Ως μια ερωτευμένη, αγνή και έντιμη ηρωίδα, η σοπράνο Αλεξία Βουλγαρίδου πέφτει θύμα μιας κακόβουλης δολοπλοκίας και, καθώς χάνει τη ζωή της από το χέρι του αγαπημένου της, μας μιλά για την παράσταση «Οθέλλος».
Ως μια ερωτευμένη, αγνή και έντιμη ηρωίδα, η σοπράνο Αλεξία Βουλγαρίδου πέφτει θύμα μιας κακόβουλης δολοπλοκίας και, καθώς χάνει τη ζωή της από το χέρι του αγαπημένου της, μας μιλά για την παράσταση «Οθέλλος». Η αριστουργηματική όπερα του Τζουζέπε Βέρντι παρουσιάζεται από την Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ), στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, σε νέα σκηνοθεσία του διεθνώς καταξιωμένου σκηνοθέτη της όπερας, Γιάννη Κόκκου, στο Ηρώδειο, στις 27, 29, 30 και 31 Ιουλίου, στις 9 το βράδυ, με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους.
Η Αλεξία Βουλγαρίδου ενσαρκώνει τη Δυσδαιμόνα στο λυρικό δράμα σε τέσσερις πράξεις, που βασίζεται σε ποιητικό κείμενο του συγγραφέα και συνθέτη Αρίγκο Μπόιτο, το οποίο, με τη σειρά του, αντλεί από το θεατρικό «H τραγωδία του Οθέλλου, του μαύρου της Βενετίας» του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, και μιλά για το έργο και την καλλιτεχνική της πορεία.
Πού τοποθετείται η δράση του έργου και ποια θέματα πραγματεύεται;
H δράση εκτυλίσσεται στην Κύπρο, όπου ο μαύρος κυβερνήτης του νησιού και ηρωικός πολεμιστής, Οθέλλος, ωθείται από τον ραδιούργο Ιάγο να στραγγαλίσει την αθώα γυναίκα του, τη Δυσδαιμόνα, πιστεύοντας πως τον απατά. Όταν η συνομωσία του Ιάγου αποκαλύπτεται, ο Οθέλλος αυτοκτονεί. Το έργο πραγματεύεται θέματα, όπως ο ηρωισμός, το μίσος, η ζήλεια, η αγνότητα, η γενναιότητα, αλλά και το χάος.
Πώς εξελίσσεται η τραγική ιστορία του;
Η υπόθεση αφορά στην εκδίκηση του Ιάγου, ο οποίος είναι σημαιοφόρος στην υπηρεσία του Οθέλλου, του μαύρου κυβερνήτη της Κύπρου και στρατηγού της Δημοκρατίας της Βενετίας, και τον μισεί, επειδή τον παρέκαμψε και έδωσε προαγωγή στον Κάσσιο. Ο Ιάγος δολοπλοκεί, προκειμένου να πείσει τον Οθέλλο ότι η σύζυγός του τον απατά με τον Κάσσιο. Εκείνος πέφτει στην παγίδα και, θολωμένος από τη ζήλεια, τη στραγγαλίζει. Όταν η πλεκτάνη αποκαλύπτεται, ο Οθέλλος αυτοκτονεί.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της Δυσδαιμόνας;
Είναι αγνή και καλόπιστη, αλλά και τολμηρή και αισθησιακή. Αρχικά, ερωτεύεται τον Οθέλλο για το πνεύμα και τα “πιστεύω” του και, στη συνέχεια, αυτός ο έρωτας εξελίσσεται σε σαρκική ένωση. Πρόκειται για μια δυνατή γυναικεία φιγούρα, που αψήφησε την οικογένειά της και τις προκαταλήψεις της βενετσιάνικης κοινωνίας, για να ακολουθήσει τον απόλυτο έρωτα στο πρόσωπο ενός πολύ μεγαλύτερού της άνδρα και, μάλιστα, διαφορετικής καταγωγής.
Τι κάνει τον Οθέλλο να πιστέψει τα ψέματα του Ιάγου;
Ο Οθέλλος παρασύρεται από τα ψέματα του Ιάγου, γιατί, παρά τις ξεχωριστές του ικανότητες και τη γενναιότητα που τον διακρίνει, βιώνει έντονα την ανασφάλεια της καταγωγής και των “πιστεύω” του.
Σε ποιες πλευρές της ιστορίας εστιάζει η σκηνοθετική ματιά του Γιάννη Κόκκου;
Ακολουθεί το δράμα της όπερας, που αφορά στον απόλυτο έρωτα δύο ψυχών, ο οποίος εξελίσσεται σε σωματική ένωση. Ο Οθέλλος και η Δυσδαιμόνα, δύο ψυχές από τόσο διαφορετικούς κόσμους, που, όμως, βρίσκουν το απόλυτο ο ένας στην ψυχή του άλλου. Το κακό παίρνει τη μορφή του Ιάγου, που επιδιώκει και, τελικά, επιτυγχάνει να διαλύσει αυτά, που ο ίδιος ποτέ δεν ένιωσε και δεν είχε: την εξουσία, την αγάπη και την ισορροπία. Ένας άνδρας, όπως ο Οθέλλος, τοποθετεί όλη του την ύπαρξη στα δυο χέρια της Δυσδαιμόνας. Ένα λιοντάρι του πολέμου και της αιματοχυσίας μεταλλάσσεται σε ένα μικρό παιδί στα χάδια και την αγνότητα της αγαπημένης του. Η σκέψη ότι η αγαπημένη του τον προδίδει, ότι το απόλυτο του έρωτά τους ήταν ένα ψέμα, τον κλονίζει. Ο άγγελος, που έβλεπε στο πρόσωπό της, τώρα γίνεται δαίμονας. Ο ρόλος του, πλέον, είναι να επιφέρει την κάθαρση. Όμως, όλο αυτό δεν είναι παρά μόνο ένα ψέμα.
Ο κ. Κόκκος μάς ζητεί να πλησιάσουμε τους ρόλους μας και τις σχέσεις, που αναπτύσσονται μεταξύ μας, με λεπτότητα και ευαισθησία. Με μικρές - όσο το δυνατόν - κινήσεις, αλλά με ουσία και δύναμη. Ένα βλέμμα, ένα κούνημα του χεριού αρκούν. Δεν επιθυμεί τη “φλυαρία” των κινήσεων, ούτε την υπερβολή. Έτσι αρμόζει σε μια τέτοια παραγωγή, σε έναν τέτοιο μαγικό χώρο.
Στην Ελλάδα, πόσο δύσκολος είναι ο δρόμος για τους λυρικούς τραγουδιστές;
Σίγουρα, τα τελευταία χρόνια, υπάρχει κάποια πρόοδος όσον αφορά στην προετοιμασία ενός τραγουδιστή στην Ελλάδα. Το βλέπω και το ακούω στους Έλληνες συναδέλφους μου, όταν τους συναντώ και εργάζομαι μαζί τους, είτε εδώ, είτε στο εξωτερικό. Παρόλα αυτά, η όπερα παραμένει ένας χώρος για τους λίγους. Λυπάμαι πολύ, που ενώ υπάρχουν τόσα πολλά ταλέντα, τόσες υπέροχες φωνές, δεν υπάρχει χώρος να απορροφηθούν όλοι αυτοί οι καλλιτέχνες. Η Λυρική μας, τα τελευταία χρόνια, έχει κάνει τόσο μεγάλα βήματα, έχει αρχίσει να γράφει ιστορία με το όνομά της και τη δραστηριότητα της, ακόμα και στο εξωτερικό. Αλλά δεν είναι δυνατόν ένα θέατρο να απασχολήσει όλους αυτούς τους θαυμαστούς καλλιτέχνες. Γιατί να μην υπάρχει μια όπερα και στη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα, την Καβάλα, τον Βόλο κ.ο.κ.; Ναι, ξέρω, θα μου πείτε... οικονομική κρίση. Κι εγώ με τη σειρά μου, θα ρωτήσω: οικονομική κρίση μόνο ή και λάθος παιδεία; Ναι τολμώ να το πω, χωρίς καθόλου να διστάσω. Μια μόνο ματιά στα προγράμματα της ελληνικής τηλεόρασης και των ξενόφερτων σήριαλ σε μυστήριες γλώσσες - ας μην εμβαθύνω - αρκούν να με κάνουν να λέω ότι το πρόβλημα είναι πρόβλημα παιδείας και όχι οικονομικό. Επομένως, ο δρόμος για τον Έλληνα τραγουδιστή είναι δύσκολος, μιας και, ακόμα και να είσαι καλός, δεν μπορείς ουσιαστικά να εργαστείς στη χώρα σου.
Ποια στιγμή της καλλιτεχνικής σας διαδρομής θεωρείτε καθοριστική για την εξέλιξή σας;
Το πρώτο σημαντικό γεγονός και μεγάλη τύχη για την πορεία μου ήταν η γνωριμία μου με τη δασκάλα μου, Δάφνη Ευαγγελάτου. Αυτή ήταν η τεχνική και η μουσική μου παιδεία. Από εκεί και ύστερα, όλα ήρθα αλυσιδωτά στην πορεία μου. Δεν υπάρχει κρίκος της αλυσίδας, που να μην ήταν σημαντικός. Βεβαίως, υπάρχουν στιγμές κλειδιά, όπως το Φεστιβάλ του Μπρέγκενζ, η γνωριμία μου με τον Μαέστρο Μούτι και, μετά, με τον Μαέστρο Μααζέλ, ο οποίος με άκουσε να τραγουδώ τη Μανόν του Μασνέ και με ζήτησε αμέσως για τέσσερις παραγωγές μαζί του! Ένας καταπληκτικός μαέστρος και άνθρωπος.
Τι περιλαμβάνουν τα επόμενα σχέδιά σας;
Τον Οκτώβριο, έχω το ντεμπούτο μου ως Suor Angelica και, μετά, ακολουθούν “Μποέμ”, στο Σαν Φρανσίσκο, και πολλές παραγωγές “Μαντάμα Μπαττερφλάι”, μεταξύ των οποίων στο Κόβεντ Γκάρντεν του Λονδίνου, αλλά και στο πολυαγαπημένο μου Σίδνεϊ.
Ταυτότητα παράστασης
Μουσική διεύθυνση: Μύρων Μιχαηλίδης, σκηνοθεσία - σκηνικά - κοστούμια: Γιάννης Κόκκος, καλλιτεχνική συνεργάτις - δραματουργία: Αν Μπλανκάρ, φωτισμοί: Μίχαελ Μπάουερ, διεύθυνση χορωδίας: Αγαθάγγελος Γεωργακάτος. Ερμηνεύουν: Οθέλλος: Ζόραν Τοντόροβιτς (27, 30/7) - Αντονέλλο Παλόμπι (29, 31/7), Ιάγος: Γκεόργκε Γκαγκνίτζε (27, 30/7) - Δημήτρης Πλατανιάς (29, 31/7), Κάσσιος: Δημήτρης Φλεμοτόμος (27, 30/7) - Γιάννης Χριστόπουλος (29, 31/7), Ροδερίκος: Χαράλαμπος Αλεξανδρόπουλος (27, 29, 30, 31/7), Λουδοβίκος: Τάσος Αποστόλου (27, 30/7) - Πέτρος Μαγουλάς (29, 31/7), Μοντάνος: Άκης Λαλούσης (27, 30/7) - Παύλος Σαμψάκης (29, 31/7), Ένας κήρυκας: Παύλος Μαρόπουλος (27, 30/7) - Θεόδωρος Μωραΐτης (29, 31/7), Δυσδαιμόνα: Αλεξία Βουλγαρίδου (27, 30/7) - Τσέλια Κοστέα (29, 31/7), Αιμιλία: Αντιγόνη Παπούλκα (27, 30/7) - Ινές Ζήκου (29, 31/7). Συμμετέχει η Ορχήστρα και η Χορωδία της ΕΛΣ.
Πληροφορίες
Ωδείο Ηρώδου Αττικού: πεζόδρομος Διονυσίου Αρεοπαγίτου, Μακρυγιάννη - Αθήνα, τηλ.: 210 3241807. Τιμές εισιτηρίων: διακεκριμένη ζώνη Γ΄: 100 ευρώ, διακεκριμένη ζώνη Β΄ και Δ΄: 85 ευρώ, Α’ ζώνη: 60 ευρώ, Β’ ζώνη: 55 ευρώ, Γ’ ζώνη: 45 ευρώ, άνω διάζωμα: 25 ευρώ, φοιτητικό - παιδικό: 15 ευρώ. Προπώληση: ταμεία θεάτρου Ολύμπια: Ακαδημίας 59 - 61, Αθήνα (Τρίτη με Κυριακή: 09.00 - 21.00 και Δευτέρα 09.00 - 16.00), κεντρικά εκδοτήρια του Φεστιβάλ: Πανεπιστημίου 39 - εντός Στοάς Πεσμαζόγλου (Δευτέρα - Παρασκευή: 9:00 - 17:00, Σάββατο: 9:00 - 15:00), τηλεφωνικά: 210 3662100, 210 3612461, 210 3643725, ομαδικά εισιτήρια: 210 3711342, ηλεκτρονικά: greekfestival.gr και nationalopera.gr.
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]