Ως μια ερωτευμένη, αγνή και έντιμη ηρωίδα, η σοπράνο Αλεξία Βουλγαρίδου πέφτει θύμα μιας κακόβουλης δολοπλοκίας και, καθώς χάνει τη ζωή της από το χέρι του αγαπημένου της, μας μιλά για την παράσταση «Οθέλλος». Η αριστουργηματική όπερα του Τζουζέπε Βέρντι παρουσιάζεται από την Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ), στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, σε νέα σκηνοθεσία του διεθνώς καταξιωμένου σκηνοθέτη της όπερας, Γιάννη Κόκκου, στο Ηρώδειο, στις 27, 29, 30 και 31 Ιουλίου, στις 9 το βράδυ, με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους.

Η Αλεξία Βουλγαρίδου ενσαρκώνει τη Δυσδαιμόνα στο λυρικό δράμα σε τέσσερις πράξεις, που βασίζεται σε ποιητικό κείμενο του συγγραφέα και συνθέτη Αρίγκο Μπόιτο, το οποίο, με τη σειρά του, αντλεί από το θεατρικό «H τραγωδία του Οθέλλου, του μαύρου της Βενετίας» του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, και μιλά για το έργο και την καλλιτεχνική της πορεία.

Πού τοποθετείται η δράση του έργου και ποια θέματα πραγματεύεται;

H δράση εκτυλίσσεται στην Κύπρο, όπου ο μαύρος κυβερνήτης του νησιού και ηρωικός πολεμιστής, Οθέλλος, ωθείται από τον ραδιούργο Ιάγο να στραγγαλίσει την αθώα γυναίκα του, τη Δυσδαιμόνα, πιστεύοντας πως τον απατά. Όταν η συνομωσία του Ιάγου αποκαλύπτεται, ο Οθέλλος αυτοκτονεί. Το έργο πραγματεύεται θέματα, όπως ο ηρωισμός, το μίσος, η ζήλεια, η αγνότητα, η γενναιότητα, αλλά και το χάος.

Δημήτρης Πλατανιάς, Αντονέλλο Παλόμπι, Αλεξία Βουλγαρίδου.

Η υπόθεση αφορά στην εκδίκηση του Ιάγου, ο οποίος είναι σημαιοφόρος στην υπηρεσία του Οθέλλου, του μαύρου κυβερνήτη της Κύπρου και στρατηγού της Δημοκρατίας της Βενετίας, και τον μισεί,  επειδή τον παρέκαμψε και έδωσε προαγωγή στον Κάσσιο. Ο Ιάγος δολοπλοκεί, προκειμένου να πείσει τον Οθέλλο ότι η σύζυγός του τον απατά με τον Κάσσιο. Εκείνος πέφτει στην παγίδα και, θολωμένος από τη ζήλεια, τη στραγγαλίζει. Όταν η πλεκτάνη αποκαλύπτεται, ο Οθέλλος αυτοκτονεί.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της Δυσδαιμόνας;

Είναι αγνή και καλόπιστη, αλλά και τολμηρή και αισθησιακή. Αρχικά, ερωτεύεται τον Οθέλλο για το πνεύμα και τα “πιστεύω” του και, στη συνέχεια, αυτός ο έρωτας εξελίσσεται σε σαρκική ένωση. Πρόκειται για μια δυνατή γυναικεία φιγούρα, που αψήφησε την οικογένειά της και τις προκαταλήψεις της βενετσιάνικης κοινωνίας, για να ακολουθήσει τον απόλυτο έρωτα στο πρόσωπο ενός πολύ μεγαλύτερού της άνδρα και, μάλιστα, διαφορετικής καταγωγής. 

Τι κάνει τον Οθέλλο να πιστέψει τα ψέματα του Ιάγου;

Ο Οθέλλος παρασύρεται από τα ψέματα του Ιάγου, γιατί, παρά τις ξεχωριστές του ικανότητες και τη γενναιότητα που τον διακρίνει, βιώνει έντονα την ανασφάλεια της καταγωγής και των “πιστεύω” του.

Σχέδιο σκηνικού, Γιάννης Κόκκος.

Ακολουθεί το δράμα της όπερας, που αφορά στον απόλυτο έρωτα δύο ψυχών, ο οποίος εξελίσσεται σε σωματική ένωση. Ο Οθέλλος και η Δυσδαιμόνα, δύο ψυχές από τόσο διαφορετικούς κόσμους, που, όμως, βρίσκουν το απόλυτο ο ένας στην ψυχή του άλλου. Το κακό παίρνει τη μορφή του Ιάγου, που επιδιώκει και, τελικά, επιτυγχάνει να διαλύσει αυτά, που ο ίδιος ποτέ δεν ένιωσε και δεν είχε: την εξουσία, την αγάπη και την ισορροπία. Ένας άνδρας, όπως ο Οθέλλος, τοποθετεί όλη του την ύπαρξη στα δυο χέρια της Δυσδαιμόνας. Ένα λιοντάρι του πολέμου και της αιματοχυσίας μεταλλάσσεται σε ένα μικρό παιδί στα χάδια και την αγνότητα της αγαπημένης του. Η σκέψη ότι η αγαπημένη του τον προδίδει, ότι το απόλυτο του έρωτά τους ήταν ένα ψέμα, τον κλονίζει. Ο άγγελος, που έβλεπε στο πρόσωπό της, τώρα γίνεται δαίμονας. Ο ρόλος του, πλέον, είναι να επιφέρει την κάθαρση. Όμως, όλο αυτό δεν είναι παρά μόνο ένα ψέμα.

Γιάννης Κόκκος.

Ο κ. Κόκκος μάς ζητεί να πλησιάσουμε τους ρόλους μας και τις σχέσεις, που αναπτύσσονται μεταξύ μας, με λεπτότητα και ευαισθησία. Με μικρές - όσο το δυνατόν - κινήσεις, αλλά με ουσία και δύναμη. Ένα βλέμμα, ένα κούνημα του χεριού αρκούν. Δεν επιθυμεί τη “φλυαρία” των κινήσεων, ούτε την υπερβολή. Έτσι αρμόζει σε μια τέτοια παραγωγή, σε έναν τέτοιο μαγικό χώρο.

Στην Ελλάδα, πόσο δύσκολος είναι ο δρόμος για τους λυρικούς τραγουδιστές;

Σίγουρα, τα τελευταία χρόνια, υπάρχει κάποια πρόοδος όσον αφορά στην προετοιμασία ενός τραγουδιστή στην Ελλάδα. Το βλέπω και το ακούω στους Έλληνες συναδέλφους μου, όταν τους συναντώ και εργάζομαι μαζί τους, είτε εδώ, είτε στο εξωτερικό. Παρόλα αυτά, η όπερα παραμένει ένας χώρος για τους λίγους. Λυπάμαι πολύ, που ενώ υπάρχουν τόσα πολλά ταλέντα, τόσες υπέροχες φωνές, δεν υπάρχει χώρος να απορροφηθούν όλοι αυτοί οι καλλιτέχνες. Η Λυρική μας, τα τελευταία χρόνια, έχει κάνει τόσο μεγάλα βήματα, έχει αρχίσει να γράφει ιστορία με το όνομά της και τη δραστηριότητα της, ακόμα και στο εξωτερικό. Αλλά δεν είναι δυνατόν ένα θέατρο να απασχολήσει όλους αυτούς τους θαυμαστούς καλλιτέχνες. Γιατί να μην υπάρχει μια όπερα και στη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα, την Καβάλα, τον Βόλο κ.ο.κ.; Ναι, ξέρω, θα μου πείτε... οικονομική κρίση.  Κι εγώ με τη σειρά μου, θα ρωτήσω: οικονομική κρίση μόνο ή και λάθος παιδεία; Ναι τολμώ να το πω, χωρίς καθόλου να διστάσω. Μια μόνο ματιά στα προγράμματα της ελληνικής τηλεόρασης και των ξενόφερτων σήριαλ σε μυστήριες γλώσσες - ας μην εμβαθύνω -  αρκούν να με κάνουν να λέω ότι το πρόβλημα είναι πρόβλημα παιδείας και όχι οικονομικό. Επομένως, ο δρόμος για τον Έλληνα τραγουδιστή είναι δύσκολος, μιας και, ακόμα και να είσαι καλός, δεν μπορείς ουσιαστικά να εργαστείς στη χώρα σου.

Τι περιλαμβάνουν τα επόμενα σχέδιά σας;

Τον Οκτώβριο, έχω το ντεμπούτο μου ως Suor Angelica και, μετά, ακολουθούν “Μποέμ”, στο Σαν Φρανσίσκο, και πολλές παραγωγές “Μαντάμα Μπαττερφλάι”, μεταξύ των οποίων στο Κόβεντ Γκάρντεν του Λονδίνου, αλλά και στο πολυαγαπημένο μου Σίδνεϊ.

Η σοπράνο Αλεξία Βουλγαρίδου.

Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]