Τον Μάιο του 2021 ο πρόεδρος της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο ενοχλημένος από τις κυρώσεις της ΕΕ, που επιβλήθηκαν μετά την εκτροπή του αεροσκάφους της Ryanair και τη σύλληψη του Ρόμαν Προτάσεβιτς, είχε υποσχεθεί ότι θα «πλημμυρίσει την Ευρώπη με ναρκωτικά και μετανάστες».
Χθες, και ενώ η κατάσταση στα σύνορα Πολωνίας-Λευκορωσίας είναι τεταμένη, ο Λουκασένκο απείλησε να διακόψει την παροχή φυσικού αερίου και αγαθών μέσω της Λευκορωσίας προς την Ευρώπη, εφόσον η ΕΕ επιβάλει περαιτέρω κυρώσεις στο καθεστώς του για τη μεταναστευτική κρίση στα σύνορα.
Το ενεργειακό μπλόκο με το οποίο απειλεί ο Λουκασένκο την ΕΕ, έρχεται σε μια συγκυρία που οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν αυξηθεί στην Ευρώπη, ενώ παράλληλα «στενεύουν» οι προμήθειες ενόψει του χειμώνα. Έτσι η Ευρώπη ανταγωνίζεται την Ασία για τις αποστολές υγροποιημένου φυσικού αερίου από προμηθευτές όπως οι ΗΠΑ, το Κατάρ και η Αυστραλία, ενώ οι αποστολές στη Δυτική Ευρώπη από τη Ρωσία φέτος ήταν σε χαμηλότερα επίπεδα από το συνηθισμένο.
Να σημειωθεί ότι το 40% του φυσικού αερίου της ΕΕ προέρχεται από τη Ρωσία, με περίπου το ένα πέμπτο να περνά από τη Λευκορωσία το 2020, σύμφωνα με αναλυτές. Η ΕΕ έχει κατηγορήσει τη Μόσχα ότι χρησιμοποιεί τις προμήθειες ως μέσο άσκησης πίεσης για την πιστοποίηση του αγωγού Nord Stream 2.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα τρομοκρατηθεί από τις απειλές από τη Λευκορωσία, δήλωσε την Πέμπτη ο Επίτροπος Οικονομίας Πάολο Τζεντιλόνι, μετά την απειλή του λευκορώσου ηγέτη. «Δεν πρέπει να μας τρομοκρατούν, φυσικά, οι απειλές του Λουκασένκο», είπε ο Τζεντιλόνι.
Μπορεί να κάνει πράξη την απειλή;
Δεν είναι σαφές πώς ο Λουκασένκο θα μπορούσε να σταματήσει το φυσικό αέριο που ρέει από τη Ρωσία στην Πολωνία μέσω του αγωγού Yamal, ο οποίος ανήκει στη ρωσική Gazprom, σχολιάζει το Politico. Οποιαδήποτε τέτοια προσπάθεια θα έπρεπε να εγκριθεί από τη Μόσχα, προσθέτει.
Μιλώντας στους Financial Times, ο πρώην σύμβουλος πετρελαίου και φυσικού αερίου στο γαλλικό υπουργείο Οικονομίας και καθηγητής στο Sciences Po στο Παρίσι, Thierry Bros, εκτίμησε ότι η Ρωσία και η Gazprom θα καθορίσουν τελικά εάν ο Λουκασένκο μπορεί να υλοποιήσει την απειλή του. «Το βασικό ερώτημα είναι επομένως αν ο Βλαντιμίρ Πούτιν υποστηρίζει τη Λευκορωσία σε αυτή την απειλή», είπε χαρακτηριστικά.
Από την πλευρά του ο James Waddell της συμβουλευτικής Energy Aspects, εκτίμησε ότι η απειλή του Λουκασένκο δεν φαίνεται αξιόπιστη: «[Θα ήταν] πολύ δύσκολο για το Κρεμλίνο να μην συνδεθεί πολιτικά με οποιαδήποτε κρίση διαμετακόμισης στη Λευκορωσία και αυτό θα προκαλούσε μια αντίδραση της ΕΕ», δήλωσε.
Λιγότερο αισιόδοξη φαίνεται η Katja Yafimava από το Ινστιτούτο Ενεργειακών Μελετών της Οξφόρδης, η οποία μιλώντας στο BBC, υποστήριξε ότι η απειλή του Λουκασένκο πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη. «Εάν η ΕΕ πιέσει πολύ τη Λευκορωσία, μπορεί να προχωρήσει σε αυτήν την απειλή», είπε, προσθέτοντας ότι μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να αυξήσει τις τιμές του φυσικού αερίου σε όλη την Ευρώπη.
Πάντως η εξόριστη ηγέτιδα της αντιπολίτευσης της Λευκορωσίας Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια χαρακτήρισε «μπλόφα» την απειλή του Λουκασένκο. «Θα ήταν περισσότερο επιζήμιο για τον ίδιο, για τη Λευκορωσία, παρά για την Ευρωπαϊκή Ένωση και υποθέτω ότι μπλοφάρει», είπε η Τιχανόφσκαγια σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Γαλλικό Πρακτορείο στο Βερολίνο, προσθέτοντας ότι δεν πιστεύει πλέον στην επίλυση της κρίσης μέσω διπλωματικών διαύλων.
Τι συμβαίνει στα σύνορα
Η μεταναστευτική κρίση στα δυτικά σύνορα της Λευκορωσίας έχει κλιμακωθεί ραγδαία τις τελευταίες ημέρες, αναγκάζοντας την Πολωνία και τη Λιθουανία να κηρύξουν κατάσταση έκτακτης ανάγκης και να κλείσουν τα σύνορα με τη γειτονική τους χώρα.
Με 15.000 Πολωνούς συνοριοφύλακες στη μία πλευρά του συρματοπλέγματος και περίπου 4.000 μετανάστες που προσπαθούν απεγνωσμένα να περάσουν στα δυτικά, υπάρχουν φόβοι ότι η κατάσταση θα μπορούσε να εξελιχθεί σε βίαιη σύγκρουση.
Σε κοινή δήλωση, οι υπουργοί Άμυνας της Εσθονίας, της Λετονίας και της Λιθουανίας περιέγραψαν την Πέμπτη την κρίση ασφαλείας που εκτυλίσσεται στα σύνορα Πολωνίας-Λευκορωσίας και Λιθουανίας-Λευκορωσίας ως «πολύ ανησυχητική» και καταδίκασαν τη σκόπιμη κλιμάκωση από το καθεστώς της Λευκορωσίας, «που αποτελεί σοβαρή απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια».
Παράλληλα, οι δύσκολες σχέσεις της ΕΕ με την Πολωνία, τη χώρα μέλος που πλήττεται περισσότερο από την κρίση, περιπλέκουν τη δυνατότητα συλλογικής απάντησης.
Οι Βρυξέλλες εξετάζουν μια σειρά από νέες κυρώσεις, γεγονός που εντείνει τις ανησυχίες ότι οι νέες κυρώσεις θα κλιμακώσουν τη σύγκρουση όχι μόνο με τον πρόεδρο της Λευκορωσίας, αλλά και με τον κύριο σύμμαχό του, τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ενώ η άμεση ανάμειξη της Ρωσίας στην κρίση είναι ασαφής, φαίνεται ότι το πλεονέκτημα του Κρεμλίνου επί του Λουκασένκο μπορεί να είναι ο πιο άμεσος και σαφής τρόπος διάχυσης της κρίσης, σχολιάζει το The Converation. Για τον σκοπό αυτό, οι εκκλήσεις του Βερολίνου προς τον Πούτιν για βοήθεια υπογραμμίζουν επίσης τη σημασία της επιρροής της Ρωσίας στην κατάσταση. Όμως οποιαδήποτε βοήθεια από τη Ρωσία για την επίλυση της κρίσης στη Λευκορωσία είναι πιθανό να έχει ένα τίμημα.
Να σημειωθεί, τέλος, ότι η μεναταστευτική κρίση δεν είναι η μόνη σε εξέλιξη στην Ανατολική Ευρώπη, καθώς οι ΗΠΑ προειδοποίησαν τους συμμάχους τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τις προθέσεις της Ρωσίας στην Ουκρανία. Σύμφωνα με πληροφορίες του Bloomberg που επικαλείται διπλωματικές πληροφορίες, η Μόσχα πιθανόν να εξετάζει εισβολή στην Ουκρανία.
naftemporiki.gr
