Της Ανθής Αγγελοπούλου
Η καπνιστική συνήθεια αποτελεί μία μάστιγα των μοντέρνων καιρών που έχει σοβαρές επιπτώσεις τόσο στην υγεία όσο και στην οικονομία παγκοσμίως. Είναι γνωστός ο αιτιολογικός συσχετισμός του καπνίσματος με την Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (Χ.Α.Π), τα καρδιαγγειακά νοσήματα και με πολλές μορφές καρκίνου (πνεύμονος, ουροδόχου κύστης, λάρυγγος, κ.ά.). σύμφωνα με τους επιστήμονες Δανάη Μπισιρτζόγλου, Αθανάσιο Ζέτο και Γεώργιο Πολίτη, της Πνευμονολογικής Κλινικής, ΑΟΝΑ «Ο ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ».
Όπως ανέφεραν σε πρόσφατη εκδήλωση για το κάπνισμα, ο πιο σοβαρός αιτιολογικός παράγοντας της ΧΑΠ είναι το κάπνισμα κι έτσι η διακοπή του αποτελεί την πιο αποτελεσματική θεραπεία της.
Η ΧΑΠ έχει πάρει χαρακτήρα επιδημίας. Υπολογίζεται ότι μέχρι το 2020 θα αποτελεί την 3η κατά σειρά αιτία θανάτου παγκοσμίως. Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι ο βαθμός εξέλιξης της ΧΑΠ μπορεί να μειωθεί όταν οι ασθενείς που είναι σε κίνδυνο να αναπτύξουν την νόσο σταματήσουν το κάπνισμα, ενώ οι καπνιστές έχουν 50% κίνδυνο να αναπτύξουν ΧΑΠ στη διάρκεια της ζωής τους.
Επίσης, είναι γνωστή η ισχυρή αιτιολογική συσχέτιση του καπνίσματος με τον καρκίνο του πνεύμονα. Σχετικά με το όφελος από τη διακοπή του καπνίσματος στην ασθένεια αυτή, παρόλο που μπορεί να χρειαστούν 10-30 χρόνια αποχής για τους πρώην καπνιστές να φτάσουν τους μη καπνιστές, σταματώντας το κάπνισμα οποιαδήποτε στιγμή μειώνεται σημαντικά αυτός ο κίνδυνος.
Το κάπνισμα εκτός από την συσχέτιση με τα νοσήματα του αναπνευστικού συστήματος αποτελεί και την πρώτη και πιο εύκολα αποφευκτέα αιτία θνητότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα σε όλο τον κόσμο.
Οι καπνιστές έχουν τουλάχιστον διπλάσιο κίνδυνο ανάπτυξης ισχαιμικής καρδιοπάθειας σε σχέση με τους μη καπνιστές και έχουν διπλάσιο με τετραπλάσιο κίνδυνο αιφνίδιου θανάτου.
Οι επιπτώσεις του καπνίσματος στον κίνδυνο ανάπτυξης εμφράγματος του μυοκαρδίου είναι μεγαλύτερες στους νεότερους καπνιστές. Τα οφέλη από την διακοπή του καπνίσματος στο καρδιαγγειακό σύστημα έχουν τεκμηριωθεί εδώ και πολλά χρόνια. Ο κίνδυνος ανάπτυξης εμφράγματος του μυοκαρδίου μειώνεται ταχύτατα μετά την διακοπή του καπνίσματος. Η διακοπή του καπνίσματος μειώνει τον κίνδυνο αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου στο επίπεδο των μη καπνιστών μετά από πέντε χρόνια.
Όπως τόνισαν οι γιατροί, δεν θα πρέπει να παραλείψουμε και την επίδραση του καπνίσματος στην εξωτερική εμφάνιση. Οι βαρείς καπνιστές έχουν σχεδόν 10 φορές περισσότερες ρυτίδες σε σχέση με τους μη καπνιστές της ίδιας ηλικίας, τόσο γύρω από τα μάτια όσο και γύρω από το στόμα και επιπλέον παρουσιάζουν αφυδάτωση του δέρματος και διαταραχές όσφρησης. Οι αλλοιώσεις αυτές μπορούν να αναστραφούν με τη διακοπή του καπνίσματος.
Τέλος, όπως επισήμαναν, οι νέες μελέτες έχουν υπολογίσει τα πολύ σημαντικά άμεσα και έμμεσα οικονομικά οφέλη που προκύπτουν από την διακοπή του καπνίσματος για την κοινωνία. Αυτά έχουν να κάνουν με την εξοικονόμηση χρημάτων, την μακροζωία και την παραγωγικότητα των ατόμων που διέκοψαν το κάπνισμα, ιδιαίτερα κατά τις νεαρές ηλικίες, καθώς και την σπάνια χρήση των υπηρεσιών υγείας από αυτά τα άτομα για τα νοσήματα που σχετίζονται με το κάπνισμα.
Είναι πολύ σημαντικό σύμφωνα με τους ειδικούς, να γίνει κατανοητό ότι ο εθισμός στην νικοτίνη είναι τόσο δυνατός όσο και ο εθισμός σε ουσίες όπως η κοκαϊνη και η ηρωίνη. Γι' αυτό υπάρχουν ειδικά προγράμματα διακοπής του καπνίσματος που περιλαμβάνουν από την απλή συμβουλευτική παραίνεση μέχρι την χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων. Η έρευνα συνεχίζεται για την ανεύρεση ακόμη πιο αποτελεσματικών φαρμάκων στο μέλλον.
Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος που λειτουργούν σε δημόσια νοσοκομεία και σε δημοτικά ιατρεία
Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας υπάρχει άγνοια στο ευρύ κοινό για τα ιατρεία διακοπής του καπνίσματος.
Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι οι καπνιστές δεν γνωρίζουν τι είναι τα Ιατρεία Διακοπής και πώς μπορούν να τα προσεγγίσουν. Έτσι, μόνο το 20% εκείνων που επιθυμούν να διακόψουν το κάπνισμα έχει τη δυνατότητα να κάνει μια οργανωμένη προσπάθεια, η οποία όμως συχνά δε γίνεται με επιστημονικά αποδεδειγμένους τρόπους (βελονισμό, ύπνωση κλπ).
Στην έρευνα αποτυπώθηκε επίσης και η λανθασμένη αντίληψη του κοινού σχετικά με το κόστος και τη διάρκεια της θεραπείας, ενώ καταγράφηκε και η πλήρης άγνοια για την αποτελεσματικότητα τους, που στην πραγματικότητα βάσει στατιστικών στοιχείων είναι η μεγαλύτερη στην Ευρώπη.
Σύμφωνα με τους ειδικούς στη χώρα μας λειτουργούν αρκετά Κέντρα Διακοπής Καπνίσματος και αυτά είναι:
- 251 Γ.Ν.Α. (Α’ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ)
- 401 Γ.Ν.Ν.Α. (ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ)
- ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ
- ΑΜΑΛΙΑ ΦΛΕΜΙΓΚ (Α’ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ)
- ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΒΟΥΛΑΣ
- ΑΤΤΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ
- ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ
- ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΙΑΤΡΕΙΑ ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ
- ΕΡΥΘΡΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ
- ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ
- ΕΥΓΕΝΙΔΙΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΡΙΟ (ΜΟΝΑΔΑ ΑΣΘΜΑΤΟΣ)
- ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ
- ΘΡΙΑΣΕΙΟ (Α’ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ)
- ΙΑΣΩ GENERAL (ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ)
- IATΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ Π. ΦΑΛΗΡΟΥ
- Κ.Α.Τ. (Μ.Ε.Θ.)
- ΜΕΤΡΟΠΟΛΙΤΑΝ
- Ν.Ν.Α. (ΝΑΥΤΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ)
- Ν.Ι.Μ.Ι.Τ.Σ. (ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ)
- Ν.Ν.Θ.Α. ΣΩΤΗΡΙΑ (6η, 7η, 8η ΠΑΝ/ΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ)
- Π.Γ.Ν. ΝΙΚΑΙΑΣ (ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ)
- ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ (ΜΟΝΑΔΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΝΟΣΩΝ)
- ΥΓΕΙΑ ( ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ)
