Όταν ακούει κανείς για διαστημικό «ιστιοφόρο», το μυαλό του πάει πιθανότατα σε εικόνες από περιπέτειες «space opera» ή ταινίες κινουμένων σχεδίων όπως το «Treasure Planet».
Ωστόσο, ως όρος ίσως να έχει τελικά μια χροιά πραγματικότητας, αν κρίνει κανείς από το ότι η Planetary Society ανακοίνωσε τη Δευτέρα την πρώτη δοκιμαστική πτήση του πρώτου της διαστημοπλοίου LightSail, το οποίο έχει χρηματοδοτηθεί αποκλειστικά και μόνο από πολίτες.
Ο δορυφόρος- «ηλιακό ιστιοφόρο» (χρησιμοποιεί «ηλιακό πανί») θα εκτοξευτεί με πύραυλο Atlas V από το Κέιπ Κανάβεραλ στη Φλόριντα. Η αποστολή θα έχει στόχο τη δοκιμή βασικών λειτουργιών του σκάφους, εν όψει δεύτερης αποστολής που έχει προγραμματιστεί για το 2016.
Η δεύτερη αυτή πτήση θα σηματοδοτήσει την πρώτη ελεγχόμενη πτήση σε τροχιά με ηλιακό πανί και θα γίνει σε συνδυασμό με την πρώτη επιχειρησιακή εκτόξευση του πυραύλου Falcon Heavy της SpaceX.
«Υπάρχει ένα παλιό γνωμικό στην αεροδιαστημική, ‘μια δοκιμή αξίζει χίλιες γνώμες ειδικών’. Μετά από έξι χρόνια ανάπτυξης, είμαστε έτοιμοι επιτέλους να δούμε πώς πετάει το LightSail» αναφέρει ο Μπιλ Νάι, διευθύνων σύμβουλος της Planetary Society.
«Το LightSail είναι τεχνικά θαυμάσιο, αλλά και θαυμαστά ρομαντικό συνάμα. Θα σαλπάρουμε σε ακτίνες του ήλιου. Αλλά υπάρχει κι άλλο: αυτό το μοναδικό, αξιοσημείωτο διαστημόπλοιο είναι χρηματοδοτημένο πλήρως από ιδιώτες, πολίτες, ανθρώπους που νομίζουν ότι η πτήση στο Διάστημα είναι cool».
Η τεχνολογία αυτή αξιοποιεί χρησιμοποιώντας το φως του Ήλιου για προώθηση. Όταν ηλιακά φωτόνια πέφτουν πάνω στα ανακλαστικά πανιά του σκάφους, η δύναμή τους μεταφέρεται σε αυτό, σταδιακά επιταχύνοντάς το στο Διάστημα.
Ενώ η ώθηση από τα φωτόνια είναι μικροσκοπική, είναι συνεχής και απεριόριστη. Τα ηλιακά πανιά θα μπορούν να φτάσουν ένα σκάφος σε ταχύτητες μεγαλύτερες αυτών που συνεπάγεται η χρήση συμβατικών χημικών πυραύλων.
Το LightSail αποτελείται από τέσσερα όμοια τριγωνικά ιστία, τοποθετημένα σε κεραίες τεσσάρων μέτρων, με αποτέλεσμα ένα τετράγωνο πανί όταν υπάρχει πλήρης ανάπτυξη.
Η πρώτη αυτή πτήση δεν θα πάει το σκάφος αρκετά ψηλά για να ξεφύγει από την ατμοσφαιρική έλξη της γης και ως εκ τούτου δεν θα υπάρξει ελεγχόμενη «ηλιακή ιστιοπλοΐα».
Μόλις βρεθεί σε τροχιά, θα περάσει μια περίοδο ελέγχων τεσσάρων εβδομάδων πριν απλώσει τα πανιά του. Από εκεί και πέρα, θα δοκιμαστεί το σύστημα ελέγχου ύψους και θα μελετηθεί η «συμπεριφορά» των ιστίων για μερικές ημέρες. Τα δεδομένα θα σταλούν σε σταθμούς εδάφους στο Cal Poly San Luis Obispo και το Georgia Tech.
Το LightSail είναι «πακεταρισμένο» σε έναν μικρό CubeSat. Η εν λόγω κλάση δορυφόρων έχει καταστήσει τις χαμηλού κόστους διαστημικές αποστολές για πανεπιστήμια και ερευνητικές ομάδες πραγματικότητα, και το LightSail αναμένεται να ανοίξει ακόμα μεγαλύτερους ορίζοντες.
Όπως είπε ο Dr. Νιλ ντεΓκράς Τάισον, διευθυντής του Hayden Planetarium και μέλος του διευθυντικού συμβουλίου της Planetary Society, «με την αναμενόμενη εκτόξευση του Light Sail – ενός σκάφους που κινείται ανάμεσα στα άστρα με την ώθηση του ίδιου του φωτός- η έκταση του Διαστήματος εξελίσσεται σε κυριολεκτικό αντίστοιχο της ανοιχτής θάλασσας. Αν το Διάστημα είναι ο ωκεανός του αύριο, η επιφάνεια της Γης είναι οι ακτές του».
