Περισσότεροι από 2.000 επιστήμονες από δεκάδες χώρες υπογράφουν ανοιχτή επιστολή που δόθηκε στη δημοσιότητα μέσω του Pew Environment Group και στην οποία ζητούν την επίτευξη διεθνούς αλιευτικής συμφωνίας με στόχο την προστασία του κεντρικού Αρκτικού Ωκεανού καθώς οι πάγοι λιώνουν. Πρόκειται για την περιοχή που βρίσκεται πέρα από τις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες των πέντε χωρών, οι οποίες βρέχονται από τον ωκεανό.
Τα τελευταία χρόνια, η υποχώρηση των πάγων κατά τους θερινούς μήνες είχε ως αποτέλεσμα το άνοιγμα θαλάσσιων οδών, οι οποίες βρίσκονται έξω από αυτές της ζώνες. Αυτά τα διεθνή ύδατα καλύπτουν έκταση σχεδόν τριών εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων και σύμφωνα με κάποιους επιστήμονες, μέσα στα επόμενα 10 με 15 χρόνια δεν θα έχουν καθόλου πάγο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Παρότι στο βορειότερο τμήμα της Αρκτικής, οι αλιευτικές δραστηριότητες δεν λαμβάνουν ακόμη χώρα σε εμπορική κλίμακα, εκφράζονται φόβοι ότι η έλλειψη νομικού πλαισίου ενδέχεται να καταστήσει την περιοχή πόλο έλξης για τους αλιευτικούς στόλους.
«Η επιστημονική κοινότητα δεν διαθέτει αυτή τη στιγμή επαρκείς πληροφορίες βιολογικής φύσης ώστε να κατανοεί την παρουσία, την αφθονία, τη δομή, τις κινήσεις και την υγεία των αλιευτικών αποθεμάτων και του ρόλου που διαδραματίζουν στο ευρύτερο οικοσύστημα του κεντρικού Αρκτικού Ωκεανού», σημειώνουν μεταξύ άλλων στην επιστολή τους οι ερευνητές που προέρχονται από 67 χώρες. Ζητούν από τα πέντε κράτη - Ρωσία, ΗΠΑ, Καναδά, Δανία και Νορβηγία- να επιβάλουν μορατόριουμ στην εμπορική αλιεία στην περιοχή, έως ότου αξιολογηθούν οι πιθανές συνέπειες για τα αποθέματα ψαριών, αλλά και για τους πληθυσμούς ζώων όπως οι πολικές αρκούδες και οι φώκιες.
Την ανησυχία των επιστημόνων ενισχύει το γεγονός ότι υπάρχει προηγούμενο, στη Βερίγγειο Θάλασσα. Η απουσία αλιευτικής νομοθεσίας σε διεθνή ύδατα έως τα μέσα της δεκαετίας του 1990, είχε ως αποτέλεσμα τη δραματική συρρίκνωση των πληθυσμών μπακαλιάρου εξαιτίας της υπεραλίευσης.
Μεγαλώνουν οι πληθυσμοί ψαριών, θηλαστικών
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με έκθεση του Αρκτικού Συμβουλίου, οι πληθυσμοί θαλάσσιων θηλαστικών και ψαριών στην περιοχή αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς. Το συμβούλιο σε συνεργασία με το WWF και τη Ζωολογική Εταιρία του Λονδίνου μεταξύ άλλων, διαπιστώνει ότι οι πληθυσμοί ορισμένων ειδών όπως οι γκρίζες φάλαινες, που κάποτε ήταν ευάλωτες, ανακάμπτουν.
Προειδοποιεί ωστόσο για συρρίκνωση πληθυσμών άλλων ειδών, όπως της δακτυλιοφόρου φώκιας και της φάλαινας μπελούγκα. Αργή αλλά σταθερή είναι και η συρρίκνωση των θαλάσσιων πτηνών, η οποία άρχισε στα τέλη του περασμένου αιώνα και αποδίδεται από τους συντάκτες της έκθεσης σε «αλλαγές στο κλίμα, στο θαλάσσιο πάγο και στη διαθεσιμότητα της τροφής».
