Αρνητικά αντιμετωπίζουν αρκετοί επιστήμονες την απόπειρα που βρίσκεται στα σκαριά για την επικοινωνία με πολιτισμούς που ενδεχομένως υπάρχουν σε «κόσμους» μακριά από το ηλιακό μας σύστημα. Μάλιστα, ορισμένοι από τους επικριτές υποστηρίζουν πως μια τέτοια προσπάθεια είναι απερίσκεπτη, αφού ούτε λίγο ούτε πολύ θα μπορούσε να αποδειχθεί καταστροφική για την ανθρωπότητα.
Αφορμή για τη διαμάχη είναι η απόφαση του Ινστιτούτου SETI (Search for Extraterrestrial Intelligence) στην Καλιφόρνια να ξεκινήσει τις εκπομπές σημάτων που θα υποδηλώνουν την παρουσία του ανθρώπου στη Γη. Μέχρι σήμερα, και στα 50 χρόνια που λειτουργεί, το SETI αποκλειστικά ανέλυε τα ραδιοκύματα που φθάνουν στον πλανήτη μας από το διάστημα, αναζητώντας σε αυτά πιθανά σήματα από εξωγήινους πολιτισμούς.
Τώρα, ωστόσο, έχει στα σκαριά ένα πρόγραμμα για την αποστολή μηνυμάτων – το METI (Messages to Extraterrestrial Intelligence). Κι αυτό γιατί οι υπεύθυνοι του Ινστιτούτου θεωρούν πως θα αυξηθούν οι πιθανότητες επικοινωνίας με άλλα νοήμονα όντα, αν η ανθρωπότητα αναλάβει πιο «ενεργητικό» ρόλο.
Οι εκπομπές των σημάτων θα γίνονται προς εκείνες τις περιοχές του διαστήματος που είναι περισσότερο πιθανό να έχουν αναπτυχθεί νοήμονες και εξελιγμένες μορφές ζωής. Γι’ αυτό τον σκοπό, θα χρησιμοποιηθούν τα δεδομένα του διαστημικού τηλεσκοπίου και πιο συγκεκριμένα οι «εξωπλανήτες» που έχει αυτό εντοπίσει, και οι οποίοι έχουν περιφέρονται γύρω από τον μητρικό τους αστέρα σε τροχιές που ανήκουν στη λεγόμενη «κατοικήσιμη» ζώνη.
Την ίδια στιγμή, πάντως, άλλοι επιστήμονες ισχυρίζονται πως το νέο πρόγραμμα παραβιάζει τις αρχές του Ινστιτούτου, εκφράζοντας επίσης φόβους πως με αυτό τον τρόπο είναι πιθανόν να «προδώσουμε» την ύπαρξή μας σε πολιτισμούς με κατακτητικές βλέψεις. Επιπλέον, υποστηρίζουν πως για ένα πρόγραμμα όπως το METI χρειάζεται ευρύτερη συναίνεση, και όχι απλώς η απόφαση των υπευθύνων του Ινστιτούτου.
«Χωρίς διεθνή διαβούλευση, μια μικρή ομάδα ραδιοαστρονόμων θέλει να κάνει με το METI ένα βήμα χωρίς επιστροφή, δηλώνοντας την παρουσία μας στο σύμπαν», λέει χαρακτηριστικά στην εφημερίδα Telegraph o Ντέιβιντ Μπριν, επιστήμονας και γνωστός συγγραφέας. «Δεν θα υπήρχε κανένα πρόβλημα αν έθεταν σε ρίσκο μόνο τους εαυτούς τους. Όταν όμως ο κίνδυνος κρέμεται πάνω από τα παιδιά μας και όλη την ανθρωπότητα στον πλανήτη, θα ήταν υπερβολικό η πρωτοβουλία να συζητηθεί πρώτα;»
Ο Μπριν δεν είναι ο μόνος που εκφράζει ενστάσεις, αφού ήδη από το 2010 ο Στίβεν Χόκινγκ συνιστά να είμαστε όσο το δυνατόν πιο «απαρατήρητοι» στο σύμπαν, ώστε να αποφύγουμε την περίπτωση να γίνουμε αντιληπτοί από έναν προηγμένο εξωγήινο πολιτισμό που θα έχει την τεχνολογία να μας επισκεφθεί για να εκμεταλλευτεί τους φυσικούς πόρους του πλανήτη. «Σε μία τέτοια περίπτωση, το αποτέλεσμα πιθανόν να είναι το ίδιο με την ανακάλυψη της Αμερικής από τον Κολόμβο, από την οποία μόνο δεν ωφελήθηκαν οι ιθαγενείς», είχε πει.
Το ΜΕΤΙ είναι το αντικείμενο μίας από τις συζητήσεις που θα γίνουν σήμερα, στα πλαίσια του ετήσιου συνεδρίου της Αμερικανικής Εταιρείας για την Πρόοδο των Επιστημών. Εκτός από τον Δρα Μπριν, στο πάνελ θα βρίσκονται και οι Σεθ Σόστακ και Ντάγκλας Βόκοκ από το SETI, οι οποίοι είναι υπέρ της νέας πρωτοβουλίας.
Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο Βόκοκ: «Πολλοί ισχυρίζονται πως θα πρέπει να αποφύγουμε τέτοιους είδους εκπομπές μεγάλης εμβέλειας, υπό τον φόβο μιας εισβολής εξωγήινων. Αν εδραιωθεί αυτή η αντίληψη, θα σήμαινε πως η ανθρωπότητα προκρίνει τον απομονωτισμό, στην προσπάθειά της να ελαχιστοποιήσει το ρίσκο με οποιοδήποτε κόστος».
