Καθώς οι δορυφόροι παίζουν όλο και σημαντικότερο ρόλο στις τηλεπικοινωνίες από τις οποίες εξαρτάται η καθημερινή μας ζωή, η NASA έχει αρχίσει να εξετάζει ένα ενδεχόμενο το οποίο, αν και φαντάζει (και είναι) λογικό, μέχρι τώρα θεωρούνταν ως πολύ δύσκολο στην πρακτική εφαρμογή του.
Ο λόγος για την επέκταση της ζωής των διαστημικών οχημάτων μέσω παροχής τακτικού «service» ενώ βρίσκονται σε τροχιά. Αν και σαν ιδέα είναι αρκετά λογική, η εκτέλεση είναι δύσκολη, καθώς η αποστολή αστροναυτών για να κάνουν συντήρηση «εκεί πάνω» είναι δαπανηρή και χρονοβόρα αποστολή. Οπότε η ΝASA εξετάζει μία άλλη προοπτική: τη δημιουργία ενός ρομποτικού «συνεργείου» δορυφόρων σε τροχιά, που θα εκτελεί καθήκοντα ανεφοδιασμού, επισκευών και συντήρησης.
Αυτή τη στιγμή σε γεωσύγχρονη τροχιά υπάρχουν 149 δορυφόροι που ανήκουν σε κρατικούς φορείς και 275 εμπορικών σκοπών. Οι ρόλοι τους ποικίλλουν, με τους σκοπούς τους να κυμαίνονται από αμυντικούς μέχρι μετεωρολογικούς και τηλεπικοινωνιακούς.
Κατά τον Τομ Αράβνος, στέλεχος του Fluids and Propulsion Division της NASA στο Διαστημικό Κέντρο Κένεντι, «οι ΗΠΑ βασίζονται σε πολύ μεγάλο βαθμό στους δορυφόρους τους σε γεωσύγχρονη τροχιά. Αυτά τα πανάκριβα διαστημικά σκάφη παρουσιάζουν βλάβες ή, πολύ απλά, ξεμένουν από καύσιμα. Η συντήρηση και ο ανεφοδιασμός τους μπορούν να τα κρατήσουν σε λειτουργία για μεγαλύτερα διαστήματα, στη σωστή τροχιά, αποδίδοντας στη χώρα και τους ιδιοκτήτες τους κέρδος για τις επενδύσεις τους».
Το «διαστημικό συνεργείο», το οποίο αναπτύσσεται από μηχανικούς του Διαστημικού Κέντρου Κένεντι και του Κέντρου Διαστημικής Πτήσης Γκόνταρντ ακούει στο όνομα RRM (Robotic Refueling Mission), έχει μεταφερθεί στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό από τον Ιούλιο του 2011 και έχει εγκατασταθεί στο εξωτερικό του σταθμού, στο «Dextre» (Special Purpose Dexterous Manipulator): ένα ρομπότ της καναδικής διαστημικής υπηρεσίας που είναι επιφορτισμένο με εργασίες συντήρησης του σταθμού μέσω τηλεχειρισμού.
Τα «εργαλεία» του «ζεύγους» RRM- Dextre είναι αντίστοιχα αυτών που χρησιμοποιήθηκαν στις αποστολές συντήρησης του διαστημικού τηλεσκοπίου «Hubble», και επιτρέπουν στο τηλεχειριστή να προβεί στις απαραίτητες λειτουργίες και διαδικασίες που απαιτούνται για την επισκευή και τον ανεφοδιασμό ενός δορυφόρου.
To Μάρτιο του 2012, ο Dextre και το RRM προέβησαν στην πιο «λεπτεπίλεπτη» εργασία που έχει κάνει ποτέ διαστημικό ρομπότ, κόβοντας δύο μπλεγμένα καλώδια διαμέτρου 0,5 mm.
Το όραμα των μηχανικών του Κένεντι και του Γκόνταρντ περιέχει διαστημικά «συνεργεία» που θα πλησιάζουν μόνα τους τους προβληματικούς δορυφόρους και θα λύνουν τα προβλήματά τους, επισκευάζοντας, ανεφοδιάζοντας και επανατοποθετώντας τους στις σωστές θέσεις. H δοκιμή ανεφοδιασμού αναμένεται να λάβει χώρα μέσα στο φθινόπωρο του 2012, και θα ακολουθήσουν και άλλες, ως το 2014.
Τελικός σκοπός είναι η ανάπτυξη ενός πλήρους ρομποτικού συστήματος συντήρησης/ανεφοδιασμού δορυφόρων σε τροχιά, που θα μπορεί να εξυπηρετήσει ακόμα και παλαιότερα μοντέλα, για τα οποία δεν υπήρχε κανενός είδους μέριμνα εργασιών συντήρησης.
