Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
Επιθυμώντας να αποτυπώσει στη συλλογική μνήμη την κραυγή της κοινωνίας απέναντι στην κοινωνικοοικονομική κρίση που βιώνουμε, ο 22άχρονος εικαστικός Τάσος Νυφαδόπουλος δημιούργησε γλυπτό με αυτό το θέμα, και μας μιλά για το έργο του.
Με σκοπό να περάσει ένα διαχρονικό και ταυτόχρονα διδακτικό μήνυμα για ολόκληρη την κοινωνία, το γλυπτό, με τίτλο «Κρίση», αποτελεί πλέον μέρος της πραγματικότητάς μας, και μπορεί ο καθένας να το επισκεφτεί στη λεωφόρο Βουλιαγμένης (λεωφ. Βουλιαγμένης 602 Α και Ιμέρας), να αλληλεπιδράσει μαζί του και να εμπνευστεί από αυτό.
Τι σας ώθησε να δημιουργήσετε αυτό το έργο;
Το έργο ήταν αποτέλεσμα των έντονων κοινωνικοοικονομικών συνθηκών, που βιώνει το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας, λόγω της οικονομικής κρίσης. Ο καθένας βιώνει και εκφράζει αυτήν την κατάσταση με διαφορετικό τρόπο. Ο δικός μου τρόπος είναι μέσω της τέχνης. Πιστεύω πως ένας από τους σημαντικότερους ρόλους της τέχνης είναι να αποτελεί όργανο της κοινωνίας, να πηγάζει από αυτήν, να αλληλεπιδρά μαζί της και να είναι μέρος της. Το έργο είναι, λοιπόν, η αποτύπωση της σημερινής κατάστασης στη συλλογική μνήμη.
Από τι υλικά είναι φτιαγμένο;
Από ανθρακονήματα, υαλοϋφάσματα, πολυεστέρα, εποξειδική ρητίνη, σίδερο και μπετό, υλικά από το χώρο της βιομηχανίας, άμεσα συνδεδεμένα με την εποχή μας. Τα υλικά αυτά χρησιμοποιήθηκαν τόσο για την πρακτική τους χρήση, όσον αφορά στο στατικό κομμάτι του έργου, όσο και για το νόημα που προσδίδουν σε αυτό. Αποτελούν ένα σύμβολο της δομής των σύγχρονων κοινωνιών, που κλονίζεται σήμερα, λόγω της οικονομικής κρίσης.
Ποιοι είναι οι συμβολισμοί του;
Το γλυπτό «Κρίση» καλεί τον κάθε παρατηρητή να δώσει τη δική του ερμηνεία στους συμβολισμούς του, να θέσει ο ίδιος ερωτήματα και να δημιουργήσει τη δική του προσωπική αφήγηση - απάντηση σε αυτά. Όπως πρόσεξε, μάλιστα, ένας από τους θεατές του έργου, κάνοντας μία κυκλοτερή κίνηση γύρω από αυτό, μπορεί κανείς να το παρατηρήσει από διαφορετικές οπτικές γωνίες, καθεμία από τις οποίες πολλαπλασιάζει την ένταση της μαρτυρίας αυτής και βοηθά τον παρατηρητή να εξάγει περισσότερα συμπεράσματα. Οι συμβολισμοί του έργου είναι πολλοί. Μπορεί κάποιος να τους αναζητήσει, παρατηρώντας τα στοιχεία που απαρτίζουν τη σύνθεση του γλυπτού, δηλαδή τον δείκτη, τον άνθρωπο και τη θρυμματισμένη βάση.
Στοιχεία, όπως η υφή, οι εσοχές και εξοχές του δείκτη, τα χρώματα, η σχέση των μεγεθών, η στάση του σώματος του ανθρώπου, τα χέρια του, η έκφραση του προσώπου του, τα θραύσματα της βάσης και τα παπούτσια, εμπεριέχουν τους δικούς τους συμβολισμούς και μπορούν να δώσουν απαντήσεις στα ερωτήματα των θεατών. Δεν θα ήθελα, όμως, να μπω στη διαδικασία ανάλυσής τους, γιατί, τότε, θα στερούσα από τους παρατηρητές του έργου την ελευθερία της αναζήτησης αυτής, της αλληλεπίδρασης με το έργο και της δυνατότητας να χτίσουν τη δική τους ερμηνεία.
Τι αισθάνεται αυτός ο γλυπτός άνθρωπος και τι θα έλεγε, αν είχε φωνή;
Η έντονη ψυχική κατάσταση του ανθρώπου διαφαίνεται τόσο από την έκφραση του προσώπου του, όσο και από τη στάση τού σώματός του. Τα έντονα χαρακτηριστικά του καθρεφτίζουν το αδιέξοδο και το κενό που βιώνει. Μέσα από την κραυγή του, βλέπουμε τον φόβο, το σοκ, την αγανάκτηση, αλλά, συγχρόνως, και τη διαύγεια, υπομονή και επιμονή που τον διακατέχουν. Το σώμα του είναι τεταμένο προς τα εμπρός, καθώς ο άνθρωπος ετοιμάζεται να πηδήξει από τον δείκτη.
Τόσο η έκφρασή του, όσο και η στάση του σώματός του, είναι ακραίες, φανερώνοντας την ένταση και το εύρος των συναισθημάτων που τον κυριεύουν. Ο άνθρωπος του γλυπτού αντιπροσωπεύει όλους εμάς. Γι’ αυτό και η φωνή του είναι η φωνή της κοινωνίας έναντι στην κρίση. Δεν αντιπροσωπεύει, δηλαδή, έναν συγκεκριμένο χαρακτήρα, που έπλασα εγώ, ώστε να μπορώ να ορίσω τι ακριβώς θα έλεγε. Αλλά, ο καθένας μπορεί να ταυτιστεί μαζί του και να εκφράσει τα δικά του συναισθήματα και λόγια, μέσα από την κραυγή του.
Ποιο μήνυμα θέλετε να περάσετε μέσα από αυτόν;
Ίσως, το κυριότερο μήνυμα, που περνάει ο άνθρωπος του έργου, είναι η ελπίδα. Σε αντίθεση με τη βάση του έργου που θρυμματίζεται από την κρούση του δείκτη, ο άνθρωπος είναι γεμάτος ενέργεια, που βγαίνει προς τα έξω. Το περιβάλλον γύρω του καταστρέφεται, τα θεμέλια, στα όποια είχε, μέχρι τώρα, στηριχτεί, συνθλίβονται, αλλά αυτός τολμάει, μέχρι την τελευταία στιγμή, να έρχεται αντιμέτωπος με την κατάσταση, προτάσσοντας την ψυχή του. Συμβολίζει κάτι το άυλο, την ψυχή και τη διάνοια των ανθρώπων να μάχονται, να επιμένουν και να υπερβαίνουν τον εαυτό τους.
Ο άνθρωπος έχει την επιλογή, μέσα από την κρίση, να βγει διαφορετικός. Γι’ αυτό, και οι παρατηρητές του γλυπτού καλούνται να αποφασίσουν οι ίδιοι για το ποια θα είναι η κατάληξη του άλματος, που ετοιμάζεται να κάνει ο άνθρωπος από τον δείκτη. Παράλληλα, η σχέση του μεγέθους του δείκτη και του ανθρώπου είναι τέτοια, ώστε να προβάλλεται η σημασία της ανθρώπινης ζωής, πέρα από τους αριθμούς και τις στατιστικές αναλύσεις. Πίσω από τους απρόσωπους αριθμούς και δείκτες, με τους οποίους περιγράφεται το φαινόμενο της κρίσης, βρίσκονται άνθρωποι, που ο καθένας τους έχει τη δική του προσωπική ιστορία. Κάθε ιστορία συνυπάρχει με τις υπόλοιπες στο έργο τέχνης.
Πέρα από το γλυπτό «Κρίση», ποια άλλα έργα έχετε δημιουργήσει;
Έχω δημιουργήσει δύο σειρές μικρότερων σε μέγεθος έργων γλυπτικής, με τους τίτλους «Παράπλευρες απώλειες» και «Εφιάλτες». Η κάθε σειρά έχει το δικό της αυτοτελές νόημα και αποτελείται περίπου από 15 έργα. Η σειρά «Παράπλευρες απώλειες» αφορά στα θύματα πολέμου, που ανήκουν στον άμαχο πληθυσμό. Σκοπός της είναι να αναδείξει την αξία της ανθρώπινης ζωής, σε αντιπαράθεση με την προβολή των θυμάτων ως έναν απρόσωπο αριθμό. Το κάθε έργο έχει ως τίτλο ένα πρώτο όνομα, τονίζοντας τη μοναδική προσωπικότητα του κάθε άνθρωπου.
Η σειρά «Εφιάλτες» αφορά στα προσωπεία, που φοράμε καθημερινά στη ζωή μας. Σκοπός της είναι να αναδείξει την πολυπλοκότητα του ψυχισμού των ανθρώπων. Αποτελείται, κυρίως, από κεφάλια με καλυμμένα τα μάτια, υποδηλώνοντας ότι, σε πολλές περιστάσεις της ζωής μας, φοράμε προσωπεία, κλείνουμε ή πρέπει να κλείσουμε τα μάτια. Κοινό στοιχείο και στις δύο σειρές έργων μου, όπως και στο έργο «Κρίση», είναι η χρήση χρυσού και βιομηχανικών υλικών, όπως ανθρακονήματα, υαλοϋφάσματα και ρητίνες, καθώς και τα κοινωνικά μηνύματα που πρεσβεύουν.
Ποιο είναι το επόμενο βήμα σας;
Εξετάζω ορισμένες προτάσεις, για να πραγματοποιηθεί μία ατομική έκθεση της μιας εκ των δύο σειρών έργων μου, εντός του επόμενου έτους.
