Η Google δεν μπορεί να υποχρεωθεί να διαγράψει εμπιστευτικές πληροφορίες από το search index της, σύμφωνα με εισαγγελέα- σύμβουλο του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η άποψη του Niilo Jaaskinen, η οποία αφορά μία υπόθεση της ισπανικής Δικαιοσύνης, ενδεχομένως να επηρεάσει την ευρύτερη αντιπαράθεση που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με το «δικαίωμα στη λήθη».
Συγκεκριμένα, ο γενικός εισαγγελέας Jääskinen θεωρεί ότι οι πάροχοι υπηρεσίας μηχανής αναζήτησης στο Διαδίκτυο δεν φέρουν ευθύνη βάσει της οδηγίας 95/46 για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που εμφανίζονται σε ιστοσελίδες τις οποίες επεξεργάζονται.
Η υπόθεση την οποία εξετάζει ο κ. Jaaskinen αφορά περίπτωση που ανάγεται στο Νοέμβριο του 2009, όταν Ισπανός πολίτης υπέβαλε παράπονα στην Google για links σε διαδικτυακές αναφορές εφημερίδας σχετικά με οικονομική του υπόθεση. Η θέση του ήταν ότι οι εν λόγω αναφορές ήταν δεκαετίας, και τα links ήταν εκτός θέματος, οπότε θα έπρεπε να απομακρυνθούν. Τα ίδια τα κείμενα online κρίθηκε πως δεν θα έπρεπε να κατεβούν, καθώς η ύπαρξή τους κρίθηκε υπέρ του δημοσίου συμφέροντος. Η καταγγελία του έγινε δεκτή από την ισπανική αρχή προστασίας δεδομένω, AEPD, κατά του εκδότη και της Google. Η υπόθεση κατέληξε στο Δικαστήριο της ΕΕ.
Στις προτάσεις του, ο γενικός εισαγγελέας Niilo Jääskinen εξετάζει πρώτα το ζήτημα του εδαφικού πεδίου εφαρμογής της εθνικής νομοθεσίας για την προστασία δεδομένων. Η βασική παράμετρος από την οποία εξαρτάται η εφαρμογή της οδηγίας αυτής είναι η επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα να γίνεται στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της εγκατάστασης του υπευθύνου επεξεργασίας επί του εδάφους κράτους μέλους. Ωστόσο, η Google διατείνεται ότι στην Ισπανία δεν γίνεται καμία επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στο πλαίσιο της δικής της μηχανής αναζήτησης.
Ο γενικός εισαγγελέας φρονεί ότι το ζήτημα θα έπρεπε να εξεταστεί υπό το πρίσμα του επιχειρηματικού μοντέλου των παρόχων υπηρεσίας μηχανής αναζήτησης στο Διαδίκτυο. Το μοντέλο αυτό στηρίζεται κατά κανόνα στη διαφήμιση βάσει λέξεων-κλειδιών, η οποία αποτελεί πηγή εισοδήματος και λόγο ύπαρξης της δωρεάν παροχής εργαλείου εντοπισμού πληροφοριών. Ο φορέας που είναι επιφορτισμένος με τη διαφήμιση βάσει λέξεων-κλειδών είναι συνδεδεμένος με τη μηχανή αναζήτησης στο Διαδίκτυο. Ο φορέας αυτός πρέπει να έχει παρουσία στις εθνικές αγορές διαφήμισης και, για αυτόν τον λόγο, η Google έχει ιδρύσει θυγατρικές σε πολλά κράτη μέλη. Κατά την άποψή του, πρέπει να γίνει δεκτό ότι η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα γίνεται στο πλαίσιο εγκατάστασης όταν η τελευταία συνδέεται με υπηρεσία συνιστάμενη στην πώληση διαφήμισης κατευθυνόμενης προς τον πληθυσμό κράτους μέλους, ακόμη και στην περίπτωση που οι τεχνικές ενέργειες της επεξεργασίας δεδομένων εντοπίζονται σε άλλα κράτη μέλη ή σε τρίτες χώρες. Ως εκ τούτου, ο N. Jääskinen προτείνει στο Δικαστήριο να αποφανθεί ότι η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα θεωρείται ότι πραγματοποιείται στο πλαίσιο της εγκατάστασης του υπευθύνου επεξεργασίας. Συνεπώς, η εθνική νομοθεσία για την προστασία δεδομένων έχει εφαρμογή σε πάροχο υπηρεσίας μηχανής αναζήτησης όταν αυτός ιδρύει σε κράτος μέλος, με σκοπό την εμπορική προώθηση και την πώληση διαφημιστικού χώρου στη μηχανή αναζήτησης, γραφείο το οποίο κατευθύνει τη δραστηριότητά του στον πληθυσμό του εν λόγω κράτους.
Δεύτερον, όσον αφορά το νομικό καθεστώς της Google ως παρόχου υπηρεσίας μηχανής αναζήτησης στο Διαδίκτυο, ο N. Jääskinen υπενθυμίζει ότι το 1995, όταν εκδόθηκε η οδηγία 95/46, το Διαδίκτυο και οι μηχανές αναζήτησης αποτελούσαν νέα φαινόμενα και η σημερινή τους εξέλιξη δεν είχε προβλεφθεί από τον κοινοτικό νομοθέτη. Εκφράζει την άποψη ότι η Google δεν μπορεί να χαρακτηριστεί γενικά ως «υπεύθυνος επεξεργασίας» των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που εμφανίζονται σε ιστοσελίδες τις οποίες επεξεργάζεται, υπεύθυνος ο οποίος, κατά την οδηγία 95/46, φέρει την ευθύνη για την τήρηση των κανόνων προστασίας δεδομένων.
Κατά την άποψη του γενικού εισαγγελέα, ο πάροχος υπηρεσίας μηχανής αναζήτησης στο Διαδίκτυο δεν δύναται κατά νόμο ή στην πράξη να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις που υπέχει ο υπεύθυνος επεξεργασίας δυνάμει της οδηγίας 95/46 σε σχέση με δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα από ιστοσελίδες προέλευσης που φιλοξενούνται σε διακομιστές τρίτων.
Επομένως, η εθνική αρχή προστασίας δεδομένων δεν μπορεί να απαιτεί από πάροχο υπηρεσίας μηχανής αναζήτησης στο Διαδίκτυο να αποσύρει πληροφορίες από το ευρετήριό του, πλην των περιπτώσεων στις οποίες ο εν λόγω πάροχος δεν έχει συμμορφωθεί προς τους κώδικες αποκλεισμού ή δεν έχει εκτελεστεί αίτημα ορισμένου ιστοτόπου για την ενημέρωση της κρυφής μνήμης.
Τρίτον, η οδηγία δεν θεσπίζει γενικό «δικαίωμα στη λήθη». Επομένως, έναντι των παρόχων υπηρεσίας μηχανής αναζήτησης στο Διαδίκτυο δεν μπορεί να αντιτάσσεται τέτοιο δικαίωμα βάσει της οδηγίας 95/46, ακόμη και αν αυτή ερμηνευθεί σε αρμονία με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι προτάσεις του γενικού εισαγγελέα δεν δεσμεύουν το Δικαστήριο. Έργο του γενικού εισαγγελέα είναι να προτείνει στο Δικαστήριο, με πλήρη ανεξαρτησία, νομική λύση για την υπόθεση που του έχει ανατεθεί. Η υπόθεση τελεί υπό διάσκεψη στο Δικαστήριο. Η απόφαση θα εκδοθεί αργότερα.
