Της Ανθής Αγγελοπούλου
Με αφορμή την 31 Μαΐου, η οποία είναι η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, ήρθαν στη δημοσιότητα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι είναι δυσβάσταχτο το οικονομικό κόστος της Υγείας που οφείλεται στο κάπνισμα.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο British Medical Journal, στις χώρες της Ευρώπης το κόστος στον τομέα της υγείας για τις ασθένειες που συνδέονται με το κάπνισμα ανέρχεται στο 3% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ).
Πρόσφατα οικονομικά στοιχεία δείχνουν ότι το άμεσο κόστος του καπνίσματος στην Ελλάδα ανέρχεται στα 1,76 δισ. ευρώ (7,9% της συνολικής δαπάνης υγείας – συντηρητική εκτίμηση, πλέον ≈10%) ενώ συνολικά η οικονομική επιβάρυνση εκτιμάται στα 3,27 δισ. ευρώ (1,5 – 1,7%% του ΑΕΠ). Επιπλέον, σύμφωνα με προγενέστερα στοιχεία, το κόστος της νοσοκομειακής φροντίδας, εξαιτίας του καπνίσματος, ήταν 554 εκατ. ευρώ ετησίως, απόρροια των 199.028 εισαγωγών σε νοσοκομεία της χώρας.
Στην Κύπρο, σύμφωνα με τα νέα στοιχεία που έδωσε το υπουργείο Υγείας Κύπρου, το οικονομικό κόστος του ίδιου του καπνιστή, ανέρχεται περίπου στις 2.000 ευρώ ετησίως.
Ενώ, σύμφωνα με την έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και του Εθνικού Ινστιτούτου για τον Καρκίνο στις ΗΠΑ, το συνολικό κόστος του καπνίσματος για την παγκόσμια οικονομία ανέρχεται στα 950 δισεκατομμύρια ευρώ, καθώς οι ειδικοί συμπεριέλαβαν σε αυτό, το κόστος της θεραπείας ασθενειών που σχετίζονται με το κάπνισμα αλλά και τα διαφυγόντα κέρδη από τη μείωση της παραγωγικότητας εξαιτίας των απουσιών των εργαζομένων που ασθενούν.
Όπως ανέφεραν οι εκπρόσωποι της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρεία, τα οικονομικά στοιχεία που αφορούν το κάπνισμα στη χώρα είναι άκρως εντυπωσιακά και άξια προβληματισμού, καθώς φαίνεται ότι το κάπνισμα αποτελεί το 14% της συνολικής δαπάνης υγείας, καθώς σχετίζεται με σειρά παθήσεων, ιδιαίτερα κοστοβόρων για το σύστημα υγείας. Η δαπάνη αυτή είναι υψηλότερη από τη νοσογόνο παχυσαρκία, που εκτιμάται στα 1,2 δισ., και τον διαβήτη, που αγγίζει τα 2,3 δισ. ευρώ ετησίως.
Αναγκαία η πλήρης εναρμόνιση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας
Η κ. Μίνα Γκάγκα, MD, PhD Πνευμονολόγος, Συντονίστρια Διευθύντρια της 7ης Πνευμονολογικής Κλινικής & Διευθύντρια Ιατρικής Υπηρεσίας Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία» και Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ERS) 2017-2018 επισημαίνει την ανάγκη πλήρους εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Κοινοτικής Οδηγίας για τα Προϊόντα Καπνού (Tobacco Product Directive – TPD), καθώς όπως είπε, αποτελεί βασικό πυλώνα δράσης για την επίτευξη του στόχου της μείωσης του αριθμού των καπνιστών -με ιδιαίτερη επικέντρωση στην αποθάρρυνση των εφήβων και των νέων να αρχίσουν το κάπνισμα–, μέσω της πλήρους και ορθής ενημέρωσης των ευρωπαίων πολιτών σχετικά με τις επιπτώσεις της χρήσης των προϊόντων καπνού.
Όπως ανέφερε η κ. Γκάγκα, σύμφωνα με εκτιμήσεις, μια μείωση της χρήσης των τσιγάρων κατά 2% θα μειώσει κατά 2,4 εκατ. τον αριθμό των καπνιστών στην Ευρώπη, με παράλληλη σημαντική μείωση της εμφάνισης νοσημάτων, που προκαλεί το κάπνισμα, μείωση του κόστους νοσηλειών και θεραπειών και επομένως σημαντικό όφελος από τη μείωση του κόστους υγείας, που υπολογίζεται στα 506 εκατ. ευρώ.
Οι καπνιστές ασθενείς υψηλού κινδύνου
Ενώ η κ. Παρασκευή Κατσαούνου, MD, PhD, Επίκουρη Καθηγήτρια Πνευμονολογίας, Πρόεδρος της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος, Ελέγχου του Καπνού, Ιατρικής Εκπαίδευσης και Προαγωγής Υγείας της Ε.Π.Ε και της E.R.S. σημείωσε ότι περίπου 6 εκατ. θάνατοι παγκοσμίως και 650.000 στην Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλονται σε νοσήματα που σχετίζονται αιτιολογικά με το κάπνισμα, ενώ ο μέσος όρος ηλικίας των θανόντων κυμαίνεται μεταξύ 35-69 ετών, με ένα σημαντικό ποσοστό των θανάτων να αφορά παθητικούς καπνιστές. Στην Ελλάδα το κάπνισμα αποτελεί τη βασική αιτία του 17% των θανάτων σε Έλληνες άνω των 30 ετών, σύμφωνα με τον ΠΟΥ. Αυτός είναι ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο οι καπνιστές ανήκουν, σύμφωνα και με το αναθεωρημένο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, στις ομάδες υψηλού κινδύνου για λοιμώδη νοσήματα, όπως η γρίπη και η πνευμονιοκοκκική νόσος, και ο εμβολιασμός έναντι αυτών αποζημιώνεται από τα ασφαλιστικά ταμεία ανεξαρτήτως ηλικίας.
Ενθαρρυντικά τα νέα στοιχεία για την Ελλάδα
Παρόλα αυτά, τα νέα στατιστικά στοιχεία για τη χώρα μας είναι ενθαρρυντικά, σύμφωνα με τον κ. Μιχάλη Τουμπς, MD, PhD Πρόεδρο της Ε.Π.Ε. και Συντονιστή Διευθυντής της 6ης Πνευμονολογικής Κλινικής του Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία», καθώς αυτά δείχνουν ότι υπάρχει σημαντική μείωση του καπνίσματος, ενώ ενθαρρυντικό στοιχείο αποτελεί και η μείωση κατά 33%, που καταγράφεται στους νέους 15-24 χρονών.
Ωστόσο, απαράδεκτα υψηλή παραμένει η συχνότητα του παθητικού καπνίσματος, καθώς οι καφετέριες, τα εστιατόρια, οι ταβέρνες, τα κέντρα διασκέδασης και τα σπίτια των καπνιστών αποτελούν χώρους σημαντικής έκθεσης των ατόμων στον καπνό.
