Ναυάγιο στο Φαρμακονήσι

Η πρόσφατη καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) για το πολύνεκρο ναυάγιο στο Φαρμακονήσι το 2014, θα μπορούσε να αποτελέσει «προηγούμενο» και για άλλες περιπτώσεις επαναπροώθησης μεταναστών, όπως ανέφερεαν ΜΚΟ.

Στις 20 Ιανουαρίου 2014, ένα αλιευτικό σκάφος που μετέφερε 27 μετανάστες ανατράπηκε ανοιχτά από το Φαρμακονήσι, κοντά στις τουρκικές ακτές: 11 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων οκτώ παιδιά, έχασαν τη ζωή τους. Το ΕΔΑΔ, που συνεδριάζει στο Στρασβούργο, καταδίκασε την Ελλάδα την Πέμπτη για το ναυάγιο, εξηγώντας ότι σύμφωνα με τους προσφεύγοντες, «το σκάφος της ελληνικής ακτοφυλακής θα έπλεε με πολύ μεγάλη ταχύτητα για να απωθήσει τους πρόσφυγες προς τις τουρκικές ακτές, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα το σκάφος να αναποδογυρίσει.

Σύμφωνα με το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (GCR), αυτή η απόφαση είναι «ιστορική» και θα μπορούσε να δημιουργήσει «σημαντικό προηγούμενο» για άλλες περιπτώσεις επαναπροώθησης μεταναστών «σε αντίθεση με το διεθνές δίκαιο».

«Εκείνη την εποχή, είχαμε την εντύπωση ότι η πρόθεση των ελληνικών αρχών ήταν να κλείσει γρήγορα η υπόθεση», είπε η Μαρία Παπαμηνά, μια από τις δικηγόρους των προσφευγόντων του GCR σε κοινή συνέντευξη Τύπου τη Δευτέρα στην Αθήνα με άλλες ΜΚΟ για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

«Μετά από αυτή την απόφαση του ΕΔΑΔ, η ελληνική δικαιοσύνη θα πρέπει να ξανανοίξει την υπόθεση και να αναζητήσει ποινικές ευθύνες», πρόσθεσε. «Η υπόθεση του Φαρμακονησίου δημιουργεί νομικό προηγούμενο για πολλές περιπτώσεις παράνομης επαναπροώθησης μεταναστών στο Αιγαίο και στον Έβρο», πρόσθεσε ο Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, καθηγητής Νομικής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και εκπρόσωπος της Ελληνικής Ένωσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Σύμφωνα με την ΕΣΔΑ και όπως αναφέρει το AFP οι ελληνικές αρχές δεν «έκαναν ό,τι ήταν εύλογα αναμενόμενο από αυτές» για να προστατεύσουν τις ζωές των προσφύγων. Το δικαστήριο διέθεσε συνολικά 330.000 ευρώ στους 16 προσφεύγοντες, τονίζοντας ότι οι ελληνικές αρχές «δεν διενήργησαν ενδελεχή και αποτελεσματική έρευνα για να ρίξουν φως στις συνθήκες της βύθισης».

Η Αθήνα είχε υποστηρίξει τότε ότι «το σκάφος ρυμουλκήθηκε στο νησί Φαρμακονήσι για τη διάσωση των προσφύγων και η ανατροπή του σκάφους έγινε λόγω του πανικού των επιβατών του», σύμφωνα με την ΕΔΑ. Οι ελληνικές αρχές πάντα αρνούνταν ότι καταφεύγουν σε pushbacks τα οποία έχουν ενταθεί τα τελευταία τρία χρόνια, σύμφωνα με ΜΜΕ και ΜΚΟ.

Τον Δεκέμβριο του 2021, το ΕΔΑΔ ζήτησε από την Ελλάδα να απαντήσει σε τουλάχιστον 32 αιτήματα που αφορούσαν σαράντα επτά αιτούντες άσυλο που δηλώνουν ότι έχουν πέσει θύματα «επαναπροώθησης» από το 2019.

naftemporiki.gr

Την αντίδραση του υπουργού Ναυτιλίας Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη προκάλεσαν σχόλια σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης του επιτρόπου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Νιλς Μουίζνιεκς σχετικά με την αρχειοθέτηση από τις δικαστικές Αρχές του φακέλου για την τραγωδία στο Φαρμακονήσι που στοίχισε τον περασμένο Ιανουάριο τη ζωή σε έντεκα άτομα, οκτώ παιδιά και τρεις γυναίκες από το Αφγανιστάν.

«Τον περασμένο Φεβρουάριο, με ανοιχτή επιστολή στις ελληνικές Αρχές υπογράμμισα ότι αναμένω την αναγνώριση και την τιμωρία των υπευθύνων για αυτούς τους τραγικούς θανάτους στη θάλασσα. Αυτό που βλέπω σήμερα είναι ότι η ατιμωρησία κινδυνεύει να καλύψει σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων» προσθέτει σε σχόλιό του ο Νιλς Μουίζνιεκς.

Πηγές από το Ναυτοδικείο ανέφεραν ότι η εισαγγελική έρευνα για την υπόθεση, αφού αξιοποίησε σειρά μαρτυρικών καταθέσεων, δεν μπόρεσε να στοιχειοθετήσει συγκεκριμένες κατηγορίες σε λιμενικά στελέχη για παραλείψεις και η υπόθεση τέθηκε στο αρχείο.

Ο Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης με επιστολή του προς την πρόεδρο της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, Anne Brasseur εκφράζει την έκπληξή του για τα σχόλια του Επιτρόπου Niels Muiznieks, κάνει λόγο για έλλειψη πληροφόρησης από τον ίδιο και ότι η εν λόγω θέση του αντίκειται στην έννοια του Κράτους Δικαίου.

Ο υπουργός αναφέρει επίσης ότι «η προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δεν μπορεί να γίνει εφικτή χωρίς τον σεβασμό στο Κράτος Δικαίου» και ότι «το Ελληνικό Λιμενικό Σώμα ως ένας οργανισμός αρμόδιος για την επιτήρηση των θαλάσσιων συνόρων έχει ως κύριο καθήκον, όχι μόνο την περιφρούρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά πάνω απ΄όλα την προστασία του πιο θεμελιώδους δικαιώματος: της ζωής».

Προσθέτει επίσης ότι «οποιαδήποτε τυχόν αναφορά για ενδεχόμενη κακομεταχείριση από στέλεχος του λιμενικού σε επιχειρήσεις διάσωσης, όπως στην περίπτωση του Φαρμακονησίου (όπου διεσώθησαν 16 ανθρώπινες ζωές από τους συνολικά 28 παράνομους μετανάστες, που επέβαιναν σε ένα μη αξιόπλοο σκάφος), παγίως ερευνώνται μεθοδικά και εις βάθος από τις αρμόδιες δικαστικές Αρχές και οι αποφάσεις τους γίνονται σεβαστές από κάθε πολίτη».

«Από τις αρχές του 2014, το Ελληνικό Λιμενικό Σώμα - Ελληνική Ακτοφυλακή έχει διεξάγει πάνω από 163 επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα τη διάσωση πάνω από 4.667 ζωών στη θάλασσα από ένα σύνολο 13.233 παράνομων μεταναστών, οι οποίοι διέσχισαν τα ελληνικά θαλάσσια σύνορα» προστίθεται στην επιστολή του υπουργού.

Ο κ. Βαρβιτσιώτης υπογραμμίζει ότι «οποιαδήποτε συμπεράσματα για ατιμωρησία είναι μακριά από την αλήθεια» και ότι ο ίδιος παραμένει στη διάθεση της ολομελείας της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης ή της αρμόδιας Επιτροπής για παροχή περαιτέρω πληροφόρησης, εφόσον χρειαστεί.

Newsroom naftemporiki.gr με πληροφορίες ΑΜΠΕ

Συγκέντρωση διαμαρτυρίας, με κεντρικό σύνθημα «Όχι στη συγκάλυψη του εγκλήματος - Όχι στις επαναπροωθήσεις του θανάτου» διοργανώνουν στις 17:00 στον Πειραιά μεταναστευτικές και αντιφασιστικές οργανώσεις, με αφορμή την τραγωδία στο Φαρμακονήσι.

Η συγκέντρωση θα γίνει μπροστά από το σταθμό του ΗΣΑΠ και θα ακολουθήσει πορεία προς το Κεντρικό Λιμεναρχείο Πειραιά

Σε ανακοινώσεις τους, αντιφασιστικές και μεταναστευτικές οργανώσεις καταγγέλλουν πως παρά το γεγονός ότι διεξάγονται ταυτόχρονα τρεις έρευνες (από την εισαγγελία της Κω, το Ναυτοδικείο Πειραιά καθώς και εσωτερικά στο Λιμενικό), δεν έχει γίνει ακόμα αποδεκτή η συμμετοχή τεχνικών εμπειρογνωμόνων εκ μέρους των οικογενειών των θυμάτων ενώ, αντί για άσυλο, οι διασωθέντες ναυαγοί εξασφάλισαν μετά από την γενική κατακραυγή μόνο μια προσωρινή 6μηνη αναβολή απέλασης ως προστατευόμενοι μάρτυρες».

Το κάλεσμα για τη συγκέντρωση υπογράφουν: Ανοιχτή Πρωτοβουλία Ενάντια στα Κέντρα Κράτησης, Αφγανική Κοινότητα, Ανοιχτό Σχολείο Μεταναστών Πειραιά, Αντιφασιστικός Συντονισμός Αθήνας - Πειραιά, Αντιφασιστικές Συλλογικότητες Πειραιά, Αντιφασιστικό Φεστιβάλ Παραστατικών Τεχνών, Αντιεξουσιαστική Κίνηση Αθήνας, Δίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών, Δίκτυο για τα Πολιτικά και Κοινωνικά Δικαιώματα, Δημοτικό Πειραϊκό Δίκτυο "το Λιμάνι της Αγωνίας", Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων, Ένωση Αφρικανών Γυναικών, Μαροκινή Κοινότητα, Κυριακάτικο Σχολείο Μεταναστών, Κίνηση «Απελάστε το Ρατσισμό», Κίνηση Αγωνιστικής και Πολιτιστικής Αλληλεγγύης Τουρκίας - Ελλάδας, Νέοι/ες ΣΥΡΙΖΑ, Νομαρχιακή Επιτροπή ΣΥΡΙΖΑ Πειραιά, Οικολόγοι Πράσινοι, Πρωτοβουλία για την Εκπαίδευση Χωρίς Διακρίσεις - «τα Πίσω Θρανία», Σύλλογος Ενωμένων Αφγανών, Σύλλογος Συρίων, Συριακή Κοινότητα, Στέκι Μεταναστών, Action Congopa.

Πηγή: ΑΜΠΕ

Η σορός ενός ακόμη κοριτσιού ανασύρθηκε την Τετάρτη από το αλιευτικό τουρκικό σκάφος που ανελκύθηκε από τη θαλάσσια περιοχή του Φαρμακονησίου, ανεβάζοντας έτσι τον αριθμό των μεταναστών που έχασαν τη ζωή τους το μοιραίο βράδυ της 20 Ιανουαρίου στους 10.

Το αλιευτικό σκάφος «Coznuru», στο οποίο εκτυλίχθηκε η τραγωδία της 20ής Ιανουαρίου, είχε μεταφερθεί στη Λέρο και σήμερα παρουσία της ανακρίτριας της Κω πραγματοποιήθηκε επιπλέον ενδελεχής έλεγχος.

Σύμφωνα με το Λιμενικό Σώμα, το άτυχο κορίτσι «είχε εγκλωβιστεί στο κατώτερο σημείο της πρωραίας φράκτης».

Η σορός μεταφέρθηκε στο Νοσοκομείο της Λέρου και στη συνεχεία στην Ιατροδικαστική Υπηρεσία Δωδεκανήσων, για διενέργεια νεκροψίας - νεκροτομής.

Την Τρίτη  κατά τη διάρκεια δύο καταδύσεων της ειδικής ομάδας του Λιμενικού, ανασύρθηκαν από το βυθισμένο αλιευτικό οι σοροί μίας γυναίκας ηλικίας περίπου 30 ετών, ενός αγοριού ηλικίας περίπου 10 ετών και ενός βρέφους ηλικίας 1-2 ετών.

Υπενθυμίζεται ότι το αλιευτικό με τους μετανάστες είχε εντοπιστεί από το λιμενικό στη συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή να βρίσκεται σε κίνδυνο. Κατά την επιχείρηση διάσωσης από το λιμενικό το πλοιάριο υπό συνθήκες που διερευνώνται, ναυάγησε  με αποτέλεσμα μόνο δεκαέξι άτομα να διασωθούν.

Τρεις σοροί μεταναστών ανασύρθηκαν από το ναυάγιο του τουρκικού σκάφους «Coznuru» στη θαλάσσια περιοχή του Φαρμακονησίου, στο πλαίσιο της δεύτερης φάσης της επιχείρησης, που ξεκίνησε χθες.

Όπως έγινε γνωστό, οι τρεις σοροί ανήκουν: η πρώτη σε γυναίκα ηλικίας περίπου 30 ετών, η δεύτερη σε αγόρι ηλικίας περίπου 10 ετών και η τρίτη σε άρρεν βρέφος ηλικίας 1-2 περίπου ετών.

Υπενθυμίζεται ότι στις 4 Φεβρουαρίου σε επιχείρηση του λιμενικού είχαν ανασυρθεί οι σοροί τεσσάρων αγνοουμένων, δύο ενηλίκων  και δύο παιδιών.

Σήμερα, έλαβε χώρα το επόμενο σκέλος της επιχείρησης, το οποίο περιελάμβανε την ανέλκυση του σκάφους. Ομάδα δυτών του Λιμενικού καταδύθηκε και αφού προσέδεσε κατάλληλα το βυθισμένο σκάφος, πραγματοποιήθηκε η ανέλκυση του στην επιφάνεια.

Στη συνέχεια, ολοκληρώθηκε η απάντληση των υδάτων από το ανελκυσθέν σκάφος, το οποίο και πρόκειται να μεταφερθεί στο λιμάνι της Λέρου.

Στην αποστολή συμμετείχαν άνδρες της Ειδικής Ομάδας Καταδύσεων της ΜΥΑ/Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ., το Φ/Θ «Θέτις» του Πολεμικού Ναυτικού, καθώς και τρία περιπολικά σκάφη και ένα ναυαγοσωστικό του Λιμενικού.

Η όλη επιχείρηση διεξήχθη παρουσία της ανακρίτριας της Κω, καθώς και ανώτατων αξιωματικών του Λιμενικού Σώματος.

Σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις και την ανάσυρση των σορών έχει ήδη ενημερωθεί το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες ύστερα από πρωτοβουλία του υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη.

Υπενθυμίζεται ότι το αλιευτικό με τους μετανάστες είχε εντοπιστεί από το λιμενικό στη συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή να βρίσκεται σε κίνδυνο. Κατά την επιχείρηση διάσωσης από το λιμενικό το πλοιάριο υπό συνθήκες που διερευνώνται, ναύαγησε με αποτέλεσμα οκτώ παιδιά και τρεις γυναίκες να χάσουν τη ζωή τους, ενώ δεκαέξι άτομα διασώθηκαν.

Την ικανοποίησή του για την απόφαση του υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου να ζητήσει τη δικαστική διερεύνηση των συνθηκών της τραγωδίας στο Φαρμακονήσι εκφράζει με επιστολή του προς τον υπουργό Ναυτιλίας, Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, ο επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, Νιλς Μουΐζνιεκς.  

Ο επίτροπος χαιρετίζει την ετοιμότητα των ελληνικών αρχών και επισημαίνει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το Λιμενικό Σώμα-Ελληνική Ακτοφυλακή, χαρακτηρίζοντας τις επιχειρήσεις διάσωσης πολυάριθμες και άξιες συγχαρητηρίων.

Επαναδιατυπώνει επίσης το αίτημά του προς τις ελληνικές αρχές να διαμορφώσουν έναν ανεξάρτητο μηχανισμό υποδοχής παραπόνων, επιφορτισμένων με την έρευνα των ενεργειών και τη δράση των εντεταλμένων κυβερνητικών αρχών. Προσθέτει ότι για τον λόγο αυτό, το Συμβούλιο της Ευρώπης διαθέτει εμπειρία στην παροχή τέτοιου είδους βοήθεια.

Παράλληλα, εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δημόσια συγνώμη του αρχηγού του Λ.Σ., Δ. Μπαντιά και υποστηρίζει υπογραμμίζει ότι καλύτερο είναι η λέξη «παράνομη μετανάστευση» ή «παράνομος μετανάστης», που χρησιμοποιείται ευρέως σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη, να αντικατασταθεί με τις λέξεις «παράτυπος μετανάστης» ή «παράτυπη μετανάστευση».

Πηγή: ΑΜΠΕ

Την ευχή να μην αποτελεί απαρχή συγκάλυψης η απαγορεύση της προβολής τηλεοπτικής εκπομπής για το ναυάγιο στο Φαρμακονήσι, εκφράζει ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Σταύρος Κοντονής.

Όπως αναφέρει, «μία τέτοια απόφαση κινείται εμφανώς σε μια λογική προληπτικής λογοκρισίας η οποία απαγορεύεται ρητά από το Σύνταγμα». 

Ο κ. Κοντονής σημειώνει ότι «η δημοσιογραφική έρευνα διεξάγεται ανεξάρτητα από τις ενέργειες του αρμόδιου ανακριτή και είναι άσχετη προς την ανακριτική διαδικασία. Έχει αποδειχθεί επίσης ότι πολλές φορές η δημοσιογραφική έρευνα βοηθά στην αποκάλυψη της αλήθειας».

«Ως εκ τούτου», συνεχίζει, «η σχετική πρωτοβουλία της ανακρίτριας της Κω με σκοπό την απαγόρευση της εκπομπής του Σ. Θεοδωράκη σχετικά με ό, τι συνέβη στο Φαρμακονήσι υπερβαίνει κατά τρόπο πρόδηλο τα καθήκοντά της και τις αρμοδιότητες που της έχουν ανατεθεί εκ του νόμου».

Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ υπενθυμίζει ότι «εκ του άρθρου 241 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας απαγορεύεται η γνωστοποίηση ανακριτικού υλικού», διευκρινίζοντας ωστόσο ότι δεν υφίσταται «καμία αρμοδιότητα των ανακριτικών αρχών εκ της διατάξεως αυτής προς την κατεύθυνση της παρεμπόδισης της δημοσιογραφικής έρευνας και της άσκησης του δικαιώματος της ελευθεροτυπίας». 

Συνεχίζονται οι αντιδράσεις για την παρέμβαση της ανακρίτριας της Κω που με έγγραφό της ζητεί από τον τηλεοπτικό σταθμό Mega να μην μεταδώσει την εκπομπή «Πρωταγωνιστές» σχετικά με το ναυάγιο στο Φαρμακονήσι.

Μετά τον ΣΥΡΙΖΑ και τη Δημοκρατική Αριστερά, και το ΠΑΣΟΚ εξέδωσε σήμερα ανακοίνωση για το θέμα τονίζοντας ότι «η παρεμπόδιση του έργου των δημοσιογράφων και ακόμη περισσότερο η απόπειρα προληπτικής λογοκρισίας δεν ταιριάζουν σε δημοκρατικά οργανωμένη πολιτεία» και ότι «η εκπομπή πρέπει να προβληθεί κανονικά».

« Το ΠΑΣΟΚ και προσωπικά ο πρόεδρός του και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Ευ.Βενιζέλος, έχει τοποθετηθεί από την πρώτη στιγμή υπέρ της ανάγκης να ερευνηθούν οι συνθήκες και τα αίτια που οδήγησαν στο να χαθούν ανθρώπινες ζωές στο Φαρμακονήσι. Η δικαστική έρευνα πρέπει να είναι ταχύτατη και να μην αφήνει καμία σκιά», προστίθεται στην ανακοίνωση.
 

Για πρακτικές που δεν είναι συμβατές με τη λειτουργία του Τύπου και τις αρχές της ελευθεροτυπίας, κάνει λόγο η ΔΗΜΑΡ σε ανακοίνωσή της, με αφορμή τη δικαστική εντολή για την απαγόρευση τηλεοπτικής εκπομπής του Mega με θέμα την τραγωδία με το ναυάγιο στο Φαρμακονήσι.

«Τα ΜΜΕ, έντυπα και ηλεκτρονικά, ​δεν είναι εχθροί της δικαιοσύνης. Όπως κατ'επανάληψη έχει αποδειχθεί και στη χώρα μας, είναι αρωγοί και συμπαραστάτες της στην αναζήτηση της αλήθειας» τονίζεται στην ανακοίνωση που εξεδόθη με αφορμή την παρέμβαση της ανακρίτριας της Κω που με έγγραφό της ζητεί από τον τηλεοπτικό σταθμό Mega να μην μεταδώσει την ερχόμενη Τρίτη την εκπομπή «Πρωταγωνιστές» του Σταύρου Θεοδωράκη, με την  αιτιολογία ότι θα παραβιασθεί η μυστικότητα της ανάκρισης.

Μάλιστα, η ανακρίτρια ζητά να σταματήσει να προβάλλεται και το διαφημιστικό τρέιλερ της εκπομπής του Σταύρου Θεοδωράκη, με τίτλο «Έρευνα στο νησί των ναυαγών».