Πώς «είδαν», πριν από περίπου έξι δεκαετίες, τα αρχοντικά, τα καφενεία και τις εκκλησιές της Λέσβου, φοιτητές της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, και τι διάλογο ανοίγουν με την παράδοση σήμερα καταξιωμένοι και ανερχόμενοι εικαστικοί;
Σε όλα αυτά, θα ρίξει φως η έκθεση «Άγνωστος καλλιτέχνης», με έργα γνωστών και άγνωστων καλλιτεχνών διαφορετικών γενιών, η οποία εγκαινιάστηκε στην ανακαινισμένη Στέγη Τεχνών «Σ. Τρύφων», στον Μόλυβο της Λέσβου, και θα διαρκέσει έως τις 20 Σεπτεμβρίου.
Το βράδυ των εγκαινίων, ο Νικόλας Κολώνιας θα επιχειρήσει μια επιτελεστική διάλεξη, με τίτλο «Χρειαζόμαστε νέα σημαίνοντα: Προς την ανάδυση ενός άλλου κόσμου», ενώ, στις 20 Αυγούστου, ο Γιώργος Παπαδόπουλος θα οργανώσει ένα εργαστήριο, με τίτλο «Reading Baudrillard: περί Συστήματος Αντικειμένων».
Μάλιστα, το ξεκίνημα της έκθεσης, συμπίπτει με το νεοσύστατο Διεθνές Μουσικό Φεστιβάλ Μολύβου, το οποίο, φιλοδοξώντας να εξελιχθεί σε δημοφιλή μουσικό προορισμό, θα πραγματοποιηθεί από τις 19 έως τις 21 Αυγούστου, προσφέροντας ένα τριήμερο κλασσικής μουσικής, με νέους ερμηνευτές διεθνούς φήμης, στο κάστρο και σε άλλες τοποθεσίες του χωριού.
Κοκκινίδης Δ., απόσπασμα από τοιχογραφία στο Αρχοντικό της Βαρελτζήδαινας.
Αναστοχασμός γύρω από τη νεοελληνική παράδοση και κουλτούρα
Το εικαστικό αφιέρωμα «Άγνωστος καλλιτέχνης / Unknown artist» είναι μια σύμπραξη της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας (ΑΣΚΤ) και του πολιτιστικού οργανισμού Στέγη «Σ. Τρύφων», το κτήριο του οποίου είναι ένα από τα παλαιότερα και ωραιότερα του γραφικού παραδοσιακού οικισμού του Μολύβου.
Η έκθεση δίνει στους επισκέπτες την ευκαιρία να δουν μια σπάνια, αν και ίσως παραγνωρισμένη, συλλογή έργων τέχνης της ΑΣΚΤ, προτείνοντας έναν αναστοχασμό γύρω από τη νεοελληνική παράδοση και κουλτούρα. Θα παρουσιαστούν περίπου σαράντα αντίγραφα από παλαιότερα έργα τέχνης (λαϊκών καλλιτεχνών, συμπεριλαμβανομένου του Θεόφιλου), χειροτεχνίας και αγιογραφίας, καθώς και διακοσμητικών παραστάσεων που εμπίπτουν στη λαϊκή παράδοση της περιοχής.
Αλευρά Ελένη, «Αρχάγγελος Μιχαήλ» (αντίγραφο Θεόφιλου, 1928).
Τα «αντίγραφα» δημιούργησαν, τη διετία 1958 - 1959, φοιτητές τότε της Σχολής και καταξιωμένοι σήμερα ζωγράφοι, όπως οι Α. Φασιανός, Σ. Σόρογκας, Μ. Καραβέλα, Δ. Κοκκινίδης, Γ. Βαλαβανίδης κ.ά., σε μια προσπάθεια διάσωσης και ανάδειξης του λαϊκού υλικού πολιτισμού. Με όχημα, λοιπόν, αυτές τις ζωγραφικές «μεταγραφές», οι επισκέπτες θα μπορέσουν να κάνουν ένα ταξίδι στον χρόνο και να «τρυπώσουν» σε παλιά αρχοντικά, καφενεία και εκκλησίες της Λέσβου.
Η συλλογή της ΑΣΚΤ θα συγκατοικήσει δημιουργικά με έργα των σύγχρονων καλλιτεχνών Πάνου Χαραλάμπους, Νίκου Χαραλαμπίδη, Δημήτρη Φουτρή, Αλέξανδρου Λάιου και Μάρως Φασουλή (Under Construction Group), Ειρήνης Μπαχλιτζανάκη, Andreas Sell, Γιάννη Θεοδωρόπουλου, Χριστίνας Σγουρομύτη, Γιάννη Σκαλτσά, Γιάννη Βαρελά και Εμμανουήλ Μπιτσάκη, σε μια απόπειρα να καταθέσουν «μια κριτική εικαστική διερεύνηση πάνω στα αντιπαραθετικά ζεύγη της οικειοποίησης και της αυθεντίας, πρωτότυπου και αντιγράφου, όπως και έναν αναστοχασμό γύρω από τη νεοελληνική παράδοση και κουλτούρα». Προς την κατεύθυνση αυτή, συμβάλλουν με κείμενά τους οι θεωρητικοί Νικόλας Κολώνιας, Πάνος Κομπατσιάρης και Γιώργος Παπαδόπουλος.
Σβορώνου Πέπη, «Ναυμαχία στον Βόσπορο».
Μια σύγχρονη διερεύνηση στη θεωρία της τέχνης
Έχοντας αναλάβει την επιμέλεια της έκθεσης, η εικαστικός Χριστίνα Σγουρομύτη αναφέρει: «Η έκθεση “Άγνωστος καλλιτέχνης” εφορμά από τη λαϊκή παράδοση της Λέσβου, αναδεικνύοντας με μοναδικό τρόπο τον πολιτιστικό πλούτο του νησιού, χάρη στην πρωτοπορία του καλλιτεχνικού ύφους που διακρίνει τα εν λόγω έργα.
Παράλληλα, συνδυάζεται με τη σύγχρονη καλλιτεχνική παραγωγή, αφού αναμένεται να “συγκατοικήσει” καλλιτεχνικά με μια περιορισμένη, αλλά συμπαγή έκθεση σύγχρονων καλλιτεχνικών έργων, τα οποία αναστοχάζονται κριτικά πάνω σε όψεις της νεοελληνικής ταυτότητας και της παράδοσης.
Φασιανός Αλέκος, «Εσωτερικό».
Η ευρύτερη θεματική της έκθεσης αναπτύσσεται γύρω από την έννοια του “Άγνωστου καλλιτέχνη”. Πρόκειται για μια σύγχρονη διερεύνηση στη θεωρία της τέχνης, που εξετάζει τη δυνατότητα του καλλιτέχνη να απέχει από τις καθιερωμένες διόδους, που συγκροτούν την έννοια της “εμπορικής επιτυχίας”, ενώ, ταυτόχρονα, μετέχουν στις κοινωνικές διαδικασίες. Από μία άποψη, τα έργα της συλλογής ανανοηματοδοτούνται μέσα από τη συζήτηση αυτή, αφού ως δυνητικά αέναα “αντίγραφα” (simulacra), διεκδικούν την αυτονομία τους, έναντι σε μια ιδέα πρωτοτυπίας που εγγράφεται στην “αυθεντία” του καλλιτέχνη».
Έργο του Πάνου Χαραλάμπους.
Πληροφορίες
Στέγη «Σ. Τρύφων»: Λιμάνι Μολύβου - Λέσβος, τηλ.: 6970 172242. Ημέρες και ώρες λειτουργίας: Δευτέρα - Κυριακή: 17.30 - 23.30. [email protected]
