Εβδομάδες ή «ενδεχομένως περισσότερο» είναι πιθανόν να διαρκέσει η επιχείρηση των ιρακινών δυνάμεων για την ανακατάληψη της Μοσούλης από το Ισλαμικό Κράτος, όπως δήλωσε ο Στίβεν Τάουνσεντ, νέος διοικητής του διεθνούς συνασπισμού κατά των τζιχαντιστών.

Ο πρωθυπουργός του Ιράκ Χαϊντέρ αλ-Αμπάντρι ανακοίνωσε τη νύκτα την έναρξη της επιχείρησης για την ανακατάληψη του τελευταίου προπυργίου του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ, που βρίσκεται στα χέρια των τζιχαντιστών από τον Ιούνιο 2014.

«Η μάχη προδιαγράφεται μακρά και δύσκολη, αλλά οι Ιρακινοί έχουν προετοιμασθεί και βρισκόμαστε στο πλευρό τους», τόνισε ο Τάουνσεντ.

Ανησυχία ΟΗΕ για τον άμαχο πληθυσμό

Την ίδια ώρα ο ΟΗΕ δεν κρύβει τη μεγάλη του ανησυχία για την ασφάλεια του πληθυσμού της Μοσούλης μετά την έναρξη της επιχείρησης. «Είμαι εξαιρετικά ανήσυχος για την ασφάλεια 1,5 εκατομμυρίου ανθρώπων που ζουν στη Μοσούλη... Οι οικογένειες είναι εκτεθειμένες στον ακραίο κίνδυνο να παγιδευθούν ανάμεσα σε αντίπαλα πυρά ή να γίνουν στόχος ελεύθερων σκοπευτών», δήλωσε ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας αρμόδιος για ανθρωπιστικές υποθέσεις, Στίβεν Ο'Μπράιεν.

Περίπλοκη επιχείρηση

Η επιχείρηση για την ανακατάληψη της Μοσούλης είναι ένα εξαιρετικά περίπλοκο εγχείρημα στο οποίο συμμετέχουν δυνάμεις με διαφορετικά, αν όχι αντικρουόμενα συμφέροντα.

Η έναρξη της επίθεσης ανακοινώθηκε πολλές φορές και στη συνέχεια αναβλήθηκε από τον Μάρτιο του 2016, όταν ο Ιρακινός πρωθυπουργός κάλεσε τις δυνάμεις του να απελευθερώσουν την επαρχία Νινευή, πρωτεύουσα της οποίας είναι η Μοσούλη.

Με την αεροπορική υποστήριξη των δυνάμεων του διεθνούς συνασπισμού κατά του Ισλαμικού Κράτους, με επικεφαλής τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και τη συμμετοχή του Ιράν μέσω της παρουσίας παραστρατιωτικών ένοπλων δυνάμεων που υποστηρίζονται επί του πεδίου από τον ιρανικό στρατό, οι στρατιωτικές δυνάμεις προωθήθηκαν από τον Μάρτιο για να προσεγγίσουν τη Μοσούλη από τη βάση του Μαχμούρ σε απόσταση 20 χιλιομέτρων από τις γραμμές των δυνάμεων του Ισλαμικού Κράτους. Παράλληλα, οι δυνάμεις των Πεσμεργκά, των δυνάμεων ασφαλείας της αυτόνομης περιοχής του Ιρακινού Κουρδιστάν, προωθούνται από το βορρά προς τη Μοσούλη.

Ποιες δυνάμεις συμμετέχουν

Στην επιχείρηση της Μοσούλης συμμετέχουν: ο ιρακινός στρατός, οι ιρακινές αντιτρομοκρατικές μονάδες, μονάδες της ομοσπονδιακής και της τοπικής αστυνομίας, σιιτικές πολιτοφυλακές που υπακούουν στις διαταγές της Τεχεράνης, οι κούρδοι Περμεργκά, η Τουρκία, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι χώρες του διεθνούς συνασπισμού κατά του Ι.Κ..

Οι ιρακινές στρατιωτικές δυνάμεις μπορούν να υπολογίζουν στην αεροπορική κάλυψη των δυνάμεων του διεθνούς συνασπισμού και στην αποστολή επιπλέον 600 αμερικανών στρατιωτικών, επί συνόλου 4.600 που έχουν αναπτυχθεί στο Ιράκ από την Ουάσιγκτον.

Παρόντες είναι επίσης Τούρκοι στρατιώτες σε στρατιωτική βάση κοντά στη Μοσούλη και στο Κουρδιστάν. Η παρουσία τους είναι ένα από τα πρώτα στοιχεία που επικαλούνται ειδικοί για να εξηγήσουν την καθυστέρηση της έναρξης της επιχείρησης: η Βαγδάτη απαιτούσε την απόσυρσή τους, αλλά η Τουρκία θέλει επιτακτικά να συμμετάσχει στην επιχείρηση, για να είναι σε θέση να περιορίσει την ενίσχυση της δύναμης των Κούρδων στα σύνορά της και για να μπορέσει να αποκαταστήσει κάποιου βαθμού επιρροή στην περιοχή της Μοσούλης και τις πλουτοπαραγωγικές της πηγές. Οι Πεσμεργκά έχουν προωθηθεί εκτός των συνόρων της αυτόνομης περιοχής του Ιρακινού Κουρδιστάν και η Άγκυρα ανησυχεί μήπως οι σιιτικές πολιτοφυλακές που υποστηρίζουν τον Αμπάντι και τελούν υπό την επιρροή της Τεχεράνης προχωρήσουν προς την κατά πλειονότητα σουνιτική Μοσούλη.

Η συμμετοχή των σιιτικών πολιτοφυλακών στην επιχείρηση ανακατάληψης της Μοσούλης έχει δημιουργήσει ανησυχία τόσο μεταξύ Ιρακινών αξιωματούχων όσο και των οργανώσεων αρωγής για θρησκευτικά αντίποινα.

Οι σιιτικές πολιτοφυλακές έχουν κατηγορηθεί από τα Ηνωμένα Εθνη για φόνους και απαγωγές σε ορισμένες από τις περιοχές που έχουν ανακαταλάβει από το Ισλαμικό Κράτος. Η παρουσία τους στη γραμμή του μετώπου δεν γίνεται αποδεκτή από τους σουνιτικούς πληθυσμούς και οι ιρακινές αρχές θέλουν να τις κρατήσουν μακριά από το πεδίο της μάχης στη Μοσούλη.

Η τακτική

Με ποιον τρόπο να γίνει η ανακατάληψη της Μοσούλης από τους τζιχαντιστές; Στις τελευταίες της φάσεις η μάχη θα γίνεται δρόμο το δρόμο εναντίον 3.000 - 4.500 μαχητών του Ισλαμικού Κράτους, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του διεθνούς συνασπισμού. Εάν οι ιρακινές δυνάμεις εφαρμόσουν την τακτική που ακολούθησαν στο Τικρίτ και στο Ραμάντι, τον Μάρτιο 2015 και τον Φεβρουάριο 2016 αντίστοιχα, θα περικυκλώσουν την πόλη πριν από την τελική επίθεση. Οι επίλεκτες δυνάμεις των αντιτρομοκρατικών μονάδων του Ιράκ πιθανόν να βρίσκονται και πάλι στην πρώτη γραμμή.

Πριν εισχωρήσουν για να καταλάβουν το κέντρο της Μοσούλης, οι ιρανικές δυνάμεις θα πρέπει να διεισδύσουν σε έδαφος υπό τον έλεγχο του Ισλαμικού Κράτους σε μήκος πολλών χιλιομέτρων.

Οι δυνάμεις του συνασπισμού θα έχουν να αντιμετωπίσουν δυνάμεις των τζιχαντιστών που είχαν στη διάθεσή τους δύο χρόνια για να προετοιμάσουν την άμυνά τους στο τελευταίο τους προπύργιο. Είναι πολύ πιθανόν ότι θα χρησιμοποιήσουν ελεύθερους σκοπευτές, παγιδευμένα αυτοκίνητα και ότι θα ναρκοθετήσουν το έδαφος για να καθυστερήσουν την προέλαση των ιρακινών δυνάμεων. Το Ισλαμικό Κράτος είναι πιθανόν να χρησιμοποιήσει τον άμαχο πληθυσμό ως ασπίδα.