Η «Μόνα Λίζα» του Λεονάρντο ντα Βίντσι ίσως να αποτελεί τμήμα του παλαιότερου τρισδιάστατου έργου ζωγραφικής τέχνης της ιστορίας, σύμφωνα με δημοσίευμα του Live Science.
Το 2012, επιστήμονες ανακάλυψαν ότι ένα φαινομενικό ασήμαντο αντίγραφο στο Museo del Prado στη Μαδρίτη βρίσκεται στην πραγματικότητα πολύ κοντά στο αυθεντικό, που βρίσκεται στο Λούβρο. Ο πίνακας αυτός ίσως να έχει φτιαχτεί από τον ντα Βίντσι ή κάποιον μαθητή του.
«Όταν πρωτοείδα τους δύο πίνακες πλάι πλάι, ήταν φανερό ότι υπήρχε μία μικρή αλλά εμφανής διαφορά προοπτικής» ανέφερε ο Κλάους Κρίστιαν Κάρμπον, ερευνητής του Πανεπιστημίου της Μπάμπεργκ στη Γερμανία σε email του στο Live Science.
«Ίσως η οπτική ενός αντιληπτικού ψυχολόγου να είναι πολύ ευαίσθητη για τόσο λεπτές διαφορές, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι και άτομα που δεν έχουν να κάνουν με τις αντιληπτικές επιστήμες μπορούν να το καταλάβουν εύκολα αφού πληροφορηθούν την αλλαγή οπτικής».
Όπως φαίνεται, η αυθεντική «Μόνα Λίζα» (ή «Τζοκόντα») και ο πίνακας του Prado ζωγραφίστηκαν υπό ελαφρώς διαφορετικές οπτικές γωνίες. Ο Κάρμπον και η Βέρα Έσλινγκερ, του Πανεπιστημίου του Μάιντς, αντιλήφθηκαν τη συγκεκριμένη μεταβολή κοιτώντας τις «τροχιές» - τις ευθείες από συγκεκριμένα σημεία (όπως η άκρη της μύτης της Μόνα Λίζα) σε κάποιους προορισμούς στον πίνακα, ή τα μάτια του παρατηρητή.
Επίσης, όπως επισημαίνει ο Κάρμπον, «στην έκδοση του Prado μπορείς να δεις την άκρη της μίας γωνίας της καρέκλας στο φόντο της ζωγραφιάς, κάτι το οποίο δεν μπορείς να δεις στην έκδοση του Λούβρου, επειδή ο ζωγράφος της έκδοσης του Prado έβλεπε τη Μόνα Λίζα από πιο αριστερά από ό,τι ο ζωγράφος της έκδοσης του Λούβρου».
Οι ερευνητές ήταν σε θέση να υπολογίσουν τη θέση που είχαν οι ζωγράφοι σε σχέση ο ένας με τον άλλον αλλά και με το μοντέλο του πίνακα: διαπίστωσαν ότι η οριζόντια διαφορά μεταξύ των δύο πινάκων ήταν περίπου 69 χιλιοστά- μήκος που βρίσκεται κοντά στη μέση απόσταση μεταξύ των δύο ματιών.
Σημειώνεται ότι όταν κάποιος κοιτά ένα αντικείμενο, το κάθε μάτι βλέπει μια ελαφρώς διαφορετική οπτική του αντικειμένου. Και οι δύο στέλνονται στον εγκέφαλο και μετατρέπονται σε μία τρισδιάστατη αναπαράσταση του αντικειμένου που βλέπουμε.
Βάσει αυτών των υπολογισμών, οι δύο ερευνητές θεωρούν ότι οι δύο πίνακες συνθέτουν ένα στερεοσκοπικό ζεύγος, δηλαδή όταν βλέπονται μαζί (όπως επιδεικνύεται σε βίντεο στο Live Science) δημιουργείται η αίσθηση του βάθους- μία τρισδιάσταστη εικόνα της Μόνα Λίζα.
Αν και οι δύο ερευνητές δεν μπορούν να είναι απόλυτα σίγουροι εάν ο ντα Βίντσι ή κάποιος από τους μαθητές του δημιούργησαν σκόπιμα το συγκεκριμένο στερεοσκοπικό ζεύγος, ο Κάρμπον επισημαίνει ότι ο καλλιτέχνης είχε δουλέψει πάνω στο θέμα του 3D, ενώ σε λίστες που έχουν σωθεί υπάρχουν αναφορές που υποδεικνύουν την ύπαρξη δύο πινάκων στον ίδιο χώρο την ίδια περίοδο, καθώς και την ύπαρξη γυαλιών με χρωματιστούς φακούς.
