Του Κώστα Δεληγιάννη
Μπορεί η Αφροδίτη να αποκαλείται «ξαδέρφη της Γης», αφού έχει ανάλογο μέγεθος και μάζα, όμως οι συνθήκες που επικρατούν στον πλανήτη απέχουν πολύ από το γήινο περιβάλλον. Έτσι, η τεράστια ατμοσφαιρική πίεση στην επιφάνειά της και οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες, οι οποίες αγγίζουν τους 460 βαθμούς Κελσίου, όχι μόνο δεν θυμίζουν σε τίποτε τον πλανήτη που κατοικούμε, αλλά είναι επίσης απαγορευτικές για οποιαδήποτε γνωστή μορφή ζωή.
Ωστόσο, έρευνα επιστημόνων από το Ινστιτούτο Διαστημικών Ερευνών του Κέντρου Goddard της NASA δείχνει πως πιθανότατα η κατάσταση του πλανήτη ήταν πολύ διαφορετική για μια χρονική περίοδο 2 δισεκατομμυρίων ετών, η οποία διήρκεσε πριν από 715 εκατομμύρια χρόνια. Μάλιστα, οι συνθήκες που επικρατούσαν φαίνεται πως ήταν τόσο ήπιες, ώστε να μπορούν να αναπτυχθούν έμβια όντα.
Για να είναι «φιλόξενη» στη ζωή, η Αφροδίτη θα έπρεπε να έχει αρκετά χαμηλότερη θερμοκρασία απ’ ό,τι σήμερα. Θα έπρεπε επιπλέον να διαθέτει λίμνες ή ωκεανούς – κάτι που είναι εξαιρετικά πιθανό, καθώς τα ίχνη δευτέριου που έχουν ανιχνευθεί υποδεικνύουν την ύπαρξη στο παρελθόν νερού στον πλανήτη.
Η έρευνα βασίσθηκε σε έναν υπολογιστικό μοντέλο για την εξέλιξη του κλίματος της Αφροδίτης. Σύμφωνα με το συγκεκριμένο μοντέλο, πριν από 2,9 δισεκατομμύρια χρόνια η μέση θερμοκρασία του πλανήτη ήταν περίπου 10 βαθμοί Κελσίου. Μία τιμή αρκετά μικρή για έναν πλανήτη που βρίσκεται τόσο κοντά στον Ήλιο και η οποία είναι πολύ λίγο μεγαλύτερη από τη θερμοκρασία που επικρατούσε τότε στη Γη.
Το μοντέλο των Αμερικανών επιστημόνων ήταν παρόμοιο με τις προσομοιώσεις που χρησιμοποιούνται για τη μελέτη της εξέλιξης του κλίματος της Γης. Επίσης, βασίσθηκε σε τοπογραφικά δεδομένα από την αποστολή Magellan («Μαγγελάνος»), στο πλαίσιο της οποίας ένα μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο χαρτογράφησε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 το 97% του πλανήτη.
«Πολλά από τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για τη μοντελοποίηση της κλιματικής αλλαγής της Γης μπορούν να προσαρμοσθούν για τη μελέτη του κλίματος άλλων πλανητών, είτε στην υπάρχουσα κατάστασή του είτε στο παρελθόν», σημειώνει ο Μάικλ Γουέι, ερευνητής από το Goddard και επικεφαλής της μελέτης, σε δελτίο Τύπου που εξέδωσε η αμερικανική υπηρεσία. «Τα αποτελέσματά μας δείχνουν πως στο παρελθόν η Αφροδίτη ίσως ήταν πολύ διαφορετική από σήμερα».
Σύμφωνα με την έρευνα, η οποία δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα στο περιοδικό Geophysical Research Letters, πριν από 2,9 δισ. χρόνια ο Ήλιος είχε 30% μικρότερη φωτεινότητα. Βέβαια, λόγω της μικρής της απόστασης, και πάλι η Αφροδίτη θα «βομβαρδιζόταν» από ισχυρή ηλιακή ακτινοβολία.
Ωστόσο, όπως έδειξε το υπολογιστικό μοντέλο, αν ληφθεί υπόψη η πολύ αργή περιστροφή του πλανήτη, κάθε μία από τις οποίες ολοκληρώνεται σε 243 γήινες ημέρες, εμφανίζονται περίεργα κλιματικά φαινόμενα. Έτσι, αν υπήρχε τότε ένας ρηχός ωκεανός, τότε ένα μέρος του νερού του θα εξατμιζόταν δημιουργώντας ένα παχύ στρώμα υδρατμών στην ατμόσφαιρα.
Αυτά τα νέφη θα λειτουργούσαν σαν «μία ομπρέλα που περιόριζε τη θέρμανση της επιφάνειας του πλανήτη από τον Ήλιο», σημειώνει στο δελτίο Τύπου ο Άντονι Ντελ Γκένιο, επίσης μέλος της ερευνητικής ομάδας από το Goddard. «Ως αποτέλεσμα, η θερμοκρασία ήταν λίγους μόλις βαθμούς υψηλότερη από τη θερμοκρασία της Γης σήμερα», συμπληρώνει.
