Η εικονική πραγματικότητα (virtual reality) μπορεί να χρησιμοποιηθεί έτσι ώστε να δημιουργήσει την ψευδαίσθηση ενός ταξιδιού στον χρόνο, σύμφωνα με μελέτη η οποία δημοσιεύθηκε στο «Frontiers in Psychology».
Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του BBC, σε έναν τέτοιο εικονικό κόσμο οι χρήστες/ μάρτυρες ήταν σε θέση να αναλάβουν δράση με στόχο τη μείωση του αριθμού των νεκρών σε ένα περιστατικό ένοπλης επίθεσης. Σύμφωνα με τους ερευνητές, εικονικά ταξίδια στο χρόνο τέτοιου τύπου θα μπορούσαν να βοηθήσουν άτομα να ξεπεράσουν παλαιές τραυματικές εμπειρίες- ενώ ιδιαίτερα ενδιαφέρων χαρακτηρίστηκε ο συναισθηματικός αντίκτυπος που είχε το «ταξίδι» στους συμμετέχοντες.
Σύμφωνα με τον Μελ Σλέιτερ του ICREA και του University College London, έναν εκ των συντελεστών της μελέτης, «όσο περισσότερο οι συμμετέχοντες ένιωθαν την ψευδαίσθηση, τόσο μεγαλύτερη ήταν η αίσθηση της δικής τους ηθικής».
Στον εικονικό κόσμο, οι συμμετέχοντες μπορούσαν να περπατήσουν, μιλήσουν και κινηθούν όπως θα το έκαναν στον πραγματικό- και προηγούμενες μελέτες έχουν επιδείξει ότι οι χρήστες δημιουργούν ισχυρή σύνδεση με τα εικονικά άβατάρ τους. «Στην εικονική πραγματικότητα, το σύστημα αντίληψης χαμηλού επιπέδου του εγκεφάλου δεν κάνει διάκριση μεταξύ του εικονικού και του πραγματικού κόσμου, ο εγκέφαλος παίρνει αυτά που βλέπει και ακούει στο περιβάλλον ως δεδομένα» επεσήμανε ο καθηγητής Σλέιτερ. «Οπότε, εάν είχαν μια εμπειρία ψευδαίσθησης ταξιδιού στον χρόνο, υπάρχει το υπονοούμενο 'μάθημα' ότι το παρελθόν είναι μεταβλητό, ότι 'οι παλιές μου αποφάσεις δεν σημαίνουν κάτι, καθώς μπορούν να αλλάξουν'».
Στο πλαίσιο της μελέτης 32 συμμετέχοντες «είδαν» έναν άνδρα να ανοίγει πυρ και να σκοτώνει πέντε άτομα σε μία γκαλερί. Οι ίδιοι είχαν μάθει πώς να χειρίζονται ένα ασανσέρ και είχαν επιτρέψει στον δράστη να μεταβεί στο άνω επίπεδο του κτηρίου. Οι μισοί εκ των συμμετεχόντων πήγαν «πίσω στον χρόνο» για να βιώσουν ξανά το γεγονός, αλλά αυτή τη φορά βρέθηκαν αντιμέτωποι με ένα ηθικό δίλημμα: να μην αλλάξουν κάτι και να αφήσουν πέντε άτομα να πεθάνουν ή να επέμβουν και να σώσουν πέντε ζωές σε βάρος μίας. Οι άλλοι μισοί βίωσαν απλά το γεγονός εκ νέου, χωρίς να μπορούν να αλλάξουν τις προηγούμενες ενέργειές τους.
Διλήμματα τέτοιου τύπου χρησιμοποιούνται σε φιλοσοφικές μελέτες περί θεμάτων ηθικής. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι περισσότεροι εκ των συμμετεχόντων που είχαν τη δυνατότητα επέλεξαν να παρέμβουν.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτού του είδους το εικονικό ταξίδι στο χρόνο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσει ανθρώπους να ξεπεράσουν περιπτώσεις συνδρόμου μετατραυματικού στρες ή να αξιολογήσουν εκ νέου παλιές κακές αποφάσεις.
Αν και οι νόμοι της Φυσικής στέκονται εμπόδιο στο πραγματικό ταξίδι στον χρόνο, ο επικεφαλής της ομάδας που πραγματοποίησε την έρευνα, Φρίντμαν Ντορόν, του Sammy Ofer School of Communications (Ισραήλ), εκτίμησε ότι η ομάδα του έφτασε πολύ κοντά. «H πολύ 'εμβυθιστική' εικονική πραγματικότητα είναι εξαιρετικά αληθοφανής. Οι άνθρωποι κρύβονται πίσω από γραφεία όταν δέχονται πυρά. Κάποιοι από τους συμμετέχοντες έσκυψαν να καλυφθούν. Είναι ό,τι καλύτερο μπορούμε να κάνουμε στην εικονική πραγματικότητα μέχρι οι φυσικοί να κάνουν τη δουλειά τους και να φτιάξουν μια χρονομηχανή. Προς το παρόν αυτό είναι ό,τι πλησιέστερο έχουμε».
