία σε έναν πολιτικό από «τζάκι», που όμως υποσχόταν ρήξη με φαύλες πρακτικές του παρελθόντος, όπως σχολίαζαν τα διεθνή Μέσα λίγο μετά τη νίκη της Νέας Δημοκρατίας.

Ήταν επίσης η πρώτη που είδε ένα φασιστικό μόρφωμα -πολύ πιο σκληρό σε ρητορική και πρακτικές από το Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν ή τη Λέγκα του Σαλβίνι- να επελαύνει στη Βουλή, αλλά και να οδηγείται στην πλήρη απαξίωση και τον αφανισμό στις τελευταίες εκλογές. Και τώρα, έχοντας σπάσει τα δεσμά των μνημονίων, αλλά με αρκετές πληγές ακόμη ανοιχτές, προσπαθεί να κοιτάξει μπροστά, σε ένα μέλλον γεμάτο προκλήσεις, αλλά και ευκαιρίες. 

Το FBI και την έρευνα που άρχισε το 2017 για τη ρωσική ανάμειξη στις αμερικανικές εκλογές, μία έρευνα ανεξάρτητη και απαλλαγμένη από πολιτικές προκαταλήψεις, υπερασπίστηκε ο πρώην διευθυντής της υπηρεσίας Τζέιμς Κόμεϊ.

Σε κάθε περίπτωση, ο Κόμεϊ, ο οποίος ήταν από τους πρώτους που βρέθηκε στο στόχαστρο του Αμερικανού προέδρου και αποκαρύνθηκε από τη θέση του τον Μάιο του 2017, παραδέχτηκε το μερίδιο της ευθύνης που του αναλογεί στις «προχειρότητες» στην παρακολούθηση συμβούλου του Ντόναλντ Τραμπ. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει «πολλα χρόνια στη φυλακή», έσπευσε να σχολιάσει ο Αμερικανός πρόεδρος.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Fox News, κατά την οποία μάλιστα ήρθε σε αντιπαράθεση με τον οικοδεσπότη παρουσιαστή Κρις Ουάλας, ο Κόμεϊ βασίστηκε εν πολλοίς στο πόρισμα μίας έρευνας του γενικού επιθεωρητή Μάικλ Χόρογουιτς. Σύμφωνα με το βασικό συμπέρασμα της έρευνας, δεν προέκυψε πολιτική υποκίνηση στη συγκεκριμένη έρευνα.

«Το FBI κατηγορήθηκε για προδοσία, για παράνομη κατασκοπία, για παράνομη παρακολούθηση του Ντόναλντ Τραμπ, για την έναρξη μίας έρευνας χωρίς λόγο, για εγκληματική συνωμοσία με σκοπό την  απομάκρυνση του προέδρου. Όλα αυτά ήταν ανοησίες», τόνισε ο Κόμεϊ.

Ο πρώην διευθυντής του FBI έστρεψε τα βέλη του και εναντίον του Fox News για να υπενθυμίσει ότι μέσα από τη συγκεκριμένη τηλεοπτική συχνότητα ειπώθηκε πολλές φορές ότι τόσο ο ίδιος όσο και άλλοι άνθρωποι θα πήγαιναν στη φυλακή. «Ο αμερικανός λαός, ειδικά οι θεατές σας, πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι τους δόθηκαν ψευδείς πληροφορίες για το FBI», υπογράμμισε ο Κόμεϊ.

Από όλα αυτά ωστόσο, ο Αμερικανός πρόεδρος στάθηκε μόνο στην παραδοχή του Κόμεϊ ότι υπήρξαν προχειρότητες, για να αναρρωτηθεί με τη σειρά του στο Twitter ποιες θα είναι οι συνέπειες αυτής της συμπεριφοράς και αν του αξίζει η φυλακή.

naftemporiki.gr

Της Μάρως Βακαλοπούλου
[email protected]

Την τελευταία φορά που ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ συναντήθηκε με τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, τον Μάιο του 2017, φέρεται να είχε μοιραστεί απόρρητες πληροφορίες των ΗΠΑ με τη Ρωσία. Η χθεσινή τους συνάντηση διεξήχθη κεκλεισμένων των θυρών, ενώ για το τι ακριβώς συζητήθηκε ο καθένας έδωσε τη δική του εκδοχή. Το γεγονός συνέπεσε με την παρουσίαση του κατηγορητηρίου εις βάρος του Τραμπ, ο οποίος είναι και επισήμως ο 4ος πρόεδρος στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών που βρίσκεται αντιμέτωπος με την προσπάθεια απομάκρυνσης από το αξίωμά του.

«Ο Αμερικανός πρόεδρος προειδοποίησε ενάντια σε οποιαδήποτε παρέμβαση στις αμερικανικές εκλογές, ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος. «Όχι, για την ακρίβεια δεν συζητήσαμε καθόλου για τις εκλογές», σχολίασε από την πλευρά του ο Λαβρόφ. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών ωστόσο τόνισε ότι εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του στον Αμερικανό ομόλογό του Μάικ Πομπέο για τις δημόσιες παρατηρήσεις του, ο οποίος απείλησε με αντίποινα σε περίπτωση που η Ρωσία αναμειχθεί στις αμερικανικές εκλογές του 2020.

«Υπογραμμίσαμε για μια ακόμη φορά ότι όλες οι εικασίες για την υποτιθέμενη ανάμειξή μας στις εσωτερικές διαδικασίες των ΗΠΑ είναι αβάσιμες. Δεν υφίστανται δεδομένα που να την τεκμηριώνουν, κανείς δεν μας παρουσίασε αποδείξεις πολύ απλά γιατί αυτές δεν υπάρχουν», σημείωσε ο Λαβρόφ, ενώ υποστήριξε ότι η Μόσχα ήταν πρόθυμη να δώσει στη δημοσιότητα την κρυφή επικοινωνία της περιόδου 2016-2017. «Δυστυχώς αυτή η κυβέρνηση αρνείται να το πράξει» πρόσθεσε με νόημα ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών.

Η Ρωσία και ο αντίκτυπος της έρευνας παραπομπής του Τραμπ στις αμερικανικές εκλογές

Δεν είναι ωστόσο καθόλου σαφές τι ακριβώς θα αποδείκνυε η επικοινωνία της κυβέρνησης του Μπαράκ Ομπάμα με το Κρεμλίνο, στην οποία αναφέρθηκε χθες ο Λαβρόφ. Ο ίδιος ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ έχει δηλώσει ότι βρέθηκε αντιμέτωπος με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν, στον οποίο είπε να σταματήσει.

Δεν επίσης καθόλου σαφές για ποιον λόγο ο Ντόναλντ Τραμπ  αποφάσισε να προσκαλέσει τον Λαβρόφ στην Ουάσιγκτον στο αποκορύφωμα της κρίσης που τον οδηγεί – δίχως συγκλονιστικού απροόπτου – αντιμέτωπο με τη διαδικασία παραπομπής του. Τόσο η αμερικανική κυβέρνηση όσο και ο Λαβρόφ υποστηρίζουν ότι το γεγονός πως η επίσκεψη συνέπεσε με την ανακοίνωση του κατηγορητηρίου είναι απλή σύμπτωση.

Σε κάθε περίπτωση, η διαδικασία έχει πάρει τον δρόμο της. Ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος κατηγορείται για κατάχρηση εξουσίας και για παρακώλυση του έργου και των ερευνών του Κογκρέσου. Είναι ο 4^ος πρόεδρος των ΗΠΑ, ο οποίος θα δει το μέλλον του στον Λευκό Οίκο να κρίνεται – έστω και αν δεν απειλείται επί της ουσίας, δεδομένου ότι τον τελικό λόγο θα έχει η Γερουσία την οποία ελέγχουν οι Ρεπουμπλικανοί.

Ο ίδιος ο Τραμπ ασφαλώς επιμένει ότι το κατηγορητήριο εις βάρος του είναι «γελοίο». Παραταύτα, όπως ο Μπιλ Κλίντον, ο Ρίτσαρντ Νίξον και ο Άντριου Τζόνσον, θα κληθεί και αυτός να υπερασπιστεί τον εαυτό του για την πολύ σοβαρή κατηγορία ότι έκανε κατάχρηση της εξουσίας του εκβιάζοντας με τη στρατιωτική βοήθεια την Ουκρανία να διεξαγάγει έρευνα εις βάρος της οικογένειας του πολιτικού αντιπάλου του Τζο Μπάιντεν.  

Το ζήτημα εν προκειμένω δεν είναι τόσο εάν ο Ντόναλντ Τραμπ θα οδηγηθεί προς την έξοδο από τον Λευκό Οίκο όσο εάν η διαδικασία θα βλάψει την προεκλογική εκστρατεία του. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Reuters/Ipsos, το 44% των Αμερικανών φαίνεται να στηρίζουν τη διαδικασία, σε αντίθεση με ένα 42% που τάσσεται κατά και συμφωνεί με τους Ρεπουμπλικανούς ότι είναι μόνο ένα πολιτικό παιχνίδι.  

Είναι προφανές ότι η αμερικανική κοινή γνώμη είναι διχασμένη, οπότε κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τον αντίκτυπο της διαδικασίας παραπομπής του Τραμπ στις εκλογές του 2020. Το παράδειγμα του Μπιλ Κλίντον, το 1998, έδειξε ότι μπορεί η έρευνα και η πρόταση μομφής να γυρίσουν τελικά μπούμερανγκ σε αυτούς που την εκκινούν – τότε ήταν οι Ρεπουμπλικανοί, οι οποίοι είδαν τη δημοτικότητα του τότε προέδρου να εκτινάσσεται, ενώ οι ίδιοι είχαν σοβαρές απώλειες στις επόμενες εκλογές. Το ερώτημα ωστόσο εάν ο Ντόναλντ Τραμπ συμπεριφέρεται όπως θα ήθελε το Κρεμλίνο, καθώς και η μόνιμη επωδός της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόζι ότι «όλοι οι δρόμοι οδηγούν στοον Πούτιν», θα συνοδεύει πάντα τη διακυβέρνησή του.   

Της Νατάσας Στασινού
[email protected] 

Στη Βρετανία, που είναι έτοιμη για τις πλέον κρίσιμες εκλογές των τελευταίων δεκαετιών, οι δύο «μονομάχοι» υπόσχονται μία νέα «χρυσή εποχή» για την οικονομία, με οριστικό αντίο στη λιτότητα, αν και μέσα από πολύ διαφορετική συνταγή ο καθένας. Και στις ΗΠΑ, που ζουν επίσης σε προεκλογικούς ρυθμούς, έστω και με τις κάλπες να απέχουν 11 μήνες, ο Τραμπ υπόσχεται δυναμική ανάπτυξη, ενώ ζητήματα όπως οι εισοδηματικές ανισότητες και η στροφή σε πράσινες επενδύσεις ή τα τεράστια χρέη των φοιτητών βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της εκστρατείας των Δημοκρατικών. Σε ποιο βαθμό όμως η οικονομία επηρεάζει την τελική απόφαση των πολιτών;  

Το «είναι η οικονομία ανόητε», η φράση η οποία εξήγησε γιατί ο Μπιλ Κλίντον κέρδισε τις εκλογές στερώντας μία δεύτερη θητεία από τον Τζορτζ Μπους τον Πρεσβύτερο δεν φαίνεται να ανταποκρίνεται στις εκλογικές αναμετρήσεις των τελευταίων ετών ή στις δημοσκοπήσεις για αυτές, που έρχονται. Ή για να είμαστε πιο ακριβείς, δεν φαίνεται να αρκεί.

Το οικονομικό μέλλον- προσωπικό και της χώρας τους- θα απασχολεί βέβαια πάντα τους ψηφοφόρους. Οι συνθήκες που βιώνουν καθημερινά, η οικονομική ανασφάλεια, οι απειλές, που αισθάνονται για τη θέση εργασίας και το εισόδημά τους- πραγματικές ή αποτέλεσμα φοβικής ρητορικής των πολιτικών- έχουν καίριο ρόλο. Ωστόσο, όπως επισημαίνει και σε πρόσφατη ανάλυσή του ο Economist δεν είναι πια τα δεδομένα για τους ρυθμούς ανάπτυξης εκείνα που θα κρίνουν την ψήφο. Τα σκαμπανεβάσματα στο ΑΕΠ, οι εμπορικές αντιπαραθέσεις, οι προειδοποιήσεις αναλυτών έρχονται σε δεύτερη μοίρα. Είναι οι οικονομικοί παράγοντες εκείνοι, που έχουν να κάνουν με την «ταυτότητα» και την «εθνική κυριαρχία» εκείνοι που διαδραματίζουν το σημαντικότερο ρόλο. 

Όταν ο Μπόρις Τζόνσον εξαπολύει βέλη κατά των Βρυξελλών για κάθε δεινό που τυχόν αντιμετωπίζουν οι Βρετανοί, τους υπόσχεται παράλληλα ότι εάν δώσουν σε εκείνον την αυτοδυναμία, αυτός θα υλοποιήσει το Brexit και εκείνοι θα ανακτήσουν τον «έλεγχο». Τον έλεγχο της δημοσιονομικής πολιτικής, τον έλεγχο των εμπορικών συμφωνιών, τον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών και των περιορισμών για τους ξένους στην αγορά εργασίας. Όσες αναλύσεις και εάν δημοσιευθούν για τις αρνητικές επιπτώσεις της εξόδου από την Ε.Ε. στο εμπόριο και την ανάπτυξη όσο και εάν αμφισβητήσουν οι ειδικοί την δυνατότητα να κλείσει η χώρα σε σύντομο χρονικό διάστημα εμπορικές συμφωνίες με άλλες μεγάλες οικονομίες του πλανήτη (και δη με ευνοϊκούς όρους), για μεγάλη μερίδα των πολιτών η υπόσχεση να πάρει και πάλι η χώρα στα χέρια της τον έλεγχο πρωτοβουλιών και αποφάσεων φαντάζει πιο σημαντική. Και η ιδέα μη εκλεγμένων και «ανεξέλεγκτων γραφειοκρατών, μίας απρόσωπης ελίτ, που καθορίζει τη ζωή τους, θα φαντάζει πάντα τρομοκτική. 

Στις ΗΠΑ την ίδια ώρα έχει πάψει, σύμφωνα με επισημάνσεις ειδικών στους New York Times, να υφίσταται η στενή σχέση ανάμεσα στους δείκτες ανάπτυξης και καταναλωτικού κλίματος με την ψήφο και τη δυνατότητα επανεκλογής ενός προέδρου. Ο Τραμπ μπορεί να επικαλείται το χαμηλό  50 ετών του 4% στην ανεργία. Αλλά δεν είναι αυτό που συγκινεί. Είναι αντιθέτως η δέσμευσή του να προστατεύσει τους αγρότες, τους ανθρακωρύχους, τους εργάτες στις ζώνες της σκουριάς από τις αθέμιτες πρακτικές της Κίνας και άλλων μεγάλων εμπορικών αντιπάλων εκείνη που του δίνει ψήφους. Τι και εάν αυτοί είναι τα μεγάλα θύματα του εμπορικού πολέμου; Εξακολουθούν να είναι και οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές του. Δεν έχουν δει ακόμη την ανάκαμψη, που απολαμβάνουν άλλες περιοχές και πληθυσμιακές ομάδες, αλλά έχουν πειστεί πως στον Λευκό Οίκο υπάρχει κάοπιος που παλεύει για λογαριασμό τους.

«Είμαστε οι στρατιώτες της πρώτης γραμμής και μπορεί να “σκοτωθούμε” κατά την εξέλιξη του πολέμου... Τουλάχιστον όμως αυτός παλεύει για εμάς, οι προηγούμενοι δεν πέτυχαν τίποτα» δήλωνε στο Associated Press τον περασμένο Μάιο ο Πολ Τζέσκι, αγρότης στο Βόρειο Ιλινόις και η φράση του εξηγούσε πολλά περισσότερα από κάθε πολιτική ανάλυση- ερμηνεία για το «φαινόμενο Τραμπ».

Κατά τη διάρκεια της θητείας του Αμερικανού προέδρου και με τη σινο-αμερικανική διαμάχη να κλιμακώνεται, η κατάσταση στον αγροτικό τομέα όχι μόνο δεν έχει βελτιωθεί, αλλά έχει επιδεινωθεί επικίνδυνα, με τις τιμές της σόγιας να βυθίζονται σε χαμηλά δεκαετίας και εκείνες σε σιτάρι και καλαμπόκι να καταγράφουν επίσης πτώση. «Δεν είμαι ευχαριστημένος, αλλά καταλαβαίνω τα οφέλη που έρχονται....» επέμενε ο Τζέσκι. 

Στις ΗΠΑ εξάλλου είναι περισσότερο οι πολιτικές πεποιθήσεις εκείνες που επηρεάζουν την οπτική των πολιτών για την οικονομία, παρά η εικόνα της οικονομίας που καθορίζει την στάση τους στην κάλπη. Πρόσφατη έρευνα των NY Times είχε δείξει ότι το 71% των Ρεπουμπλικανών ψηφοφόρων δήλωναν πως περιμένουν οι οικονομικές συνθήκες μέσα στον επόμενο χρόνο να είναι «πολύ καλές» ή «αρκετά καλές», ενώ μόνο το 15% των ψηφοφόρων των Δημοκρατικών δήλωνε το ίδιο αισιόδοξο.