Η υπεραλίευση στη Μεσόγειο και στη Μαύρη Θάλασσα έχει οδηγήσει σε μείωση των κορυφαίων θηρευτών, με αποτέλεσμα να αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς ο αριθμός των μεδουσών, προειδοποιεί ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO) σε νέα έκθεσή του.
Επιπλέον, όπως αναφέρουν οι συντάκτες της έκθεσης, το γεγονός ότι οι μέδουσες τρέφονται με προνύμφες ψαριών «περιορίζει περαιτέρω την ανθεκτικότητα των πληθυσμών ψαριών, οι οποίοι ήδη επηρεάζονται από την υπεραλίευση».
Επισημαίνουν την ανάγκη ένταξης των μελετών που έχουν πραγματοποιηθεί γύρω από τις μέδουσες στη διαχείριση των αλιευμάτων, καθώς μέχρι σήμερα «λαμβάνονται υπόψη μόνο οι επιπτώσεις των ανθρώπινων αλιευτικών δραστηριοτήτων στον καθορισμό βιώσιμων επιπέδων αλίευσης, όμως και η παρουσία των μεδουσών μπορεί να έχει μεγάλες συνέπειες».
Το είδος Mnemiopsis leidyi του Ατλαντικού εισήχθη ακούσια στη Μαύρη Θάλασσα πριν από περίπου 30 χρόνια, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα μια άνευ προηγουμένου ενίσχυση του πληθυσμού του και ταυτόχρονα μείωση των ψαριών στην περιοχή. Η εισαγωγή της Beroe ovata, φυσικού θηρευτή των M. leidyi, ανέκοψε τελικά την αύξηση τους, όμως το κακό για τα ψάρια της Μαύρης Θάλασσας είχε ήδη γίνει εξαιτίας και της υπεραλίευσης.
«Στο παρελθόν, το σύστημα μπορούσε να αντεπεξέλθει σε επεισόδια αύξησης των μεδουσών, όμως στην περίπτωση αυτή, το σύστημα κινήθηκε προς άλλη κατεύθυνση και μέχρι σήμερα δεν έχει επιστρέψει στη ‘φυσιολογική’ του κατάσταση», σημειώνουν οι συντάκτες της έκθεσης του FAO.
Οι ίδιοι περιγράφουν ένα «φαύλο κύκλο» αύξησης των μεδουσών, οι οποίες τρέφονται με όλο και περισσότερα αυγά και προνύμφες, διεκδικώντας τις ίδιες τροφές με τους πληθυσμούς ψαριών, οι οποίοι πλήττονται και από την υπεραλίευση. Προειδοποιούν ότι, εάν αυτή η τάση συνεχιστεί, οι μέδουσες θα κυριαρχίσουν στους ωκεανούς, δημιουργώντας ένα «παγκόσμιο καθεστώς μετάβασης από ωκεανούς ψαριών σε ωκεανούς μεδουσών», κάτι που εκτιμούν ότι θα επιδεινωθεί από την υπερθέρμανση.
Ένας από τους τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος που προτείνει ο FAO είναι η κατανάλωση των μεδουσών από τον άνθρωπο, όπως συμβαίνει με ορισμένα είδη στην Κίνα, και η χρήση τους σε φάρμακα και καλλυντικά.
