Στα 4,08 δισ. ευρώ υπολογίζεται ότι διαμορφώθηκε πέρυσι η συνολική αγορά των ιδιωτικών φαρμακείων, έναντι 4,05 δισ. ευρώ το 2016, με το περίπου 19%-20% του τζίρου να προέρχεται από σκευάσματα εκτός συνταγογράφησης, τα οποία φαίνεται και να εξασφάλισαν αυτή την μικρή άνοδο. Την ίδια χρονιά, η διακίνηση των συνταγογραφούμενων φαρμάκων σημείωσε ελαφρά κάμψη από πλευράς τζίρου παρά τη μικρή άνοδο του όγκου πωλούμενων προϊόντων και εκτιμάται ότι έκλεισε στα 3,35 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα, όπως φαίνεται από τις πωλήσεις κατά την περσινή χρονιά, η συνολική αγορά μόνο των φαρμακευτικών σκευασμάτων (συνταγογραφούμενων και μη), δείχνει μείωση της τάξης του 1% σε αξίες και αύξηση της τάξης του 2% σε όγκο πωληθέντων τεμαχίων. H εν λόγω αγορά διαμορφώθηκε στα 3,67 δισ. ευρώ σε τιμές λιανικής (δεν περιλαμβάνονται τα φάρμακα του Ν.3816, ενώ εμπεριέχονται τα OTC αξίας 370 εκατ. ευρώ).
Η χαμηλή μείωση του τζίρου της αγοράς επιβεβαιώνει και πάλι την ανυπαρξία εξοικονόμησης από τις μειώσεις τιμών. Σύμφωνα με πληροφορίες της αγοράς που βασίζονται σε στοιχεία τα οποία ανέλυσε η IQVIA στο τέλος του 2017, ενώ η υποχώρηση στις τιμές των φαρμάκων θα έπρεπε να είχε οδηγήσει και σε μείωση των πωλήσεων των σκευασμάτων κατά περίπου 200 εκατ. ευρώ, τελικά κάτι τέτοιο δεν επιτεύχθηκε.
Αποδεικνύεται δηλαδή ότι τα δύο Δελτία «μείωσης» Τιμών του 2016 και το ένα του 2017 εξασφάλισαν μείωση στη δαπάνη λιγότερη των 20 εκατ. ευρώ εξαιτίας της υποκατάστασης. Σημειώνεται ότι στις αρχές του 2018 θα τεθεί σε ισχύ και το τελευταίο Δελτίο του 2017, το οποίο οδηγεί σε ακόμη μεγαλύτερες μειώσεις στα φθηνά φάρμακα.
Κατά το εξεταζόμενο 12μηνο λοιπόν, ενώ η μείωση των τιμών οδήγησε σε μείωση της δαπάνης κατά περίπου 185 εκατ. ευρώ, την ίδια στιγμή υπήρξε άνοδος του τζίρου των φαρμάκων κατά περίπου 78 εκατ. ευρώ και επίσης αύξηση λόγω της αλλαγής στο μίγμα συνταγογραφούμενων φαρμάκων κατά 90 εκατ. ευρώ. Δηλαδή καθαρή εξοικονόμηση τελικά μόνο περίπου 17 εκατ. ευρώ.
Να αναφέρουμε ακόμη ότι, με βάση την κατηγοριοποίηση του ΕΟΦ, η αξία των πρωτότυπων φαρμάκων (εντός και εκτός προστασίας) εξακολουθεί να κατέχει το 80% της αγοράς, ενώ το μερίδιο των γενοσήμων έχει υποχωρήσει στο περίπου 17,5% από 18%. Επίσης υπάρχει και ένα ποσοστό μη κατηγοριοποιημένων στο περίπου 2,5%.
Τα γενόσημα μάλιστα δείχνουν την τάση να υποχωρούν κατά περίπου 4% όταν τα πρωτότυπα φαίνεται να μη χάνουν καθόλου σε αξία.
Ειδικότερα με βάση τα στοιχεία, παρατηρείται αύξηση 0,4% στα πρωτότυπα φάρμακα από πλευράς όγκου, ενώ στα γενόσημα, η αύξηση ήταν της τάξης του 6,3%, η οποία όμως συνοδεύτηκε από μείωση 4,5% σε αξίες. Πιο συγκεκριμένα, συνολικά στο 12μηνο του 2017, τα πρωτότυπα με πατέντα προστατευόμενη ή μη, απορρόφησαν το 62% της αγοράς σε αξίες (31,7% με προστασία πατέντας και 29,9% off patent) και τα γενόσημα το 21% της αγοράς. Από πλευράς όγκου, τα πρωτότυπα υπό προστασία πατέντας απορρόφησαν το 9,2% της αγοράς, τα εκτός πατέντας πρωτότυπα το 36,7% και τα γενόσημα το 31,4%.
H συνολική λιανική αγορά υπολογίζεται όπως αναφέραμε σε 3,67 δισ. ευρώ το 2017, έναντι 3,69 δισ. ευρώ το 2016. Από αυτά, τα πρωτότυπα αυξήθηκαν από τα 2,89 δισ. ευρώ στα 2,9 δισ. ευρώ το 2017 και τα γενόσημα μειώθηκαν σε 0,65 δισ. ευρώ από 0,67 δισ. ευρώ το 2016.
Από πλευράς προστασίας πατέντας, επί του συνόλου των 3,67 δισ. ευρώ πωλήσεων λιανικής, το 1,1 δισ. ευρώ αφορά φάρμακα εντός πατέντας, το 1,04 δισ. ευρώ φάρμακα εκτός πατέντας, το 0,83 δισ. ευρώ γενόσημα και 0,71 δισ. ευρώ, λοιπά μη κατατασσόμενα.
Θεραπευτικές κατηγορίες
Το 67% των φαρμάκων που αποζημιώνονται αφορούν φάρμακα του καρδιαγγειακού, πεπτικού συστήματος, νευρολογικά και των αιματολογικά φάρμακα. Εξαιρώντας όμως τα καρδιολογικά και νευρολογικά φάρμακα, το τελευταίο 12μηνο, παρατηρήθηκε αύξηση στην αξία των πωληθέντων φαρμάκων από τις πρώτες πέντε ATC1 κατηγορίες (προστίθενται φάρμακα κατά των λοιμώξεων και του αναπνευστικού). Επιπλέον, ποσοστό μείωσης της τάξης του 31% στις συνολικές μειώσεις τιμών από το 2009 και μετά, αποδίδεται στις κατηγορίες των νευρολογικών και καρδιολογικών φαρμάκων.
Από το σύνολο της αξίας των αποζημιούμενων φαρμάκων, τα πρωτότυπα αποζημιώνονται σε ποσοστό 91%, τα off patent σε ποσοστό 78% και τα γενόσημα σε ποσοστό 82%. Αντίστοιχα, από πλευράς τεμαχίων, αποζημιώνεται το 90% των πρωτοτύπων και το 70% των off patent και γενοσήμων.
Κόστος και μερίδιο αγοράς
Βάσει τιμής, τα φάρμακα που κοστίζουν κάτω από 5 ευρώ, αποτελούν το 56% της αποζημιούμενης αγοράς, ενώ ακολουθούν με ποσοστό 26,1% αυτά που κοστίζουν από 5-10 ευρώ, με ποσοστό 6,4% αυτά των 10-15 ευρώ, με 3,4% αυτά των 15-20 ευρώ, με 3,6% τα φάρμακα των 20-25 ευρώ.
Τα φάρμακα μέχρι 10 ευρώ, αποτελούν το 91% των πωλήσεων των γενοσήμων και το 80% των πρωτοτύπων.
Σε ό,τι αφορά τις θεραπευτικές κατηγορίες, πρώτα παραμένουν τα καρδιολογικά με 24,2%, ακολουθούν τα φάρμακα του πεπτικού συστήματος και του μεταβολισμού με 18,2%, τα νευρολογικά με 14,4%, τα αιματολογικά με 10,3%. Οι τέσσερις αυτές κατηγορίες καλύπτουν το 67% της αγοράς, ενώ ακολουθούν με 9% τα φάρμακα κατά των λοιμώξεων, με 7,4% τα φάρμακα του αναπνευστικού, με 4,4% φάρμακα του μυοσκελετικού, με 3,2% διαγνωστικοί παράγοντες, με 2,7% ορμόνες και φάρμακα του ουροποιητικού, με 1,8% αντινεοπλασματικά και ανοσοτροποποιητικά, από 1,4% ορμόνες και φάρμακα αισθητηρίων οργάνων και με 1,1% τα δερματολογικά.
