Ψηφιακά επεξεργασμένες φωτογραφίες, τυπωμένες σε χαρτί και ύφασμα, συνθέτουν την εικονογραφία της φωτοψηφιακής ζωγραφικής της εικαστικού Ελένης Λύρα, που παρουσιάζεται στη μεγάλη ατομική της έκθεση, με τίτλο «Οι αμνοί των αγγέλων», η οποία εγκαινιάζεται στο Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθήνας, σήμερα, Παρασκευή 8 Μαΐου, στις 8 το βράδυ.
Η έκθεση, που θα διαρκέσει έως τις 30 Ιουνίου, με ελεύθερη είσοδο, διοργανώνεται σε συνεργασία με το φετινό 15ο Athens Photo Festival, ένα από τα κορυφαία διεθνή Φεστιβάλ φωτογραφίας της νοτιοανατολικής Ευρώπης, το οποίο θα πραγματοποιηθεί τον προσεχή Ιούνιο και Ιούλιο, στην Αθήνα.
Σε έναν κόσμο ατμοσφαιρικό και μεταφυσικό
Τα 17 έργα που εκτίθενται αρθρώνονται γύρω από δύο θεματικούς πυρήνες: την «Αγορά», σειρά, την οποία η Ελένη Λύρα δουλεύει από το 2001, και τις «Πιετά» (2004), τις οποίες εξελίσσει μέχρι σήμερα, με έργα που θα εκτεθούν για πρώτη φορά. Πρόκειται για μια διαφορετική, αλλά, ταυτόχρονα, πολύ συγγενική προσέγγιση του ίδιου θέματος: του προαιώνιου ανθρώπινου δράματος. Στον εικονολατρικό της κόσμο, η καλλιτέχνις επιχειρεί να το αφηγηθεί, χρησιμοποιώντας εμμονικά το ανθρώπινο σώμα, σε απρόβλεπτα, αλλά και τόσο οικεία περιβάλλοντα.
Υπό τον χαρακτηριστικό τίτλο «Οι αμνοί των αγγέλων», οι ψηφιακές «τοιχογραφίες» της Ελένης Λύρα παρουσιάζουν στον σύγχρονο θεατή έναν κόσμο ατμοσφαιρικό και μεταφυσικό, εξόχως εξομολογητικό και αφηγηματικό, θεατρικό, σκληρό, ενίοτε βίαιο. Έναν κόσμο που δανείζεται από τον μύθο και την παράδοση, ντύνεται τα ρούχα της ανατολικής τέχνης και της βυζαντινής εικονογραφίας, πηγάζει από την συλλογική μνήμη ανοίκειων εικόνων κι έτσι, όπως εκτίθεται, γίνεται δημόσιος, βαθιά κοινωνικός και επίκαιρος, ιδιαίτερα στις μέρες μας, που, καθημερινά, βλέπουμε άψυχα κορμιά να ξεβράζονται από τα κύματα της θάλασσας. Την έκθεση συνοδεύει δίγλωσσος κατάλογος (ιταλικά / ελληνικά), αφιερωμένος στο έργο της Ελένης Λύρα, διανθισμένος με κείμενα γνωστών τεχνοκριτικών.
«Ομνύοντας στη σκιά του αριστουργήματος»
Η επιμελήτρια της έκθεσης και διευθύντρια του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης, Μαρία Μαραγκού, σημειώνει: «Η Ελένη Λύρα γνωρίζει τη ζωγραφική, αισθάνεται τη γλυπτική, διαθέτει ισχυρή πολιτισμική μνήμη, παρατηρεί τον κόσμο της ιστορίας και των Μουσείων και ζει στην κοινωνία του διαδικτυακού τόπου, στον οποίο μετέχει και η ανθρώπινη κρεατομηχανή. Ο θεατής, σε μια πρώτη ανάγνωση, χαίρεται την αναγνώριση των μορφών, θυμάται έντονα τις αρχαίες ελληνικές πτυχώσεις των αγαλμάτων, την Αναγέννηση, τον Λεονάρντο, τον Χαλεπά. Σε μια δεύτερη ανάγνωση, πιθανώς να εισέλθει η μνήμη της αναγνώρισης των εικόνων του πολέμου στον Γκόγια, τα διαλυμένα σώματα των μαχών, τα πρόσωπα του φρενοκομείου, το στρατόπεδο του Άουσβιτς.
Στο έργο της Ελένης Λύρα, υπάρχει η παράδοση της μεγάλης ζωγραφικής και η παράδοση της ζωντανής τέχνης τού performance, που παγώνει, για να περάσει στο επέκεινα των ηρώων. Τα παιδιά που χρησιμοποιεί παραμένουν οι κώδικες μιας αθωότητας. Το ύφασμα, πάλι, με τις άπειρες πτυχές, κορυφώνει το δράμα.
Η καλλιτέχνις μιλά για το ζήτημα, που διατρέχει τη σύγχρονη αγορά. Παγκοσμιοποιημένη και ανελέητη. Εισβάλει καθημερινά στα σπίτια των ανθρώπων, όταν εκείνοι δεν μπορούν να συγκεντρωθούν στα πεδία, όπου εξασκεί την εξουσία. Σε κοινή θέα, σφαγιασμένα σώματα βασιλισσών και όχλου, στις πινακοθήκες του 16ου και του 17ου αιώνα, στρατιώτες και επαναστάτες στα πεδία του 19ου αιώνα, σοροί σωμάτων, φυλετικά κατώτερων, στον 20ό αιώνα, ηγέτες απαγχονισμένοι, παιδιά δίχως πνοή στη δική μας τρίτη χιλιετία. Η ιδέα του αριστουργήματος στην τέχνη, η ιδέα της αισθητικής απόλαυσης στην τέχνη, ασφαλώς κρύβει το ανοίκειο. Η Λύρα το σκεπάζει ποιητικά, ομνύοντας στη σκιά του αριστουργήματος, το οποίο, πάντα, θα διεκδικεί ο καλλιτέχνης».
Πληροφορίες
Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών: Πατησίων 47 - Αθήνα, τηλ.: 210 5242646 και 210 5242674. Δευτέρα έως Παρασκευή: 11.00 - 18.00, Σάββατο: 10.00 - 13.00. naftemporiki.gr
