Ένας χρήστης εισέρχεται σε ένα δωμάτιο, όπου και λαμβάνει χώρα ένα «όργιο» χρήσης των ουσιών από τις οποίες είναι εξαρτημένος (ναρκωτικά, αλκοόλ, κ.ο.κ). Κάποιος του προσφέρει, ή βλέπει μπροστά στα μάτια του να γίνεται αγοραπωλησία. Και τότε ακούει μία φωνή που τον συμβουλεύει να αφήσει κάτω το χειριστήριο και να κοιτάξει γύρω του χωρίς να μιλάει, «αφήνοντας την ανάγκη για το ναρκωτικό να έρθει και να φύγει», σαν ένα κύμα. Στη συνέχεια, η ίδια φωνή του ζητά να βαθμολογήσει την επιθυμία του περιοδικά ανά διαστήματα μερικών λεπτών, καθώς αυτή υποχωρεί.
Το εν λόγω σκηνικό, το οποίο παρουσιάζεται σε δημοσίευμα του Popular Science, περιγράφει χαρακτηριστικά την ιδέα πίσω από το πρόγραμμα εικονικής πραγματικότητας του Ζακ Ρόζενθαλ, επίκουρου καθηγητή του Duke University. Μέσω χρηματοδότησης από το National Institute on Drug Abuse και από το Πεντάγωνο, «τρέχει» ένα δοκιμαστικό πρόγραμμα εικονικής πραγματικότητας για εξαρτημένους οι οποίοι προσπαθούν να απαλλαγούν από την εξάρτησή τους (στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και βετεράνοι, οπότε και προκύπτει η χρηματοδότηση από το Πεντάγωνο).
Η όλη ιδέα είναι η «τοποθέτηση» του χρήστη σε ένα εικονικό περιβάλλον όπου λαμβάνει χώρα έντονη χρήση ουσιών (προσαρμοσμένο στα δεδομένα του κάθε χρήστη), με σκοπό ο χρήστης να αναπτύξει «στρατηγικές» και «μηχανισμούς άμυνας», οι οποίοι και θα τον συγκρατήσουν εάν βρεθεί σε τέτοια κατάσταση στον πραγματικό κόσμο.
Η τεχνική που χρησιμοποιείται στο πρόγραμμα του Ρόζενθαλ αποκαλείται virtual reality cue reactivity: στην ουσία η χρήση της εικονικής πραγματικότητας για την πρόκληση μίας αντίδρασης, και στη συνέχεια η μελέτη αυτής. Αν και η μέθοδος αυτή (cue reactivity) χρησιμοποιούνταν και πριν την εικονική πραγματικότητα για την αντιμετώπιση φοβιών, η χρήση της τεχνολογίας VR φαίνεται ικανή να αυξήσει την αποτελεσματικότητά της, καθώς η εικονική πραγματικότητα επιτρέπει τη δημιουργία κόσμων και περιβαλλόντων που ανταποκρίνονται περισσότερο στα δεδομένα του κάθε χρήστη, βελτιώνοντας τα «αποτελέσματα».
Παραμένοντας στο πλαίσιο των εξαρτησιογόνων ουσιών και της τεχνολογίας ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί πως το Ίντερνετ έχει εξελιχθεί σε κατεξοχήν ανταγωνιστή των δρόμων ως προορισμού για αγορά ναρκωτικών, σύμφωνα με την 2013 Global Drug Survey- με το 22% των χρηστών που συμμετείχαν στην έρευνα να έχουν δηλώσει πως έχουν αγοράσει ναρκωτικά online. Τα τελευταία χρόνια, έχει γίνει εξαιρετικά γνωστό το online «κατάστημα», Silk Road, που χαρακτηρίζεται ως «eBay για ναρκωτικά»- ένας χώρος όπου η αστυνομία δεν μπορεί να εντοπίσει τους αγοραστές και τους εμπόρους και όπου το Bitcoin αποτελεί το νόμισμα συναλλαγών.
Όπως αναφέρει ο Guardian, το Silk Road είναι απλά η «κορυφή του παγόβουνου», καθώς το γενικότερο φαινόμενο έχει πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις, καθώς πολύ συχνά βασίζεται σε «κώδικες επικοινωνίας», που χρησιμοποιούνται μέσα σε «κοινά» sites, όπως ιστοσελίδες αγγελιών αγοραπωλησιών (χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η εμφάνιση αγγελιών με εξωφρενικά χαμηλές τιμές, π.χ για «ενοικιάσεις διαμερισμάτων»).
