Ένας θρύλος της Φόρμουλα 1. Μια μοιραία κούρσα που έκοψε πρόωρα το νήμα της ζωής. Ένας θάνατος που προσκλήθηκε από το μεγάλο του πάθος: την ταχύτητα. Ποιος πραγματικά ήταν ο Άιρτον Σένα; Τι ήταν αυτό που τον έκανε ήρωα; Ποιον δαίμονα κυνηγούσε και από ποιον πίστευε ο ίδιος ότι καταδιώκεται;
Είκοσι χρόνια από τον θάνατό του και ύστερα από 15 χρόνια έρευνας, δεκάδες συνεντεύξεις και ταξίδια, και μετά την απόλυτη καταγραφή κάθε λεπτομέρειας της ζωής του Σένα στο δίτομο «A Deus», ο Βασίλης Τσακίρογλου καταφέρνει να εμβαθύνει και στην ψυχοσύνθεσή του με το νέο του βιβλίο, «Senna: Το πνεύμα της ταχύτητας», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Key Books.
Οδυνηρή έλλειψη και αγαπημένη εμμονή
Ο δεινός Βραζιλιάνος οδηγός, ο μεγαλύτερος αστέρας της Φόρμουλα 1, που - από το 1994 - δεν είναι ένα πρόσωπο, αλλά μια απώλεια, μια νοσταλγία και μια οδυνηρή έλλειψη προσωποποιημένη με τα χαρακτηριστικά του, είναι η αγαπημένη εμμονή του Βασίλη Τσακίρογλου, ο οποίος, μετά από πολλή έρευνα και μελέτη, αποπειράται να αναλύσει τον ήρωα και το φαινόμενο Σένα και να δώσει απαντήσεις στα αινίγματα γύρω από τον θάνατο και τη ζωή του και σε ερωτήματα κρίσιμα για το ψυχογράφημά του.
Όπως ο ίδιος περιγράφει: «…Μιμούμενος τον Σένα και εφαρμόζοντας τις δικές του αρχές στο δικό μου έργο, συνειδητοποίησα ότι, με αυτή τη μέθοδο ενσυναίσθησης, καταλάβαινα καλύτερα τον Σένα μέσω εμού, όπως καταλάβαινα καλύτερα εμένα μέσω του Σένα. Φαίνεται ότι οι σχέσεις τέτοιας έντασης συνάπτονται ελάχιστες φορές ή, ίσως, μόνο μία στη διάρκεια ενός συγγραφικού βίου, οπότε μάλλον θα πρέπει να είμαι ευγνώμων, που είχα το προνόμιο να τη ζήσω…».
Από την αρχή μέχρι το τέλος
Η σχολαστική ανάλυση του Βασίλη Τσακίρογλου αρχίζει από την παιδική εμμονή του Σένα με τα καρτ και το ψυχαναγκαστικό ξόδεμά του, καθώς επεδίωκε την τελειότητα στην αγωνιστική οδήγηση, και φτάνει έως τις κρίσιμες αποφάσεις, που πήρε το τελευταίο Σαββατοκύριακο της ζωής του. Ποια ήταν τα σημάδια που αγνόησε; Ποιος ευθύνεται, τελικά, για τον θάνατό του; Ποια λάθη έγιναν στην μοιραία πίστα της Ίμολα, αλλά και πριν από αυτήν;
Στις 350 σελίδες του βιβλίου, μεταξύ των οποίων και 16 σελίδες με σπάνιο φωτογραφικό υλικό από την προσωπική και αγωνιστική ζωή του, παρελαύνουν και αναλύεται ο ρόλος που είχαν οι πρωταγωνιστές της ζωής και του θανάτου του σπουδαίου Βραζιλιάνου. Πόσο τον επηρέασε ο υπερπροστατευτισμός της οικογένειάς του; Πόσο τον άλλαξε σαν οδηγό και σαν άνθρωπο ο προπονητής του, Νούνο Κόμπρα; Ποιος τον οδήγησε στην πίστη του στον Θεό; Πώς τον κρατούσε σε ισορροπία ο αβυσσαλέος ανταγωνισμός του με τον Αλαίν Προστ; Ήταν ο Μίκαελ Σουμάχερ η τελευταία του εμμονή;
Γεννημένος γι’ αυτό
O Άιρτον Σένα Ντα Σίλβα, όπως ήταν το πλήρες όνομά του, αναδείχθηκε τρεις φορές παγκόσμιος πρωταθλητής. Μέχρι σήμερα, θεωρείται ο πιο ταλαντούχος οδηγός όλων των εποχών. Γεννήθηκε το 1960, στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας και, από μικρός, έδειξε την κλίση του στους μηχανοκίνητους αγώνες. Ο πατέρας του τον στήριζε από τότε, καθώς ήταν και ο ίδιος λάτρης των αγώνων ταχύτητας. Το πρώτο του αγωνιστικό καρτ το απέκτησε σε ηλικία 10 ετών και, με αυτό, συμμετείχε για πρώτη φορά σε τοπικούς αγώνες καρτ μετά από τρία χρόνια, καθώς ήταν πολύ μικρός τότε, για να συμμετάσχει. Σε εκείνον τον αγώνα, έτρεχαν πολύ ταλαντούχοι και μεγαλύτεροι από αυτόν οδηγοί. Όμως, ο Σένα κέρδισε όχι μόνο το πρωτάθλημα, αλλά και τις εντυπώσεις. Μετά, όλα ήρθαν γρήγορα: οι συνεχείς επιτυχίες, η αναγνώριση, η λατρεία του κόσμου.
Στην καταραμένη πίστα του θανάτου
Την 1η Μαΐου 1994, θα γινόταν το Γκραν Πρι του Σαν Μαρίνο, στην πίστα της Ίμολα, στην Ιταλία. Τις δύο προηγούμενες ημέρες, είχαν συμβεί δυο σοβαρά ατυχήματα: το πρώτο, με τον νεαρό τότε Ρούμπενς Μπαρικέλο, ο όποιος τραυματίστηκε σοβαρά. Την επόμενη ημέρα, ο Αυστριακός οδηγός Ρόλαντ Ράτζενμπεργκερ, στην πρώτη του χρονιά στη Φόρμουλα, 34 ετών τότε, δεν είχε την τύχη του προηγούμενου και βρήκε ακαριαίο θάνατο στην πίστα, καθώς, έπειτα από σφοδρή σύγκρουση, τραυματίστηκε σοβαρά στον αυχένα.
Η σύντροφός του Σένα, η Αντριάνα, εκμυστηρεύτηκε ότι, μετά το θανατηφόρο ατύχημα του Ρόλαντ Ράτζενμπεργκερ, είχε δει τον Άιρτον να κλαίει και να παρακαλά να αναβληθεί ο αγώνας, έχοντας ένα παράξενο κακό προαίσθημα. Παρόλα αυτά, όμως, ο αγώνας έγινε κανονικά.
Στην πρώτη θέση της εκκίνησης, για τρίτη συνεχόμενη φορά εκείνη τη χρονιά, ήταν ο Σένα. Στον έβδομο γύρο, στη στροφή Tamburello, για αδιευκρίνιστους μέχρι σήμερα λόγους, έχασε τον έλεγχο του μονοθέσιου του και έπεσε στον τοίχο. Δύο ώρες αργότερα, έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 34 ετών.
«Αν τύχει ποτέ κι έχω ένα ατύχημα, που μπορεί να μου κοστίσει τη ζωή, καλύτερα να είναι μία κι έξω. Δεν θέλω να ζήσω σε αναπηρική καρέκλα. Ούτε θέλω να μπω στο νοσοκομείο, υποφέροντας από σοβαρά τραύματα. Αν πρόκειται να ζήσω, θέλω να ζήσω κανονικά και έντονα, γιατί είμαι άνθρωπος της δράσης». Αυτό επιθυμούσε, όπως έλεγε, και έτσι έγινε.
Η είδηση του θανάτου του διαδόθηκε με αστραπιαία ταχύτητα παγκοσμίως, πυροδοτώντας θρήνο στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το Σάο Πάολο. Χιλιάδες θαυμαστές του πήγαν στο πατρικό του σπίτι κλαίγοντας. Ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Ιταμάρ Φράνκο, ανακοίνωσε τον θάνατό του από την τηλεόραση και κήρυξε τη χώρα σε τριήμερο εθνικό πένθος, ενώ έθεσε το προεδρικό αεροπλάνο στην διάθεση της οικογένειάς του, για να μεταφερθεί η σορός του. Στη Βραζιλία, ο Άιρτον Σένα θεωρείται εθνικός ήρωας και τιμήθηκε όσο κανένας άλλος.
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]