Βλάστηση που βρισκόταν θαμμένη κάτω από τους πάγους νησιού της Αρκτικής εδώ και 400 χρόνια... επέστρεψε στη ζωή, υποστηρίζουν καναδοί ερευνητές σε έκθεσή τους, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences.
Από τα μέσα του 16ου αιώνα και για τρεις δεκαετίες, η νήσος Έλσμιρ στο βορειότερο άκρο του Καναδά «έπεσε θύμα» της Μικρής Εποχής των Πάγων. Καθώς οι θερμοκρασίες σημείωσαν ακραία πτώση, παγετώνες «κατάπιαν» το νησί και πάσης φύσεως βλάστηση καλύφθηκε από δεκάδες μέτρα πάγου.
Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, η κατάσταση αντιστρέφεται λόγω της ανόδου των θερμοκρασιών και το νησί δεν έχει μείνει ανεπηρέαστο. Ο παρακείμενος παγετώνας Τίαρντροπ έχει ήδη υποχωρήσει κατά περίπου 200 μέτρα αποκαλύπτοντας μαυρισμένη και φαινομενικά νεκρή εδώ και αιώνες βλάστηση, π.χ. βρύα και λειχήνες.
Ομάδα ερευνητών από το πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα, η οποία μελέτησε εκτενώς την περιοχή παρατηρώντας όσα αποκαλύφθηκαν με τη συρρίκνωση του παγετώνα, διαπίστωσε ότι πράσινοι μίσχοι ή ακόμη και μικρά κλαδιά είχαν κάνει την εμφάνισή τους σε ορισμένα φυτά – μία ένδειξη πρόσφατης ανάπτυξής τους.
Τα φυτά αυτά βρίσκονταν στις παρυφές του συρρικνούμενου παγετώνα και ανήκαν σε διαφορετικά είδη σε σχέση με αυτά που αναπτύσσονταν σε παρακείμενες - «γυμνές» από πάγο – περιοχές, κάτι που καταδεικνύει ότι μέχρι πρότινος ήταν θαμμένα κάτω από τον Τίαρντροπ. Η χρονολόγησή τους με ραδιενεργό άνθρακα επιβεβαίωσε αυτήν την υπόθεση, δείχνοντας ότι η βλάστηση ήταν ηλικίας 400-615 ετών.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η μελέτη ρίχνει φως στην «αξιοσημείωτη βιολογική αντοχή» των βρυόφυτων, μιας ομάδας φυτών ηλικίας 470 εκατομμυρίων ετών, τα οποία «συχνά αγνοούνται στις έρευνες γύρω από τα οικοσυστήματα». Όπως σημειώνουν οι ίδιοι, τα κύτταρα των βρυόφυτων «παύουν να λειτουργούν όταν περιέρχονται σε κατάσταση αποξήρανσης» και επανέρχονται στη ζωή όταν οι συνθήκες είναι και πάλι ευνοϊκές. «Η ικανότητα του ξεθαμμένου ιστού βρυόφυτων να αναγεννιέται υπογραμμίζει την επιτυχή προσαρμογή τους σε ακραία πολικά περιβάλλοντα», γράφουν οι ίδιοι.
Η επίκαιρη ανακάλυψή τους παρέχει εξαιρετικά χρήσιμες πληροφορίες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την κατανόηση του πώς ανταποκρίνονται τα οικοσυστήματα μετά από την υποχώρηση των παγετώνων, υποβαθμίζοντας μεταξύ άλλων τη θεωρία ότι η βλάστηση που προκύπτει με το λιώσιμο των πάγων αποτελείται μόνο από νέα, ανθεκτικά είδη.
