Από την έντυπη έκδοση
Του Πάνου Φ. Κακούρη
[email protected]
Το ζητούμενο για την κυβέρνηση που θα προκύψει μετά τις εκλογές είναι η επαναφορά της οικονομίας σε βιώσιμη ανάπτυξη, διαφορετικά δεν υπάρχει μέλλον. Οσα προγράμματα σταθεροποίησης κι αν επιβληθούν, χωρίς ανάπτυξη δεν θα έχουν καμία απόδοση και οι δανειστές δεν πρόκειται να λάβουν τα χρήματα που μας δάνεισαν και συνεχίζουν να μας δανείζουν.
Ταυτόχρονα, η ανάπτυξη θα διαδραματίσει ρόλο καταλύτη στην προσπάθεια άρσης των συνεπειών των μέτρων των μνημονίων, ακόμη και στην ακύρωσή τους. Σε μια αναπτυσσόμενη οικονομία που παράγονται νέα εισοδήματα και δημιουργείται νέα φορολογητέα ύλη, τα δημοσιονομικά μέτρα που έχουν ληφθεί κατά καιρούς χαλαρώνουν, οι συντελεστές μειώνονται ή ορισμένες παρεμβάσεις καταργούνται. Είμαστε μακριά όμως από τη συγκεκριμένη προοπτική. Η οικονομία το β’ εξάμηνο του 2015, διαψεύδοντας όλες τις εκτιμήσεις (με εξαίρεση τη «Ν»), παρουσίασε αύξηση του ΑΕΠ 1,4% μεγαλύτερη των εκτιμήσεων, ενώ τα οριστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ βελτίωσαν και την επίδοση του πρώτου τριμήνου. Ετσι στο πρώτο εξάμηνο του έτους παρουσιάζει μια μέση αύξηση του ΑΕΠ 0,8%, εν μέσω της βαθύτερης αβεβαιότητας των τελευταίων ετών, που οδήγησε στη λήξη του εξαμήνου στην επιβολή των capital controls.
Για το β’ εξάμηνο που διανύουμε οι εκτιμήσεις είναι συγκεχυμένες. Κυβέρνηση και θεσμοί εκτιμούν ότι η ύφεση θα είναι βαθιά και θα οδηγήσει σε μέση ύφεση έτους γύρω στο 2,3%. Ομως ήδη διατυπώνονται και ύστερες σκέψεις, πως είναι υπερβολική η εκτίμηση. Μετά τις επιδόσεις του πρώτου εξαμήνου η Eurobank εκτιμά πως το ποσοστό της μέσης ύφεσης θα διαμορφωθεί στο -1,5%, αντί του επίσημου στόχου του οικονομικού προγράμματος που είναι το -2,3%. Είναι ευνόητο πως μικρότερη ύφεση φέτος διευκολύνει την επάνοδο στην ανάπτυξη το επόμενο έτος, το 2016.
Οι προϋποθέσεις για την ανάπτυξη είναι πολλές, αλλά η βασικότερη είναι μία. Η σταθερότητα. Μία από τις συνιστώσες του ΑΕΠ είναι το ύψος των επενδύσεων στην οικονομία το οποίο έχει συρρικνωθεί σε επίπεδα προ δεκαετίας. Για να ανακάμψει η ιδιωτική επενδυτική δραστηριότητα, αυτό που ζητεί ο επιχειρηματίας είναι το σταθερό πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον, συνθήκες που όταν απουσιάζουν τότε τηρείται στάση αναμονής ή και ακυρώνονται επενδυτικά σχέδια. Παράλληλα, η επόμενη κυβέρνηση έχει μια μοναδική ευκαιρία. Να αξιοποιήσει τα επενδυτικά προγράμματα που «τρέχει» η Ευρωπαϊκή Ενωση, όπως το πακέτο των 315 δισ. ευρώ, αλλά και το πακέτο των 35 δισ. ευρώ που έχει εξαγγείλει ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ για την Ελλάδα. Ακόμη υπάρχουν οι δυνατότητες εκμετάλλευσης του προγράμματος της ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, το γνωστό QE.
Κοινώς, ευκαιρίες υπάρχουν και με «κλειδωμένη» τη νέα συμφωνία και τη δανειακή σύμβαση, θα αποτελέσει οικονομικό έγκλημα να μην εκμεταλλευτούμε τη συγκυρία μετά τις εκλογές.
