Γεωλόγοι του πανεπιστημίου του Leeds στο Ηνωμένο Βασίλειο λύνουν ένα αίνιγμα τριών αιώνων σχετικά με τη φορά περιστροφής του πυρήνα του πλανήτη μας. Τα ευρήματα τα οποία δημοσιεύονται στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences, βοηθούν στην εξήγηση της συμπεριφοράς του πυρήνα της Γης, ο οποίος είναι υπεύθυνος για το ισχυρό μαγνητικό της πεδίο, το οποίο μας προστατεύει από την ακτινοβολία του διαστήματος.
Ο πυρήνας της Γης αποτελείται από δύο μέρη: ένα στερεό εσωτερικό πυρήνα σιδήρου ακτίνας 1.220 χιλιομέτρων (λίγο μικρότερος από τη Σελήνη), και τον εξωτερικό πυρήνα, ένα κέλυφος από λιωμένο σίδηρο, πάχους 3.500 χιλιομέτρων.
Ήδη από το 1692 ο αστρονόμος Edmund Halley είχε δείξει πως το μαγνητικό πεδίο της Γης κινείται με φορά προς τα δυτικά, υπονοώντας μια σχετική κίνηση του πυρήνα, όμως είναι η πρώτα φορά που οι επιστήμονες κατανοούν το πώς το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη μας επηρεάζει διαφορετικά τα δύο μέρη του πυρήνα της.
Για να εξακριβώσουν ακριβώς τι συμβαίνει στο εσωτερικό του πλανήτη μας, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν το γιγάντιο υπερ-υπολογιστή Monte Rosa, στο ελβετικό κέντρο υπερ-υπολογιστών στο Λουγκάνο. Το μοντέλο που χρησιμοποίησαν για να προσομοιώσουν το πυρήνα της Γης, ήταν 100 φορές πιο ακριβές από τα προηγούμενα.
Τα αποτελέσματα είναι πως το στέρεο κομμάτι του πυρήνα περιστρέφεται γρηγορότερα από το ρυθμό περιστροφής του πλανήτη και με φορά προς της ανατολή, ενώ ο εξωτερικός πυρήνας περιστρέφεται με αργότερο ρυθμό και με αντίθετη φορά.
Για αυτή τη συμπεριφορά υπήρχαν ενδείξεις από σεισμόμετρα εδώ και δεκαετίες: καθώς τα σεισμικά κύματα διαπερνούν τον πυρήνα της Γης, φανέρωναν μια γρήγορη περιστροφή του εσωτερικού πυρήνα σε σχέση με το στερεό φλοιό.
«Πρόκειται απλά για ένα μηχανισμό δράσης-αντίδρασης», εξηγεί ο Dr. Philip Livermore που συμμετείχε στην έρευνα. «Το μαγνητικό πεδίο σπρώχνει προς τα ανατολικά τον εσωτερικό πυρήνα, κάνοντάς τον να περιστρέφεται γρηγορότερα από τη Γη, όμως σπρώχνει και τον εξωτερικό πυρήνα προς την αντίθετη κατεύθυνση». Αυτή η σχετική κίνηση των δύο τμημάτων του πυρήνα ευθύνεται για το μαγνητικό πεδίο της Γης.
Το γεωμαγνητικό πεδίο γνωρίζουμε πως δεν είναι σταθερό, παρουσιάζοντας μεταβολές σε μία κλίμακα δεκαετιών. Αυτές οι αρρυθμίες σημαίνει πως μεταβάλλεται και η σχετική κίνηση των δύο τμημάτων του πυρήνα, ένα φαινόμενο που όντως έχει παρατηρηθεί εδώ και περίπου 50 χρόνια.
Στοιχεία από αρχαιολογικές και παλαιοντολογικές ανασκαφές υποδεικνύουν επίσης πως σε βάθος χιλιάδων χρόνων η φορά περιστροφής του μαγνητικού πεδίου της Γης δεν είναι πάντα ίδια, ενώ υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν πως άλλαξε μέσα στα τελευταία 3.000 χρόνια.
