Οι εξελίξεις στην Τουρκία, η απειλή της τρομοκρατίας - στη σκιά της επίθεσης στη Νίκαια, αλλά και οι σχέσεις με τη Βρετανία αναμένεται να κυριαρχήσουν στις συζητήσεις των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συναντώνται σήμερα στις Βρυξέλλες.
Στο σημερινό Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, οι Ευρωπαίοι υπουργοί αναμένεται να προτρέψουν τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν να σεβαστεί το νόμο και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην αντιμετώπιση των ηττημένων πραξικοπηματιών.
«Το κράτος δικαίου θα πρέπει να προστατευτεί» δήλωσε η ύπατη εκπρόσωπος της Ε.Ε. για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Φεντερίκα Μογκερίνι, ενώ ο Ευρωπαίος επίτροπος για την Πολιτική Γειτονίας και τη Διεύρυνση, Γιοχάνες Χαν, εξέφρασε την ανησυχία του για τις εκκαθαρίσεις στην Τουρκία κατ' εντολή του Τούρκου προέδρου, σημειώνοντας πως «οι λίστες ήταν ήδη προετοιμασμένες».
Οι υπουργοί Εξωτερικών θα ξεκινήσουν τις διαβουλεύσεις τους με πρόγευμα με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι, με τον οποίο - σύμφωνα με διπλωμάτες - θα συμφωνήσουν σε μιά κοινή γραμμή για την Τουρκία. Ο Κέρι μοιράζεται με τους Ευρωπαίους ομολόγους του τις ανησυχίες για τον αυξανόμενο αυταρχισμό του Ερντογάν και θα συζητήσει μαζί τους το ρόλο της Τουρκίας ως συμμάχου στη Συρία, τη θέση της στην αντιπαράθεση με τη Ρωσία και τον ρόλο της ως πύλη σε μια από τις μεταναστευτικές διόδους που οδηγούν στην Ευρώπη.
Ο Κέρι δήλωσε χθες στο Λουξεμβούργο ότι η προσπάθεια πραξικοπήματος στη Τουρκία, μέλους του ΝΑΤΟ, δεν είχε διακόψει την επιχείρηση εναντίον του Ισλαμικού Κράτους της οποίας ηγούνται οι Ηνωμένες Πολιτείες, παρότι η αεροπορική βάση στο Ιντσιρλίκ, που χρησιμοποιείται από τις αεροπορικές δυνάμεις των ΗΠΑ και της Γερμανίας, έχει τεθεί προσωρινά εκτός πρόσβασης.
Ο Γάλλος ΥΠΕΞ Ζαν-Μαρκ Ερό, ο οποίος αναμένεται να ενημερώσει τους ομολόγους του για τη θέση της Γαλλίας σχετικά με τις συνεχόμενες επιθέσεις του Ι.Κ. στο έδαφος της χώρας, είπε χθες ότι υπάρχουν «ερωτήματα» ως προς το εάν η Τουρκία, υπό την ηγεσία του ισλαμιστικού κόμματος του Ερντογάν, είναι «βιώσιμος» σύμμαχος. Επέμεινε επίσης ότι η ευρωπαϊκή υποστήριξη για τον Ερντογάν μετά το πραξικόπημα δεν αποτελούσε άδεια εν λευκώ για να καταπιέσει τους πολιτικούς αντιπάλους του.
Η Ε.Ε. αντιμετωπίζει ένα δύσκολο μέλλον με την Τουρκία τους επόμενους τρεις μήνες, καθώς προσπαθεί να ολοκληρώσει μια συμφωνία του Μαρτίου για το μεταναστευτικό. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν αποφύγει την άμεση κριτική για τις διώξεις που ασκεί ο Ερντογάν στους Κούρδους, τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης και άλλους αντικυβερνητικούς παράγοντες, για να φτάσουν στη συμφωνία. Η κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους που θέλουν να επισκεφθούν την Ευρώπη εξακολουθεί ωστόσο να βασίζεται στην προθυμία ή όχι της Άγκυρας να τροποποιήσει έναν αντιτρομοκρατικό νόμο - πράγμα που δεν καθίσταται εύκολο μετά το πραξικόπημα - και την επικύρωση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο θέτει τα ανθρώπινα δικαιώματα ψηλά στις προτεραιότητές του.
Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν προειδοποιήσει ότι μπορεί να ανοίξουν ξανά τη μεταναστευτική οδό προς την Ευρώπη εάν η Ε.Ε. αθετήσει το δικό της κομμάτι της συμφωνίας. Πολλοί είναι την ίδια ώρα οι αξιωματούχοι της Ε.Ε. που δεν νιώθουν άνετα να βοηθήσουν τον Ερντογάν με αντάλλαγμα την διακοπή της μεταναστευτικής ροής που πέρσι έφερε ένα εκατομμύριο μετανάστες στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας.
Ανώτατοι αξιωματούχοι της Ε.Ε. πιστεύουν πάντως ότι μπορούν να ασκήσουν πίεση στον Ερντογάν. Το επιχείρημά τους είναι ότι η Τουρκία χρειάζεται το εμπόριο της Ε.Ε. και τις ευρωπαϊκές επενδύσεις καθώς και μια στρατηγική συμμαχία σε μια περιοχή όπου έχει λίγους φίλους. Επίσης ισχυρίζονται ότι η συμφωνία για τους μετανάστες δεν έπαιξε τόσο σημαντικό ρόλο στη μείωση του αριθμού των μεταναστών, όσο το σφράγισμα των βαλκανικών συνόρων, πράγμα το οποίο απέτρεψε τον κόσμο από το να περάσει μέσω Τουρκίας στην Ευρώπη.
Την ίδια στιγμή, οι Ευρωπαίοι δεν θέλουν να ασκήσουν μεγάλη πίεση στον Ερντογάν, φοβούμενοι πως η αστάθεια στη Τουρκία, όπως αποδείχθηκε από το πραξικόπημα, θα μπορούσε να αποβεί χειρότερη από την παρούσα κατάσταση. «Δεν πρέπει να βιαζόμαστε να βγάζουμε συμπεράσματα και να δρούμε επιθετικά» καθώς «η ίδια η χώρα είναι πολύ εύθραυστη», δήλωσε ανώτατος αξιωματούχος στο Reuters.
Σε ό,τι αφορά τέλος τη Βρετανία, ο νέος υπουργός Εξωτερικών της χώρας Μπόρις Τζόνσον, αναμένεται να ενημερώσει τους ομολόγους του για το πώς το Λονδίνο θα συνεργαστεί σε θέματα εξωτερικής πολιτικής όταν η χώρα αποχωρήσει από την Ένωση.
Προσερχόμενος στην πρώτη υψηλού επιπέδου συνάντηση νέου υπουργικού μέλους της κυβέρνησης Μέι, ο Τζόνσον υπογράμμισε πως το μήνυμα που θα στείλει στους εταίρους της Βρετανίας είναι ότι η χώρα του δεν θα εγκαταλείψει «τον ηγετικό της ρόλο στην Ευρώπη».
«Θα κάνουμε σεβαστή τη βούληση των Βρετανών πολιτών και θα αποχωρήσουμε από την Ε.Ε. αλλά σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει αυτό ότι θα φύγουμε από την Ευρώπη» είπε και πρόσθεσε πως τα τραγικά γεγονότα στη Νίκαια και στην Τουρκία δείχνουν τη σημασία της στενής συνεργασίας των δύο πλευρών.
Ο Μπόρις Τζόνσον και η Φεντερίκα Μογκερίνι είχαν χθες βράδυ δείπνο «γνωριμίας». Ερωτηθείς εάν τα σχόλια του Τζόνσον με τα οποία συνέκρινε την Ε.Ε. με το Χίτλερ στη διάρκεια της εκστρατείας του υπέρ του Brexit θα κάνουν τη σημερινή συνάντηση δύσκολη, ο υπουργός Εξωτερικών της Ολλανδίας Μπερτ Κέντερς, δήλωσε: «Θα τον ακούσουμε σήμερα και θα δούμε αν εξακολουθεί να σκέφτεται το ίδιο».
