Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
Η επιστήμη δίνει το προβάδισμα στα γεγονότα έναντι των γνωμών και των πεποιθήσεων. Καλλιεργεί την αμφιβολία και τον υγιή σκεπτικισμό. Είναι κατεξοχήν πηγή σχετικά (με βαθιά υπογράμμιση) έγκυρης γνώσης, αφού γίνει η επαλήθευση των θεωρητικών υπολογισμών μέσω των εμπειρικών αποτελεσμάτων.
Γίνονται έρευνες με συγκεκριμένες μεθόδους -δεν αγνοούνται οι συνθήκες ή εκλαμβάνονται ως τυχαία συγκυρία- και δείγμα, ανακοινώσεις σε συνέδρια, δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά και επιθεωρήσεις. Τα αποτελέσματα των μελετών υποβάλλονται στην κρίση της επιστημονικής κοινότητας. Οι πιο υποψιασμένοι αναζητούν και τους χορηγούς, κινούμενοι στη γραμμή του Σοπενχάουερ ότι «η ιδιοτέλεια πάντοτε υπερτερεί της αλήθειας».
Οταν για παράδειγμα, προ εξαετίας, οι ειδικοί Κολεγίου Ιατρικής στο Χιούστον ανακοίνωσαν ότι μια τσίχλα... γεννά μαθηματικά μυαλά -για την ακρίβεια βοηθά στον έλεγχο του στρες, αφήνοντας ελεύθερους τους μαθητές να διαπρέψουν-, αλλιώς μετρήσαμε την ανακάλυψη όταν μάθαμε ότι χρηματοδοτήθηκε από εταιρεία που παρασκευάζει τσίχλες.
Γνωστά όλα τούτα θα πείτε για την επιστήμη και τα μυστικά της και θα έχετε δίκιο, αλλά δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι τα ξέρουν και κάποιοι επιστήμονες, όπως η καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο, που είναι βεβαία ότι μας ψεκάζουν και συμφωνεί με τον Ταϊλανδό πρωθυπουργό, ο οποίος θα ήθελε τη θανατική ποινή για όσους δημοσιογράφους «δεν λένε την αλήθεια» ή ο γιατρός που ισχυρίστηκε σε τηλεοπτική συνέντευξή του ότι ο ιός HIV/AIDS μεταδίδεται ακόμη και με το σάλιο.
Ισως πρέπει να τους αναγνωρίσουμε ελαφρυντικά, γιατί η πολιτική τους ιδιότητα υπερτερεί της επιστημοσύνης. Οι αντιφάσεις, οι υπερβολές, οι ασάφειες και οι προφάσεις είναι τα δυνατά σημεία της πολιτικής.
Ισως πρέπει να τους αναγνωρίσουμε ελαφρυντικά, αλλά οι ίδιοι αρνούνται, όταν επικαλούνται την επιστημονική τους διαδρομή και αρθρώνουν δημόσιο λόγο με τον μανδύα της κατάρτισης.
Ισως, πάλι, δίνουμε υπερβολική βαρύτητα σε αερολογίες. Υπάρχουν, όμως, άνθρωποι που τις παίρνουν τοις μετρητοίς. Αυτός ο ιός μεταδίδεται με το σάλιο και παράγει αποτελέσματα.