Πώς μπορείς να μειώσεις τις δαπάνες για ηλεκτρικό ρεύμα, απασχολώντας ευχάριστα τους κρατουμένους σε ένα σωφρονιστικό ίδρυμα και φέρνοντάς τους ένα βήμα πιο κοντά στην ελευθερία; Την απάντηση έχουν οι υπεύθυνοι φυλακής σε μια μικρή πόλη της Βραζιλίας, όπου οι τρόφιμοι παράγουν ηλεκτρική ενέργεια κάνοντας πετάλι σε στατικά ποδήλατα, με κίνητρο τη μείωση της ποινής τους.
Εμπνευστής της ιδέας ήταν ο δικαστής της πολιτείας Μίνας Ζεράις, ο οποίος «σερφάροντας» στο Ίντερνετ είδε ότι κάποια αμερικανικά γυμναστήρια τροφοδοτούνται με την ενέργεια που παράγουν οι ίδιοι οι αθλούμενοι κάνοντας στατικό ποδήλατο. Ο δικαστής πρότεινε την εφαρμογή ενός παρόμοιου πιλοτικού προγράμματος σε φυλακή της πόλης Σάντα Ρίτα ντο Σαπουκάι, όπως και έγινε τελικά πριν από λίγους μήνες.
Για να μετάσχουν στο πρόγραμμα, οι κρατούμενοι πρέπει να κάνουν ειδική αίτηση, καθώς η τοπική αστυνομία δώρισε στο σωφρονιστικό ίδρυμα μόλις τέσσερα ποδήλατα από το τμήμα απωλεσθέντων αντικειμένων. Τα ποδήλατα τροποποιήθηκαν με την αφαίρεση των τροχών και τη σύνδεσή τους με εξοπλισμό που επιτρέπει τη μετατροπή της κινητικής ενέργειας σε ηλεκτρισμό, ο οποίος αποθηκεύεται σε μπαταρίες.
Στις λαβές έχουν ειδικό μηχανισμό, ο οποίος ειδοποιεί το χρήστη να σταματήσει όταν γεμίσει η μπαταρία. Ο δεσμοφύλακας μεταφέρει κάθε βράδυ στην πόλη τις γεμάτες μπαταρίες και τις συνδέει με τα φώτα του δρόμου: η ενέργεια από τη χρήση ενός ποδηλάτου επί μία ημέρα αρκεί για να τροφοδοτήσει έξι λαμπτήρες.
Καθώς το ενδιαφέρον ήταν μεγάλο, οι κρατούμενοι κάνουν ποδήλατο με βάρδιες και παράγουν ηλεκτρισμό όλη μέρα. Για κάθε 32 ώρες έργου, ο δικαστής Ζοζέ Ενρίκε Μάλμαν τους αφαιρεί μία ημέρα από την ποινή τους. Στα άμεσα σχέδια των τοπικών αρχών είναι η τοποθέτηση κι άλλων ποδηλάτων, ώστε αφενός να μπορούν περισσότεροι τρόφιμοι να τα χρησιμοποιούν και αφετέρου να τροφοδοτούνται όλα τα φώτα στο κέντρο της Σάντα Ρίτα.
«Όλοι κερδίζουν από αυτό το πρόγραμμα», λέει στο Associated Press ο διευθυντής της φυλακής Ζίλσον Ραφαέλ Σίλβα. «Άνθρωποι που υπό άλλες συνθήκες βρίσκονται στο περιθώριο της κοινωνίας, συμβάλλουν τώρα στην κοινότητα και σε αντάλλαγμα, όχι μόνο αποφυλακίζονται νωρίτερα, αλλά κερδίζουν ξανά την αυτοπεποίθησή τους.» Το πρόγραμμα εντάσσεται σε μια σειρά από πρότζεκτ που εφαρμόζονται στις συνωστισμένες φυλακές ολόκληρης της Βραζιλίας, με βασικό στόχο να «σπάσουν» τον κύκλο της βίας στα σωφρονιστικά ιδρύματα.
