του Στέλιου Παπαπέτρου
Τέσσερα είναι τα βασικά σημεία του κειμένου αρχών για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση που κατέθεσε την Τετάρτη ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος, στην Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή:
- Η ενοποίηση όλων των ταμείων κύριας ασφάλισης σε έναν ενιαίο φορέα (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΕΤΑΠ -ΜΜΕ και του ΟΓΑ).
- Η ενοποίηση όλων των επικουρικών ταμείων κάτω από την "στέγη" του Ενιαίου Ταμείου επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ)
- Ο ενιαίος υπολογισμός όλων των συνάξεων με βάση τους ίδιους κανόνες και καθιέρωση της εθνικής σύνταξης των 364 ευρώ στην οποία θα προστίθεται το αναλογικό μέρος τη σύνταξης.
- Το ποσοστό αναπλήρωσης των συντάξεων που θα προσδιοριστεί με βάση τα αποτελέσματα των αναλογιστικών μελετών.
Σύμφωνα με την πρόταση, οι παράμετροι για τον υπολογισμό των συντάξεων είναι τρεις:
- Μισθός του εργασιακού βίου, ή το εισόδημα για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες.
- Ενιαίο ποσοστό αναπλήρωσης για όλους.
- Όλα τα έτη ασφάλισης.
Ο υπουργός Εργασίας που συναντήθηκε χθες με το προεδρείο της ΟΚΕ, κατέθεσε το πλαίσιο αρχών για την μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος και ζήτησε την γνωμοδότηση της ΟΚΕ μέχρι τις 15 Δεκεμβρίου.
Αναλυτικά το έγγραφο
Η μεταρρύθμιση αποσκοπεί στη θέσπιση ενός ενιαίου πλέγματος κοινωνικής προστασίας προνοιακών και ασφαλιστικών παροχών, με επίκεντρο το καθολικό, δημόσιο, αναδιανεμητικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Το νέο ασφαλιστικό σύστημα πρέπει να υπερβαίνει δραστικά την οργανωτική και λειτουργική διάσπασή του, καθώς και τα αποσπασματικά και πελατειακά χαρακτηριστικά που το διέκριναν έως σήμερα, ώστε να εξασφαλίζει κοινωνική και διαγενεακή δικαιοσύνη
Η αναγκαία δημοσιονομική προσαρμογή δεν θα προκύψει από νέες οριζόντιες μειώσεις, αλλά από τον εξορθολογισμό του συστήματος. Οι συντάξεις, και ιδίως οι κύριες, θα πρέπει να προστατευτούν από νέες μειώσεις.
Εθνική και αναλογική σύνταξη
Η σύνταξη θα αποτελεί το άθροισμα δύο τμημάτων: της εθνικής σύνταξης και της αναλογικής/ανταποδοτικής σύνταξης, υπό την εγγύηση του κράτους:
- Η Εθνική Σύνταξη αποσκοπεί στην αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και δεν χρηματοδοτείται από ασφαλιστικές εισφορές αλλά απευθείας από τον κρατικό προϋπολογισμό. Δίνεται σε όλους, όσοι έχουν τουλάχιστον 15 χρόνια ασφάλισης, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια. Ισόποση με το 60% του ενδιαμέσου εισοδήματος, θα ανεβαίνει μαζί με το ΑΕΠ και τη βελτίωση της κατάστασης της οικονομίας. Ισοδυναμεί άρα με ρήτρα ανάπτυξης.
- Το αναλογικό μέρος της σύνταξης αποσκοπεί στην εξασφάλιση αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης, όσο το δυνατόν εγγύτερα προς εκείνο που είχε ο εργαζόμενος κατά τη διάρκεια του εργασιακού του βίου και αντιστοιχεί στις ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί στους φορείς κύριας ασφάλισης. Υπολογίζεται βάσει των συντάξιμων αποδοχών και του ποσοστού αναπλήρωσης, σύμφωνα με το διανεμητικό σύστημα προκαθορισμένων παροχών.
Τα ποσοστά αναπλήρωσης θα προσδιοριστούν στη βάση αναλογιστικής μελέτης με τη βοήθεια και της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO), ούτως ώστε να εξασφαλίζουν αξιοπρεπείς συντάξεις και αναδιανομή υπέρ των φτωχότερων και πιο αδύναμων στρωμάτων.
Ενοποίηση όλων των Ταμείων
Πλήρης οργανωτική και λειτουργική ενοποίηση του συστήματος, με σκοπό την ισότιμη αντιμετώπιση όλων των ασφαλισμένων, την εξοικονόμηση πόρων και την καθιέρωση απλών και διαφανών κανόνων που θα επιτρέπουν γρήγορη έκδοση των συντάξεων:
- Οργανωτική ενοποίηση όλων των ασφαλιστικών ταμείων σε ένα φορέα κύριας ασφάλισης, με ταυτόχρονη λειτουργική ενοποίηση των κανόνων παροχών συντάξεων και είσπραξης εισφορών. ΟΓΑ και ΝΑΤ παραμένουν αυτοτελή νομικά πρόσωπα για την άσκηση των μη συνταξιοδοτικών τους αρμοδιοτήτων..
- Ενιαίος υπολογισμός συντάξεων στη βάση των εξής τριών παραμέτρων: 1. Μισθός εργασιακού βίου (ή εισόδημα για ελεύθερους επαγγελματίες ή αγρότες 2. Ενιαίο, ανά μισθολογική ή εισοδηματική κατηγορία, ποσοστό αναπλήρωσης, 3. Τα έτη ασφάλισης
- Ενιαίος υπολογισμός εισφορών, βάσει του μισθού ή του εισοδήματος.
Επικουρική Σύνταξη: Μοναδικός φορέας επικουρικής ασφάλισης το ΕΤΕΑ, υποκατάσταση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος με τον κανόνα βιωσιμότητας.
Ανακεφαλαιοποίηση του συστήματος μέσω:
- Της αξιοποίησης των διαθέσιμων των Ταμείων στο πλαίσιο ενός σύγχρονου, αξιόπιστου και διαφανούς πλαισίου
- Ενός ενιαίου συστήματος κοινωνικών πόρων
- Της αξιοποίησης μέρους της κινητής και ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου, η οποία θα πρέπει να θεωρείται και να αντιμετωπίζεται ως περιουσία των νέων γενεών
Βελτίωση της εισπραξιμότητας των ασφαλιστικών εισφορών και δραστική αντιμετώπιση των ποικίλων εκδηλώσεων του φαινομένου της «μαύρης» εργασίας.
