Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Οι ισχυροί της Ευρώπης συγκεντρώθηκαν λίγο έξω από την Πόλη του Φωτός, στο λαμπερό ανάκτορο των Βερσαλλιών, για να αποκρούσουν τα «σκοτεινά» σενάρια για το μέλλον. Η πρωτοβουλία της συνάντησης ήταν γαλλική και όχι γερμανική, παρά το γεγονός ότι το Βερολίνο ορίζει την κατεύθυνση και τους κανόνες του παιχνιδιού, ως η ισχυρότερη οικονομία. Δεν θα μπορούσε όμως να γίνει διαφορετικά.
Αν θυμηθούμε λίγο την ιστορία της Κοινότητας, οι μεγαλύτερες αποφάσεις για τη δημιουργία και την εξέλιξή της στηρίχθηκαν σε γαλλικές ιδέες. Ήταν το αποτέλεσμα της «απάντησης» που έδινε κάθε φορά το Παρίσι στο γερμανικό «πρόβλημα». Πώς θα δεθεί η Γερμανία στο ευρωπαϊκό άρμα ύστερα από δύο αιματηρούς Παγκόσμιους Πολέμους; Αυτό απασχολούσε τους Γάλλους το 1950.
Η απάντηση εδόθη με τη Διακήρυξη του Σουμάν για τη δημιουργία της Ένωσης Άνθρακα και Χάλυβα. Αρκετές δεκαετίες αργότερα, καθώς το τείχος του Βερολίνου έπεφτε, η ανησυχία ήταν λίγο διαφορετική. Πώς θα κρατήσουμε δεμένη την επανενωμένη, πανίσχυρη Γερμανία στο ευρωπαϊκό άρμα;
Η γαλλική απάντηση ήταν το κοινό νόμισμα. Και κάπως έτσι προέκυψε το ευρώ. Η Οικονομική και Νομισματική Ένωση στη γέννησή της ήταν ένα εγχείρημα, στο οποίο η πολιτική βούληση υπερίσχυσε σαφώς των οικονομικών κριτηρίων. Και στην εξέλιξή της μία ένωση που ποτέ δεν ανταποκρίθηκε στο πρώτο μισό του ονόματός της. Το αποτέλεσμα ήταν ανισορροπίες, ελλείψεις και παράδοξα, που σήμερα την κλυδωνίζουν περισσότερο από ποτέ.
Σε αυτή την κρίσιμη στιγμή για το μέλλον, όχι μόνο της Ευρωζώνης, αλλά συνολικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πέφτει και πάλι μία γαλλική ιδέα στο τραπέζι ως απάντηση στα προβλήματα που δημιούργησε -μεταξύ άλλων- η δυσφορία για τη γερμανική ηγεμονία. Αυτή της Ένωσης των πολλών ταχυτήτων.
Ο Ολάντ την είχε παρουσιάσει από το 2012 και τώρα την επαναφέρει ως αντίδοτο στη διάλυση. Υπό κανονικές συνθήκες πολλοί θα την απέρριπταν ως de facto διαχωρισμό των μελών σε πρώτη και δεύτερη κατηγορία.
Σήμερα, όμως, εν απουσία «κανονικότητας», διαφημίζεται ως λύση ευελιξίας. Δεν χρειάζεται κανείς να επιλέξει την έξοδο, εάν δεν θέλει πολλή Ευρώπη.
Όσοι μπορούν θα προχωρούν με ταχύτερα βήματα στην ενοποίηση και οι άλλοι θα ακολουθούν σε δεύτερο χρόνο ή θα παρακολουθούν από μακριά.
Στη γαλλική λύση λένε «ναι» η Γερμανία και οι ηγεσίες της Ιταλίας, της Ισπανίας και άλλων χωρών. Το ερώτημα βέβαια είναι τι θα πουν σε λίγους μήνες οι πολίτες.
