Ανακατεύοντας την ιστορία με τις αισθήσεις και τον στοχασμό, σε μία ενιαία ποιητική οντότητα έμφυτης ειρωνείας, ο ποιητής που επεξεργαζόταν επίμονα κάθε στίχο του, κάποτε για χρόνια ολόκληρα, «ταξίδεψε στην Ιθάκη» του, την ίδια ημέρα που γεννήθηκε, ακριβώς 150 χρόνια πριν.
Στις 29 Απριλίου 1863, γεννήθηκε ο ποιητής Κωνσταντίνος Π. Καβάφης, στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. To 2013, λοιπόν, είναι επετειακό έτος, αφού συμπληρώνονται 150 χρόνια από τη γέννησή του. Το Ίδρυμα Ωνάση, μετά την πρόσφατη απόκτηση του αρχείου Καβάφη, ανακοινώνει την πρόθεσή του να σχεδιάσει και να υλοποιήσει μια άλλη πολιτική σε σχέση με το αρχείο, αλλά και με αφορμή αυτό.
Στόχος του Ιδρύματος είναι να δημιουργήσει όχι μόνο ένα αρχείο πραγματικά ανοιχτό σε κοινό και μελετητές, αλλά και μια νέα δυναμική που θα αναδείξει τον ιδιαίτερα σύγχρονο χαρακτήρα της καβαφικής ποίησης. Το αρχείο Καβάφη επιθυμεί να αποφύγει τη στενή φιλολογική προσέγγιση του έργου του ποιητή. Επιδιώκει την αποκατάσταση της σχέσης της καβαφικής ποίησης με τον πολίτη και την έναρξη ενός γόνιμου διαλόγου του ποιητή με τον αναγνώστη.
Σε συνεργασία με διακεκριμένους επιστήμονες, καλλιτέχνες και πολιτιστικούς φορείς, το Ίδρυμα Ωνάση θα διοργανώσει μια σειρά δράσεων και εκδηλώσεων με αυτόν τον σκοπό. Θα προταθούν σύγχρονες ιδέες και τεχνολογίες για την ανάγνωση και κατανόηση του καβαφικού έργου, προκειμένου να γίνουν ο καταλύτης για μια νέα ουσιαστική επαφή του πολίτη με τον αλεξανδρινό ποιητή. Έτσι, η ηθική διάσταση, η ιστορική αγωνία και η ριζοσπαστική ευαισθησία του Καβάφη, θα πάρουν τη θέση που τους αρμόζει στην καθημερινότητα της πόλης.
Το χειρόγραφο του ποιήματος του Κ. Π. Καβάφη «Φωνές» (Ιδρυμα Ωνάση, Αρχείο Καβάφη)
Σε χώρο της Στέγης Γραμμάτων & Τεχνών θα εκτίθενται επί μονίμου βάσεως προσωπικά αντικείμενα και χειρόγραφα του Αλεξανδρινού ποιητή. Τα εκθέματα θα εναλλάσσονται και η μελέτη του τρόπου παρουσίασής τους θα απαντά στις σύγχρονες μουσειολογικές πρακτικές και προσεγγίσεις. Η Στέγη, δίνοντας όπως πάντα βάση στην εκπαιδευτική της αποστολή, θα αξιοποιήσει το αρχείο Καβάφη περαιτέρω, σχεδιάζοντας προγράμματα για το κοινό όλων των ηλικιών.
Μοναδική περίπτωση στα ελληνικά γράμματα
Το αρχείο, το οποίο αποτελεί μια μοναδική περίπτωση στα ελληνικά γράμματα, περιλαμβάνει ανυπολόγιστης αξίας χειρόγραφα, καθώς και προσωπικά αντικείμενα του Κωνσταντίνου Καβάφη. Πιο συγκεκριμένα, στο αρχείο εμπεριέχονται: α) ποιήματα (πρωτότυπα, μεταφράσεις, σχόλια σε ποιήματα κ.λπ.), β) πεζά λογοτεχνικά και φιλολογικά, γ) ιδιωτικά (αλληλογραφία, ημερολόγια, δημόσιος και κοινωνικός βίος κ.λπ.), δ) αρχείο Αλεξανδρινής Τέχνης (του περιοδικού που εξέδιδε ο ποιητής) και ε) αρχείο Σεγκόπουλου (αρχειακά κατάλοιπα σχετικά με τον Καβάφη του κληρονόμου του Αλέκου Σεγκόπουλου και της συζύγου του Ρίκας Σεγκοπούλου, πρώτης επιμελήτριας του αρχείου).
Το αρχείο -που οργάνωσε ο ίδιος ο Καβάφης- αποτελεί έργο ακριβολογίας και συνιστά κύριο μέσο αυτοπροσδιορισμού του.
