Αναδημοσίευση από τη «Ναυτεμπορική»
Στην Ουκρανία, τους τελευταίους μήνες, παίζονται οι πρώτες παρτίδες γεωπολιτικής στη «μεγάλη σκακιέρα» της Ευρασίας. Μιας περιοχής στην οποία είναι συγκεντρωμένο το 75% του παγκόσμιου πληθυσμού και έχουν εντοπιστεί τα 3/4 των παγκόσμιων ενεργειακών πηγών και τα 2/3 του ορυκτού πλούτου!
Εμφανείς παίκτες σε αυτό το παίγνιο «μηδενικού αθροίσματος» (zero sum game), είναι οι ΗΠΑ, η Ε.Ε. (όπως καθοδηγείται από την τριάδα Γαλλία, Γερμανία, Πολωνία), η Ρωσία, ενώ μέγιστο ενδιαφέρον εκδηλώνουν, για προφανείς λόγους, η Κίνα, η Τουρκία, το Ιράν, καθώς και η Ιαπωνία.
Από το 1997, ο γκουρού της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής - σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του προέδρου Κάρτερ και καθηγητής στο Χάρβαρντ Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι, στον απόηχο της κατάρρευσης της ΕΣΣΔ και της ανάδειξης των ΗΠΑ ως μοναδικής πλανητικής δύναμης, υποστήριζε ότι ο χώρος της Ευρασίας, δηλαδή η Ευρώπη, η Σιβηρία και το ρωσικό κομμάτι της Κεντρικής Ασίας, «είναι το γεωπολιτικό λάφυρο των ΗΠΑ ως μοναδικής υπερδύναμης».
Στη βάση αυτής της αντίληψης πρότεινε από τότε ένα συνεκτικό δόγμα πολιτικής, με στόχο να διατηρηθεί ζωντανός «ο γεωπολιτικός πλουραλισμός» (!), που προέκυψε μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης, δηλαδή η ύπαρξη των 15 νέων κρατών, με τη Ρωσία σε ρόλο κράτους-πελάτη της Δύσης και προμηθευτή της σε ενέργεια.
Στην αντίληψη του Μπρεζίνσκι, όποιος ελέγχει αυτόν το χώρο -«το παγκόσμιο νησί»- ελέγχει όλον τον κόσμο... Η υλοποίηση του δόγματός του περνά από τη σταδιακή πρόσδεση κρίσιμων κρατικών οντοτήτων -όπως είναι η Ουκρανία- στις πολιτικο-οικονομικο-στρατιωτικές δομές της Δύσης, με αντίστοιχη ελεγχόμενη παροχή κεφαλαίων και τεχνογνωσίας στη Ρωσία.
Για τη Ρωσία, η «Ευρασία» σηματοδοτεί το μετασοβιετικό χώρο, με την ηγεσία στη Μόσχα να προωθεί ενεργά, εδώ και τέσσερα χρόνια, την Ευρασιατική Οικονομική Ενωση ως απάντηση στην Ανατολική Εταιρική Σχέση της Ε.Ε. και στην πολιτική σύνδεσής της με κράτη της περιοχής.
Η σύγκρουση στην Ουκρανία αποκαλύπτει προθέσεις και σχεδιασμούς, πολύ περισσότερο που την 1η Μαΐου η Ρωσία, η Λευκορωσία και το Καζακστάν θα υπογράψουν το Σύμφωνο για την ίδρυση της Ευρασιατικής Οικονομικής Ενωσης, ενώ ενδιαφέρον να συμμετάσχουν εκδήλωσαν η Αρμενία και το Κιργιστάν.
Η ηγεσία στη Μόσχα διαβεβαιώνει ότι δεν ενδιαφέρεται να ανασυστήσει την τσαρική αυτοκρατορία, και πολύ περισσότερο τη Σοβιετική Ενωση, αλλά ότι στόχος είναι η κατάληψη μιας διακριτής θέσης στην παγκόσμια οικονομία, όχι απλώς ως εξαγωγέων ακατέργαστων πρώτων υλών και ενέργειας, αλλά ως δυναμικών, καινοτόμων παραγωγών.
Η κατάσταση που διαμορφώνεται στην Ουκρανία προϊδεάζει για το είδος και την ένταση των γεωπολιτικών ανταγωνισμών στην περιοχή της Ευρασίας τον 21ο αιώνα.
Δ.Η. ΧΑΤΖΗΔΗΜΗΤΡΙΟΥ - [email protected]
