Ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως ο καύσωνας του 2011 στις Ηνωμένες Πολιτείες ή αυτός στη Ρωσία, το 2010 καθώς και οι καταστροφικές πλημμύρες στο Πακιστάν, το ίδιο έτος, ενδέχεται να έχουν κοινό παρονομαστή: τον εγκλωβισμό γιγαντιαίων κυμάτων αέρα στην ατμόσφαιρα εξαιτίας των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Επιστήμονες στη Γερμανία επιχειρούν, σε έκθεσή τους, να ρίξουν φως σε αυτόν το μηχανισμό, απόρροια της κλιματικής αλλαγής.
«Ένα σημαντικό κομμάτι της παγκόσμιας ροής του αέρα, σε μεσαία γεωγραφικά πλάτη στη Γη, παίρνει συνήθως τη μορφή κυμάτων που περιπλανώνται ανά τον πλανήτη, ταλαντευόμενα μεταξύ των τροπικών περιοχών και της Αρκτικής», εξηγεί ο βασικός συντάκτης της έκθεσης Βλαντιμίρ Πετούχοφ. «Σε αρκετά καιρικά φαινόμενα που παρατηρήθηκαν πρόσφατα, αυτά τα πλανητικά κύματα σχεδόν πάγωσαν στο σημείο, όπου κινούνταν, για εβδομάδες. Αντί, λοιπόν, να φέρουν ψυχρό αέρα μετά το θερμό, η ζέστη επέμεινε».
Όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες από το Ινστιτούτο Ερευνών για τις Κλιματικές Επιπτώσεις, στο Πότσνταμ της Γερμανίας, για ένα οικοσύστημα που δεν είναι συνηθισμένο σε παρατεταμένες περιόδους καύσωνα, οι συνέπειες αυτού του φαινομένου ενδέχεται να αποδειχθούν καταστροφικές, προκαλώντας ανθρώπινα θύματα, δασικές πυρκαγιές, μειωμένες γεωργικές σοδειές.
EPA/DEAN LEWINS
Για παράδειγμα, στην περίπτωση του καύσωνα στη Ρωσία, του χειρότερου που έχει καταγραφεί ποτέ στη χώρα, οι πυρκαγιές μαίνονταν εκτός ελέγχου για μέρες, με αποτέλεσμα δεκάδες άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους, χιλιάδες σπίτια να καταστραφούν, ακόμη και να απειληθούν πυρηνικές εγκαταστάσεις.
Για ένα οικοσύστημα που δεν είναι συνηθισμένο σε παρατεταμένες περιόδους καύσωνα, οι συνέπειες αυτού του φαινομένου ενδέχεται να αποδειχθούν καταστροφικές
Στην έκθεσή τους, στην επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences, οι επιστήμονες εξηγούν ότι παρά την ονομασία της, η παγκόσμια υπερθέρμανση εκδηλώνεται με διαφορετικούς τρόπους σε διάφορες περιοχές του πλανήτη. Στους πόλους, η αύξηση της θερμοκρασίας είναι μεγαλύτερη απ' ό,τι στις περιοχές που βρίσκονται ανάμεσά τους. Όπως υποστηρίζουν, η διαφοροποίηση αυτή είναι που επηρεάζει τη ροή του ατμοσφαιρικού αέρα σε ολόκληρο τον κόσμο.
Επιπλέον, η θερμοκρασία αυξομειώνεται ταχύτερα στις ηπείρους σε σχέση με τους ωκεανούς. Αυτοί οι δύο παράγοντες «έχουν ως αποτέλεσμα την αφύσικη ροή του αέρα σε μεσαία γεωγραφικά πλάτη, γι' αυτό και τα κύματα παγιδεύονται για μεγάλες περιόδους».
Ο έτερος συντάκτης της έκθεσης και διευθυντής του ιδρύματος Χανς-Γιόαχιμ Σελνούμπερ τόνισε ότι η περίοδος των 32 ετών που εξετάστηκε στο πλαίσιο της μελέτης είναι πολύ μικρή για να εξαχθούν βέβαια συμπεράσματα, επισημαίνοντας ότι «επιπρόσθετοι παράγοντες, όπως η φυσική μεταβλητότητα, οπωσδήποτε διαδραματίζουν κάποιο ρόλο».
