Ευρέως χρησιμοποιούμενα παρασιτοκτόνα προκαλούν εγκεφαλική βλάβη στις μέλισσες, καταδεικνύουν τα συμπεράσματα δύο νέων μελετών. Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό έχει ως αποτέλεσμα να περιορίζεται η ικανότητά τους να μαθαίνουν και να θυμούνται, κάτι που ενδέχεται να επηρεάζει τις προσπάθειές τους να εντοπίσουν τροφή, μειώνοντας και τις πιθανότητες επιβίωσής τους.
Οι μελέτες αφορούν τα νεονικοτινοειδή, τα οποία κατά κύριο λόγο χρησιμοποιούνται στην Ευρώπη, και τα παρασιτοκτόνα με τη δραστική ουσία coumaphos, που είναι διαδεδομένα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τα αποτελέσματα παρουσιάζονται σε δύο δημοσιεύσεις, στην επιθεώρηση Nature Communications και στο Journal of Experimental Biology.
Τα πειράματα κατέδειξαν ότι η έκθεση των μελισσών σε αυτές τις ουσίες επιβραδύνει την εγκεφαλική τους δραστηριότητα. Ακόμη πιο επιβλαβής, κατά τους επιστήμονες, είναι ο συνδυασμός των δύο ουσιών.
«Είδαμε ότι τα νεονικοτινοειδή προκαλούν άμεση υπερδιέγερση –μια επιληπτικού τύπου δραστηριότητα- της οποίας προηγείται νευρωνική αδρανοποίηση, κατά την οποία ο εγκέφαλος αδρανεί και δεν μπορεί να επικοινωνήσει. Παρατηρήσαμε τις ίδιες επιπτώσεις όταν χρησιμοποιήσαμε οργανοφωσφορικά», εξήγησε μιλώντας στο BBC ο Δρ. Κρίστοφερ Κόνολι από το πανεπιστήμιο του Νταντί, στη Σκοτία. «Όταν χρησιμοποιήσαμε και τα δύο μαζί, η τοξικότητα ήταν ακόμη μεγαλύτερη.»
Οι ερευνητές είδαν ότι η έκθεση των μελισσών και στα δύο παρασιτοκτόνα τις καθιστούσαν ανίκανες να μαθαίνουν και να θυμούνται τις οσμές των λουλουδιών, τις οποίες συσχετίζουν με την «ανταμοιβή» τους σε νέκταρ, μια ικανότητα που τους είναι απαραίτητη όταν αναζητούν τροφή.
Οι θάνατοι μελισσών καταγράφουν αύξηση σε ολόκληρο τον κόσμο και πολλές επιστημονικές ομάδες αναζητούν τα αίτια. Σύμφωνα με τους New York Times, μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι μελισσοκόμοι έχουν χάσει το 40-50% των κυψελών τους εξαιτίας της λεγόμενης «διαταραχής κατάρρευσης αποικίας». Η διαταραχή εμφανίστηκε πριν από 8 χρόνια, όμως μελισσοκόμοι και επιστήμονες την συνδέουν σε ολοένα και μεγαλύτερο βαθμό με τα νεονικοτινοειδή.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πιέζει στην κατεύθυνση της απαγόρευσης παρασιτοκτόνων που περιέχουν τη συγκεκριμένη ουσία, όμως οι εταιρείες που τα παρασκευάζουν διαμαρτύρονται, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι τα αποτελέσματα μελετών που διεξήχθησαν σε εργαστηριακών περιβάλλον, ενδέχεται να μη βρίσκουν εφαρμογή στη φύση.
