Η Αίγυπτος κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ενός μήνα μετά το θάνατο δεκάδων ανθρώπων όταν οι αστυνομικές δυνάμεις εισήλθαν στους χώρους των καθιστικών διαμαρτυριών των ισλαμιστών για να τους διαλύσουν.

Οι χώροι, κυρίως η πλατεία Νάντχα και ο χώρος γύρω από το ισλαμικό τέμενος Ραμπάα Αλ Ανταουΐγια είχαν καταληφθεί από τους υποστηρικτές της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, μετά την ανατροπή του ισλαμιστή προέδρου, Μοχάμεντ Μόρσι, από το στρατό στις 3 Ιουλίου.

Τα αιγυπτιακά κρατικά μέσα ενημέρωσης μεταδίδουν ότι πλέον οι αρχές ελέγχουν πλήρως τα δύο σημεία.

Σε δηλώσεις του αργότερα ο προσωρινός πρωθυπουργός της Αιγύπτου υπεραμύνθηκε των ενεργειών της κυβέρνησης, τονίζοντας πως η επιχείρηση των δυνάμεων ασφαλείας ήταν απαραίτητη προκειμένου «να αποκατασταθεί η ασφάλεια». Και ο αιγύπτιος υπουργός Εσωτερικών διεμήνυσε πως δεν θα επιτραπούν νέες καθιστικές διαμαρτυρίες.

Εκατοντάδες νεκροί

Σύμφωνα με τον τελευταίο απολογισμό του υπουργείου Υγείας, οι νεκροί έχουν φτάσει τους 278, ενώ χιλιάδες είναι οι τραυματίες. Μεταξύ των νεκρών είναι και 43 αστυνομικοί.

Πάντως η Αδελφότητα ομιλεί για περισσότερους από 2.000 νεκρούς. 

Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα διαρκέσει για 30 ημέρες, ενώ τη νύκτα της Τετάρτης προς την Πέμπτη επιβλήθηκε απαγόρευση κυκλοφορίας από τις 9 μ.μ. τοπική ώρα μέχρι τις 6 π.μ. το πρωί της Πέμπτης.

Πρακτικά, πέραν της απαγόρευσης, η ειδική συνθήκη της έκτακτης ανάγκης σημαίνει συλλήψεις υπόπτων ως επικίνδυνων για τη δημόσια ασφάλεια, αρωγή του στρατού στην αστυνομία για τη διατήρηση της τάξης και έλεγχο των επικοινωνιών, καθώς και των μέσων ενημέρωσης.

Η αιγυπτιακή Προεδρία, σε ανακοίνωσή της για την επιβολή της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, σημειώνει ότι  «η τάξη και ασφάλεια του έθνους βρίσκονται σε κίνδυνο λόγω συνειδητού σαμποτάζ, καθώς και λόγω επιθέσεων σε δημόσια και ιδιωτικά κτήρια και απώλειας ζωών εξαιτίας της δράσης εξτρεμιστικών ομάδων».

Ο μεταβατικός αντιπρόεδρος της Αιγύπτου, Μοχάμεντ ΕλΜπαραντέι, ανακοίνωσε την παραίτησή του από το αξίωμά του λόγω της διαφωνίας του με τον βίαιο χειρισμό της διάλυσης των διαμαρτυριών των ισλαμιστών.

«Δεν μπορώ να αναλάβω την ευθύνη ούτε για μια σταγόνα αίμα», αναφέρει στη σχετική δήλωσή του.

Τεθωρακισμένοι εκσκαφείς εισέβαλαν το πρωί της Τετάρτης στον βασικό χώρο διαμαρτυρίας των ισλαμιστών, γύρω από το ισλαμικό τέμενος της Ραμπάα Αλ Ανταουΐγια.

Εκκαθαριστική επιχείρηση έλαβε χώρα και στον έτερο βασικό χώρο διαμαρτυρίας των ισλαμιστών, στην πλατεία Νάντχα.

Δημοσιογράφοι μετέδιδαν ότι τραυματισμένοι διαδηλωτές περιθάλπονταν δίπλα σε νεκρούς σε αυτοσχέδια υπαίθρια νοσοκομεία.

Η 17χρονη κόρη ενός εκ των κορυφαίων στελεχών της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, του Μοχάμεντ Ελ Μπελτάτζι, βρίσκεται, σύμφωνα με πληροφορίες, ανάμεσα στα θύματα. Η Ασμάα Ελ Μπελτάτζι πυροβολήθηκε στην πλάτη και στο στήθος, ανέφερε ο αδελφός της.

Οπερατέρ ο οποίος εργαζόταν για το βρετανικό δίκτυο Sky News, ο 61χρονος Μικ Ντιν έχασε επίσης τη ζωή του, όπως επίσης και μία νεαρή ρεπόρτερ αραβικής καταγωγής, η Χαμπίμπα Αχμέντ Αμπντ Ελαζίζ.

Ο Λευκός Οίκος καταδίκασε την αιματοχυσία, σημειώνοντας, μέσω του αναπληρωτή εκπροσώπου Τύπου του ότι «αντιβαίνει εντελώς στο κάλεσμα της μεταβατικής κυβέρνησης για συμφιλίωση».

Λίγο αργότερα και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι προέβη σε ανάλογη δήλωση, ζητώντας άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης το συντομότερο δυνατόν και καλώντας όλες τις πλευρές να επιδιώξουν μια πολιτική λύση.

«Τα σημερινά γεγονότα είναι λυπηρά και αντιβαίνουν τις προσδοκίες των Αιγυπτίων για ειρήνη, συμμετοχή, αληθινή δημοκρατία» είπε ο Κέρι μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

«Οι Αιγύπτιοι εντός κι εκτός κυβέρνησης πρέπει να κάνουν ένα βήμα πίσω, πρέπει να συμβάλλουν η κατάσταση να ηρεμήσει και να αποφευχθεί περαιτέρω αιματοχυσία» πρόσθεσε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, καλώντας όλες τις πλευρές να αποφύγουν τη βία και να αναζητήσουν μια «πολιτική διευθέτηση» μέσω «διαλόγου».

Ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Μπαν Κι Μουν, προέτρεψε «όλους τους Αιγύπτιους να επικεντρωθούν σε προσπάθειας για μια συμφιλίωση η οποία να περιλαμβάνει τους πάντες», όπως ανέφερε ο εκπρόσωπός του, Μάρτιν Νεζίρσκι.

Πλην του Καΐρου, συγκρούσεις σημειώθηκαν και σε άλλες πόλεις της χώρας. Περίπου 35 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην επαρχία Φαγιούμ, νοτίως του Καΐρου, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, ενώ τουλάχιστον πέντε έχασαν τη ζωή τους στο Σουέζ, σύμφωνα με το αιγυπτιακό υπουργείο Υγείας.

Συγκρούσεις έλαβαν χώρα και στις βόρειες επαρχίες της Αλεξάνδρειας και της Μπεχέιρα, αλλά και στις κεντρικές του Ασιούτ και της Μένια.

Εκατοντάδες συγκεντρώθηκαν έξω από το γραφείο του τοπικού κυβερνήτη στο Ασουάν, στο Νότο, ενώ σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων, τρεις κοπτικές χριστιανικές εκκλησίες δέχθηκαν επίθεση από ισλαμιστές, η μία στην πόλη του Σόχαγκ όπου ζουν πολλοί κόπτες χριστιανοί.

Το υπουργείο Εσωτερικών αρνήθηκε πάντως ότι υπήρξαν διαδηλωτές οι οποίοι έπεσαν νεκροί από πυρά ανδρών της αστυνομίας.

Η κυβέρνηση συνεχάρη την αστυνομία για την επιχείρηση, κάνοντας λόγο για «αυτοσυγκράτηση» και «σχετικά μικρό αριθμό τραυματισμών».

Οι ισλαμιστές διαδηλωτές ζητούν την επαναφορά του Μοχάμεντ Μόρσι στον προεδρικό θώκο.

Σύμφωνα με τις αρχές, έχει συλληφθεί αριθμός ηγετικών στελεχών της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Πάντως, αργά το βράδυ ο αιγύπτιος υπουργός Εσωτερικών δήλωσε πως ο Εσσάμ ελ Ερίαν και ο Μοχάμεντ ελ Μπελτάγκι, πολιτικοί της Αδελφότητας, δεν έχουν συλληφθεί. 

Κάλεσμα για αυτοσυγκράτηση

Η αιματοχυσία προκάλεσε αντιδράσεις στη διεθνή κοινότητα.

Πέραν του καλέσματος των ΗΠΑ στους αιγύπτιους στρατιωτικούς για αυτοσυγκράτηση, η Ευρωπαϊκή Ένωση έκανε λόγο για «ιδιαίτερα ανησυχητικές αναφορές» για την ύπαρξη δεκάδων νεκρών και εκατοντάδων τραυματιών.

Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάθριν Άστον, καταδίκασε τη βία, τονίζοντας πως «η βία δεν θα οδηγήσει σε καμία λύση», ενώ κάλεσε σε «ύψιστη αυτοσυγκράτηση» και ζήτησε από τη μεταβατική κυβέρνηση να τερματίσει το συντομότερο δυνατό την κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Ο τούρκος πρωθυπουργός, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έκανε λόγο για «σφαγή», κατηγόρησε «άλλες χώρες» ότι άνοιξαν το δρόμο στη βία «σιωπώντας», ενώ κάλεσε τον ΟΗΕ και τον Αραβικό Σύνδεσμο σε άμεση δράση.

Τη χρήση βίας καταδίκασαν εξάλλου η Μεγάλη Βρετανία, η Γερμανία, αλλά και το Κατάρ και το Ιράν.