Θολές παραμένουν οι λεπτομέρειες της πολιτικής του Μπαράκ Ομπάμα ως προς το Γκουαντάναμο και τα ανθρώπινα δικαιώματα, επισημαίνει στο naftemporiki.gr ο ανταποκριτής του Economist στην Ουάσινγκτον, Ρόμπερτ Γκεστ. Αυτές θα κρίνουν το κατά πόσο διατεθειμένος είναι να προχωρήσει σε ουσιαστικές και όχι απλώς επικοινωνιακές αλλαγές. Όσο για την οικονομία, ο κ. Γκεστ πιστεύει ότι ο απολογισμός της πολιτικής του Ομπάμα θα είναι μάλλον θετικός, αν και το σοκ όταν κληθούν οι Αμερικανοί να πληρώσουν το λογαριασμό θα είναι μεγάλο.
Συνέντευξη στην Αλίνα Σαράντη
Πώς αποτιμάτε τις πρώτες 100 ημέρες της προεδρίας Ομπάμα;
«Ο κ. Ομπάμα ανέλαβε την προεδρία εν μέσω κρίσης, την ώρα που η αμερικανική και η παγκόσμια οικονομία κατέρρεαν και έχει αναλάβει αποφασιστική δράση με στόχο την τόνωση της οικονομίας και τη διάσωση επιχειρήσεων. Είναι αδύνατο να πούμε αν αυτό πήγε καλά ή όχι, είναι πολύ νωρίς ακόμα, και δεν θα μπορούσε κανείς να περιμένει να έχει επιδιορθώσει την κατάσταση τόσο γρήγορα».
Ποια πιστεύετε ότι είναι η αίσθηση για τον πρόεδρο στις ΗΠΑ και το εξωτερικό, περίπου τρεις μήνες αφότου ανέλαβε μέσα σε κλίμα μεγάλης ελπίδας και υψηλών προσδοκιών;
«Στις ΗΠΑ η αποδοχή του είναι πολύ υψηλή. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις χονδρικά τα δύο τρίτα των πολιτών εγκρίνουν το έργο του και το ένα τρίτο είναι αντίθετο. Αυτά τα ποσοστά δεν έχουν αλλάξει πολύ, καθώς δεν βρίσκεται στην κυβέρνηση αρκετό καιρό ώστε οι Αμερικανοί να αλλάξουν άποψη γι’ αυτόν. Όσοι είναι εναντίον του επειδή, για παράδειγμα, είναι υπέρ των εκτρώσεων δεν αλλάζουν γνώμη, ενώ οι υπόλοιποι δεν είχαν αρκετό καιρό για να απογοητευτούν από την πολιτική του, καθώς οι πρωτοβουλίες του δεν έχουν αποδειχθεί ακόμα επιτυχημένες ή λανθασμένες. Έτσι στην Αμερική τα πάει πολύ καλά – δεν έχει κάνει κάποιο σημαντικό λάθος, ενώ δίνει την εντύπωση σε πολλούς ότι γνωρίζει καλά την κατάσταση και ότι μπορεί να εξηγήσει καλύτερα τι συμβαίνει στην οικονομία απ’ ότι, για παράδειγμα, ο υπουργός Οικονομίας του. Στο εξωτερικό τώρα, ήταν πολύ πιο δημοφιλής απ’ ότι στην Αμερική και, πάλι, δεν έχει υπάρξει η ευκαιρία για να δοκιμαστεί. Δεν χρειάστηκε να κάνει κάτι ιδιαίτερα αμφιλεγόμενο, εκτός ίσως από το Πακιστάν, αλλά για τις περισσότερες χώρες υπήρχε μία ανακούφιση που ο Τζορτζ Μπους δεν ήταν πλέον στην ηγεσία, οπότε απολαμβάνει ακόμα αυτή την περίοδο χάρητος».
Πού πιστεύετε ότι ο απολογισμός του έργου του είναι θετικός και πού αρνητικός;
«Στην πραγματικότητα δεν έχει ακόμα παρουσιάσει έργο. Έχει μόλις διορίσει τους ανθρώπους που ήθελε στα διάφορα υπουργεία και είναι προς το παρόν πλήρως απορροφημένος από τη διαχείριση των κρίσεων. Στα θετικά, πρέπει να πούμε ότι έχει βοηθήσει στην ανάκτηση, ως ένα βαθμό, της εμπιστοσύνης - το κοινό πλέον πιστεύει ότι κάτι γίνεται για την αντιμετώπιση της κρίσης. Βραχυπρόθεσμα πρέπει σίγουρα να υποθέσουμε ότι το τεράστιο πακέτο στήριξης έχει κάνει κάτι για την οικονομία. Το πρόβλημα θα είναι όταν οι Αμερικανοί θα κληθούν να πληρώσουν για όλο αυτό, καθώς πρόκειται για δανεισμένα χρήματα. Μένει να φανεί εάν το ισοζύγιο θα είναι αρνητικό ή θετικό – υποψιάζομαι ότι θα είναι ελαφρά θετικό, αν και θα υπάρξει πολύ σκληρή προσγείωση στην πραγματικότητα όταν έρθει ο λογαριασμός για το χρέος».
Τι έχετε να πείτε για την πολιτική του όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, το Γκουαντάναμο, τις μυστικές φυλακές;
«Κατάφερε να έχει μία πάρα πολύ θετική αντίδραση στο εξωτερικό και μια κάπως πιο σιωπηλή αλλά θετική αντίδραση στο εσωτερικό, υποσχόμενος να κλείσει το Γκουαντάναμο και να μην βασανίζονται πλέον κρατούμενοι. Οι λεπτομέρειες ωστόσο είναι πολύ πιο θολές. Για παράδειγμα, δεν έχει πει ακριβώς τι θα κάνει με τους κρατουμένους του Γκουαντάναμο και έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να συνεχίσει η επ’ αόριστον κράτηση υπόπτων χωρίς δίκη. Αν συμβεί αυτό ο συμβολισμός του κλεισίματος του Γκουαντάναμο θα αποδειχθεί κενός. Όσο για τα βασανιστήρια, έχει αποκλείσει στο εξής τη χρήση μεθόδων όπως ο εικονικός πνιγμός, αλλά δεν είναι πρόθυμος να υπάρξουν διώξεις των ανθρώπων που έφτασαν σε αυτές τις αποφάσεις για δύο λόγους. Ο ένας είναι ότι πολλοί από το κόμμα του, μεταξύ των οποίων και η πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόζι, γνώριζαν για τους εικονικούς πνιγμούς και τους ενέκριναν, δεν προέβαλαν αντιρρήσεις. Ο άλλος είναι ότι αν αρχίσεις να ποινικοποιείς τις πολιτικές διαφορές, θα είναι σχεδόν αδύνατο να βρεις άτομα να εργαστούν για την κυβέρνησή σου, καθώς θα είναι δεδομένο ότι η επόμενη κυβέρνηση θα ασκήσει διώξεις έναντι της δικής σου κυβέρνησης. Επίσης είναι διφορούμενο το τι ήταν νόμιμο και τι παράνομο, οπότε μπορεί να απαγγελθούν κατηγορίες εναντίον κάποιων και αυτοί να μην βρεθούν ποτέ ένοχοι, κάτι που θα έκανε μεγάλο κακό στη φήμη της Αμερικής στο εξωτερικό, οπότε προσπαθεί να το αποφύγει».
Και η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει;
«Η άμεση πρόκληση είναι ότι προσπαθεί να βοηθήσει την Αμερική να βγει από την ύφεση. Πολλοί πιστεύουν ότι εφόσον οι ΗΠΑ ήταν η πρώτη χώρα που εισήλθε σε ύφεση, και λόγω της ελαστικότητας και του δυναμισμού της, θα είναι και η πρώτη που θα βγει και εκείνος θα λάβει τα εύσημα γι’ αυτό, αν και δεν ξέρω σε τι βαθμό θα τα αξίζει. Αυτή είναι η βασική πρόκληση. Μετά από αυτό θα επιχειρήσει να προχωρήσει σε μεταρρύθμιση του υγειονομικού συστήματος και να θέσει σε εφαρμογή μέτρα για τη μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Και τα δύο θα αποτελέσουν τεράστιες πολιτικές μάχες και θα τον απορροφήσουν σε μεγάλο βαθμό στην πρώτη του θητεία».
