Πολύς θόρυβος ξέσπασε με τα πρότυπα – πειραματικά σχολεία. Η διοικούσα επιτροπή παραιτήθηκε, όταν το υπουργείο Παιδείας ανακοίνωσε την κατάργηση των εισαγωγικών εξετάσεων στο πρότυπα – πειραματικά σχολεία.
Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχουν πρότυπα – πειραματικά. Τα σχολεία αυτά ή θα είναι πρότυπα ή θα είναι πειραματικά, αφού οι έννοιες είναι εντελώς διαφορετικές. Πρότυπα είναι τα σχολεία που σκοπό έχουν να εκπαιδεύσουν τους άριστους μαθητές για να γίνουν ακόμα καλύτεροι. Προσπαθείς να φτιάξεις μια αφρόκρεμα μαθητών, που θα εξελιχθούν στους μελλοντικούς επιστήμονες, καθηγητές πανεπιστημίων και γενικότερα την πνευματική ελίτ της χώρας. Είναι λογικό όταν θέλεις να δημιουργήσεις ένα σχολείο στο οποίο θα φοιτούν μόνο άριστοι μαθητές να θέλεις να τους επιλέξεις. Οι εξετάσεις ή κάποιος άλλος τρόπος επιλογής είναι, λοιπόν, απαραίτητες σ’ αυτά τα σχολεία και είναι προφανές ότι σ’ αυτά τα σχολεία δεν μπορεί να γίνει εκπαιδευτική έρευνα, αφού η έρευνα απαιτεί αντιπροσωπευτικό δείγμα μαθητών, συνεπώς δεν μπορεί να είναι πειραματικά.
Από την άλλη, τα πειραματικά σχολεία έχουν σκοπό να δοκιμάζονται στην πράξη όλα τα καινούρια εκπαιδευτικά συστήματα και οι νέες μέθοδοι διδασκαλίας. Γιατί, στις κανονικές χώρες, όταν θέλουν να αλλάξουν τα αναλυτικά προγράμματα σπουδών, για παράδειγμα, αφού συντάξουν τα νέα προγράμματα, τα δοκιμάζουν στα πειραματικά σχολεία, για να μελετήσουν την εφαρμογή τους σε μικρή κλίμακα, να δουν τα προβλήματα που δημιουργούνται, να τα λύσουν και μετά να τα εφαρμόσουν μαζικά. Είναι προφανές ότι όταν δοκιμάζεις καινούρια πράγματα θέλεις όσο το δυνατόν αντιπροσωπευτικότερο δείγμα μαθητών. Συνεπώς η επιλογή μαθητών με κλήρωση είναι ο μόνος λογικός τρόπος εισαγωγής των μαθητών σ’ αυτά τα σχολεία.
Το θέμα, λοιπόν, δεν είναι ο τρόπος εισαγωγής, αλλά η φυσιογνωμία του σχολείου. Δεν υπάρχουν πρότυπα - πειραματικά. Υπάρχουν πρότυπα ή πειραματικά, αφού ο σκοπός του κάθε σχολείου είναι διαφορετικός. Για τη φυσιογνωμία αυτών των σχολείων γίνεται η φασαρία και όχι απλά για τον τρόπο εισαγωγής. Απλά, όπως τα περισσότερα πράγματα στην Ελλάδα, αυτό που προβάλλεται είναι το ασήμαντο και δεν συζητείται το σημαντικό.
Πολλά επιχειρήματα υπάρχουν εκατέρωθεν. Οι υπέρμαχοι των προτύπων λένε ότι το ζητούμενο πρέπει να είναι η αριστεία. Οι υπέρμαχοι της άλλης άποψης λένε ότι η αριστεία φέρνει διαχωρισμούς, σχολεία πολλών ταχυτήτων, σχολεία που είναι πολύ καλά και σχολεία αφημένα στην τύχη τους και φέρνουν παραδείγματα από τις Αγγλοσαξωνικές χώρες, όπου εφαρμόζονται αυτές οι απόψεις με αποτελέσματα τη δραματική αύξηση των ανισοτήτων και τη δημιουργία σχολείων γκέτο. Αντιτείνουν οι υπέρμαχοι των προτύπων ότι η μη αναζήτηση της αριστείας ισοπεδώνει και εξισώνει προς τα κάτω όλους τους μαθητές.
Διαπιστώνουμε, λοιπόν, ότι το θέμα είναι βαθιά πολιτικό, έχει να κάνει με την κατεύθυνση της εκπαίδευσης συνολικότερα και δεν περιορίζεται στον τρόπο εισαγωγής των μαθητών στα πρότυπα ή στα πειραματικά σχολεία.
ΣΤΡΑΤΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓΑΚΗΣ
Μαθηματικός - ερευνητής
[email protected]
