Θρίλερ εν όψει της σημερινής έκτακτης συνεδρίασης του Εurogroup για τη στήριξη της Κύπρου, με τον Κύπριο Πρόεδρο, Νίκο Αναστασιάδη, να πραγματοποιεί αλλεπάλληλες συναντήσεις με κορυφαίους κοινοτικούς αξιωματούχους και τους Ευρωπαίους ηγέτες με στόχο την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας στη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης.
Θρίλερ εν όψει της σημερινής έκτακτης συνεδρίασης του Εurogroup για τη στήριξη της Κύπρου, με τον Κύπριο Πρόεδρο, Νίκο Αναστασιάδη, να πραγματοποιεί αλλεπάλληλες συναντήσεις με κορυφαίους κοινοτικούς αξιωματούχους και τους Ευρωπαίους ηγέτες με στόχο την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας στη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης.
Αντιφατικά τα μηνύματα και για το ρόλο που θα κληθεί να παίξει η Ελλάδα σ' αυτή τη συμφωνία, με τη μεν ελληνική κυβέρνηση να διαμηνύει ότι δεν υπάρχει περίπτωση ανακεφαλαιοποίησης των κυπριακών τραπεζών με ελληνικά χρήματα από τη στήριξη των Ευρωπαίων, τη δε κυπριακή να ισχυρίζεται ότι γίνονται συζητήσεις Αθηνών-Λευκωσίας για μια συμφωνία από την οποία και οι δύο πλευρές θα βγουν κερδισμένες.
Διαδοχικές συναντήσεις
Ειδικότερα, χθες στο περιθώριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο κ. Αναστασιάδης συναντήθηκε διαδοχικά με τον πρόεδρο της Ευρωβουλής, Μάτιν Σουλτς, τον πρόεδρο της Ε.Ε., Χέρμαν Βαν Ρόμπεϊ, τη Γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ, τον πρωθυπουργό του Λουξεμβούργου, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι.
Στις συναντήσεις αυτές ο Πρόεδρος της Κύπρου επισήμανε στους εταίρους την ανάγκη λήψης απόφασης εντός του μήνα, ώστε να εκλείψει η αβεβαιότητα για την Κύπρο και να γίνει επανεκκίνηση της κυπριακής οικονομίας. Ωστόσο, κυβερνητικός αξιωματούχος της Κύπρου αναγνώρισε ότι το θέμα της στήριξης της Κύπρου είναι εξαιρετικά πολύπλοκο και οποιαδήποτε πρόβλεψη εν όψει της σημερινής συνεδρίασης του Εurogroup είναι παρακινδυνευμένη.
Η σημερινή σύνοδος δεν αναμένεται να οδηγήσει σε συνολική απόφαση για την Κύπρο, εκείνο που επιδιώκεται από τη Λευκωσία είναι μια συμφωνία για τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους, η οποία θα ανοίξει το δρόμο για την οριστική έγκριση του κυπριακού προγράμματος.
Αναφορικά με τη βιωσιμότητα του χρέους με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η σημερινή παρέμβαση στη συνεδρίαση της επικεφαλής του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία δεν έχει δεσμευθεί ακόμη για συμμετοχή του διεθνούς οργανισμού στο πρόγραμμα.
Πάντως, οι Ευρωπαίοι για να πετύχουν τη συμμετοχή και του ΔΝΤ επιδιώκουν να περιορίσουν το ποσοστό της στήριξης της Ευρωζώνης και του διεθνή οργανισμού στα 10-11 δισ. ευρώ, ενώ οι ανάγκες της Κύπρος ανέρχονται σε 17,5 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και τη στήριξη της οικονομίας.
Για το λόγο αυτό αναζητούνται περίπου 2,5 δισ. ευρώ από τη Ρωσία, η οποία ενδιαφέρεται να αγοράσει τη Λαϊκή Τράπεζα, ενώ περίπου 3 δισ. ευρώ θα αναζητηθούν από τις ιδιωτικοποιήσεις, την αύξηση της φορολογίας στα κέρδη των επιχειρήσεων κατά 1-2 μονάδες και την επιβολή του φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές που συμφωνήθηκε να επιβληθεί σε 11 κράτη-μέλη.
Τα υπόλοιπα 2 δισ. ευρώ για τη συμπλήρωση του ποσού, η Λευκωσία διαρρέει ότι θα μπορούσαν να καλυφθούν από το ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και πως δεν είναι αντίθετοι σε μια τέτοια λύση οι εταίροι, που έχουν δώσει και τα δάνεια στην Ελλάδα για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών της χώρας. Μάλιστα, κυβερνητικές πηγές της Κύπρου διαβεβαίωναν χθες στις Βρυξέλλες ότι υπάρχουν συνεχείς διαβουλεύσεις για το θέμα αυτό μεταξύ της Αθήνας και της Λευκωσίας και πως συνεχίζονταν και χθες στη βελγική πρωτεύουσα ώστε να βρεθεί λύση ικανοποιητική και για τις δύο πλευρές.
Διάψευση
Η ελληνική πλευρά διαψεύδει κατηγορηματικά ότι υπάρχει τέτοιο θέμα, μάλιστα ανώτατη πηγή του υπουργείου Οικονομικών υπογράμμισε ότι δεν περισσεύουν χρήματα στην Ελλάδα για την ανακεφαλαιοποίηση των κυπριακών τραπεζών που βρίσκονται στη χώρα. Διέψευδαν επίσης ότι υπάρχουν επαφές σε πολιτικό και τεχνικό επίπεδο μεταξύ των χωρών. Η ίδια πηγή πρόσθετε ότι δεν έχει γίνει καμία πρόταση στην Ελλάδα για στήριξη, ενώ οι ελληνικές τράπεζες, όπως είπε, έχουν διοικήσεις και μέτοχο το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας που θα τις ανακεφαλαιοποιήσει, οπότε ακόμη και για εξαγορές και συγχωνεύσεις δεν είναι η κυβέρνηση αυτή που θα αποφασίσει.
Το θέμα αναμένεται να ξεκαθαρίσει στη σημερινή συνεδρίαση του Εurogroup, όπου όλα τα εναλλακτικά σενάρια για τη βιωσιμότητα του χρέους θα βρεθούν στο τραπέζι.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι χθες ο πρόεδρος της Ευρωβουλής, Μάρτιν Σουλτς, κάλεσε τους εταίρους να αντιμετωπίσουν με δίκαιο τρόπο την Κύπρο και σε κάθε περίπτωση να επιδείξουν την ίδια συμπεριφορά που επέδειξαν στις άλλες μνημονιακές χώρες.
Οι πιθανές παράμετροι του πακέτου διάσωσης
Το σημερινό Eurogroup, στο οποίο αναμένεται να παρευρεθεί και η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), Κριστίν Λαγκάρντ, εκτιμάται ότι θα συμφωνήσει στις παραμέτρους του πακέτου διάσωσης για την Κύπρο, στο πλαίσιο μιας τελικής συμφωνίας, η οποία υπολογίζεται γύρω στα 10 έως 13 δισ. ευρώ, αντί για 17 δισ. ευρώ που είχε αρχικά εκτιμηθεί. Παρατίθενται, σύμφωνα με το Reuters, ορισμένα σημεία που ενδεχομένως να αποτελέσουν μέρος της τελικής συμφωνίας:
- To μεγαλύτερο μέρος της οικονομικής βοήθειας θα έχει αποδέκτη τις τράπεζες.
- Η Κύπρος αναμένεται να αυξήσει τον εταιρικό φορολογικό συντελεστή της κατά 2,5% στο 12,5%.
- Πιθανόν να επιβληθεί ένας φόρος 20% έως 30% στους τόκους καταθέσεων για τρία έτη.
- Ενδεχομένως να επιβληθεί ένας εφάπαξ φόρος στις καταθέσεις έως 5%, αποφέροντας περί τα 3,5 δισ. ευρώ.
- Η Κύπρος πιθανόν να εισαγάγει φόρο επί των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.
- Μία ιδιωτικοποίηση της κυπριακής εταιρείας τηλεπικοινωνιών, της εταιρείας ηλεκτρικής ενέργειας και της αρχής διαχείρισης λιμένων, θα μπορούσε να αποφέρει συνολικά 2 έως 3 δισ. ευρώ.
- Διπλωματικοί κύκλοι εκτιμούν ότι η Ρωσία θα πρέπει να εξετάσει τη συμβολή της στο πακέτο διάσωσης, εάν λάβει το ίδιο πιστωτικό καθεστώς με αυτό των δανειστών της Ευρωζώνης.
- Η Κύπρος ζητεί πενταετή επιμήκυνση στην αποπληρωμή του σημερινού δανείου της ύψους 2,5 δισ. ευρώ προς τη Ρωσία, που λήγει το 2016, καθώς και μείωση του επιτοκίου 4,5%.
- Αξιωματούχοι έχουν ήδη δηλώσει ότι Ρώσοι επενδυτές ενδιαφέρονται για αγορά πλειοψηφικού μεριδίου στη Λαϊκή Τράπεζα και αύξηση του μεριδίου τους στην Τράπεζα Κύπρου.
- Από τα πιο αμφιλεγόμενα θέματα είναι το κούρεμα των καταθέσεων σε κυπριακές τράπεζες.
- Η Κύπρος, όπως και οι υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε., εγγυάται τραπεζικές καταθέσεις έως 100.000 ευρώ, όμως ορισμένοι διαμορφωτές πολιτικής πρότειναν την ιδέα να επιτραπεί σε αυτούς που έχουν καταθέσεις υψηλότερες από το ποσό αυτό σε προβληματικές τράπεζες να χάσουν τα χρήματά τους, ιδέα που υποστηρίζει το ΔΝΤ, αλλά αντιτάσσονται πολλές χώρες, η Κομισιόν και η ΕΚΤ.
- Η Λευκωσία έχει κάνει λόγο για το ενδεχόμενο τιτλοποίησης των μελλοντικών αναμενόμενων εσόδων από τα κοιτάσματα φυσικού αερίου. Ομως, το ΔΝΤ αρνείται να συμπεριλάβει τα μελλοντικά έσοδα στους υπολογισμούς για τη βιωσιμότητα του χρέους.
Ασκήσεις επί χάρτου στις τράπεζες
Εν αναμονή πολιτικής απόφασης για τις τράπεζες της Κύπρου, συνεχίζονται οι επαφές μεταξύ ελληνικών και κυπριακών θεσμικών οργάνων και τραπεζών. Στην παρούσα φάση, και αφού το θέμα έχει περάσει σε υψηλότατο πολιτικό επίπεδο, αποτιμάται η κατάσταση και πραγματοποιούνται ασκήσεις επί χάρτου ώστε να διασφαλιστεί η ετοιμότητα σε θεσμικό επίπεδο.
Διαφωνίες μεταξύ ελληνικών και κυπριακών αρχών καταγράφονται στο θέμα της αποτίμησης της κυπριακής παρουσίας στην εγχώρια τραπεζική αγορά. Οι τρεις τράπεζες έχουν στην Ελλάδα δάνεια ύψους 25 δισ. ευρώ περίπου και το ζητούμενο από ελληνικής πλευράς είναι να ανακεφαλαιοποιηθούν από την ίδια την Κύπρο πριν από οποιαδήποτε εξέλιξη.
Τα αναγκαία κεφάλαια των περίπου 2 δισ. ευρώ αποτελούν το βαρίδι που η κυπριακή πλευρά θέλει πάση θυσία να αποφύγει ώστε να περιοριστεί το ύψος της ανακεφαλαιοποίησης και άρα του δανεισμού της χώρας αλλά και οι ελληνικές αρχές, σε όλους τους τόνους, επισημαίνουν ότι και για πρακτικούς λόγους, κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό αφού τα περιθώρια του πακέτου των 50 δισ. ευρώ είναι εξαιρετικά στενά.
Ετσι, σενάρια που έκαναν χθες το γύρο της εγχώριας και της κυπριακής τραπεζικής αγοράς σύμφωνα με τα οποία η Εθνική και η Alpha Bank φέρονται να αποκτούν την Κύπρου και τη Λαϊκή αντίστοιχα, απέχουν από την πραγματικότητα αφού το ζητούμενο είναι πρωτίστως η ανακεφαλαιοποίηση των τελευταίων. Η κυπριακή πλευρά, πάντως, προτείνει μια τέτοια μεταβίβαση, με δέλεαρ ένα σημαντικό discount.
Ενδεικτικό της σημασίας που έχει η εξεύρεση λύσης για τις κυπριακές τράπεζες είναι ότι η παρουσία τους στην Ελλάδα αντιστοιχεί στο 40% του ισολογισμού της Τράπεζας Κύπρου και της Λαϊκής και στο 130% του ΑΕΠ της Κύπρου.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ - [email protected]