Δεν έχουν τη φήμη του πιο καθαρού πλάσματος στο ζωικό βασίλειο, όμως στην πραγματικότητα οι κατσαρίδες έχουν εμμονή με... την προσωπική τους υγιεινή, όπως καταδεικνύουν τα αποτελέσματα μιας νέας έρευνας. Συγκεκριμένα, καθαρίζουν διαρκώς τις κεραίες τους από ακαθαρσίες, ρύπους και χημικά που οι ίδιες παράγουν προκειμένου να βελτιώνουν την αίσθηση της όσφρησης.
Στην έκθεσή τους, στην επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences, οι ερευνητές από το κρατικό πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας εξηγούν πώς η διαρκής περιποίηση, που θυμίζει αρκετά τη συμπεριφορά της γάτας, βοηθά τα έντομα να οξύνουν την όσφρησή τους, η οποία τα καθοδηγεί για να εκτελούν βασικές λειτουργίες: να βρίσκουν τροφή, να διαισθάνονται τον κίνδυνο ή να εντοπίζουν τον κατάλληλο σύντροφο.
«Οι ενδείξεις είναι ισχυρές: η περιποίηση είναι απαραίτητη ώστε οι ξένες ουσίες και οι ουσίες που παράγονται από το ίδιο το έντομο να παραμένουν σε συγκεκριμένο επίπεδο», αναφέρει σε ανακοίνωση ο εντομολόγος Κόμπι Σαλ, ένας από τους επιστήμονες που συμμετείχαν στη μελέτη. «Εάν αφήσουν τις κεραίες τους βρώμικες, τα έντομα είναι ουσιαστικά τυφλά μέσα στο περιβάλλον τους.»
Η ερευνητική ομάδα διερεύνησε τη συμπεριφορά των εντόμων χωρίζοντας αμερικανικές κατσαρίδες σε δύο ομάδες. Οι κατσαρίδες της πρώτης ομάδας ήταν ελεύθερες να καθαρίζουν τις κεραίες τους, βουτώντας τα μπροστινά τους πόδια στο στόμα και κάνοντας «μπάνιο» από... την κορυφή ως τα νύχια. Τις κατσαρίδες της δεύτερης ομάδας τις απέτρεπαν να κάνουν το ίδιο.
Είδαν ότι, όταν οι κεραίες βρωμίζονταν, συσσωρεύονταν πάνω τους χημικά από το περιβάλλον καθώς και μια κηρώδης ουσία, την οποία εκκρίνουν τα έντομα για να μην αφυδατωθούν. Όταν οι κατσαρίδες καθαρίζονταν, η απομάκρυνση των ουσιών αποκάλυπτε μικροσκοπικούς πόρους, μέσω των οποίων αισθητηριακές χημικές ουσίες μπορούν να φθάσουν μέχρι τα οσφρητικά νεύρα επιτρέποντάς τους να μυρίσουν.
Βρήκαν επίσης ότι οι ακάθαρτες κεραίες συσσώρευαν σχεδόν τετραπλάσια ποσότητα κηρώδους ουσίας σε σχέση με τις καθαρές, με αποτέλεσμα να μην ανταποκρίνονται εξίσου καλά στις φερομόνες που παράγουν τα θηλυκά ή σε οσμές από το περιβάλλον.
Οι ερευνητές εντόπισαν κι άλλα είδη εντόμων, τα οποία καθαρίζουν τις κεραίες τους για τον ίδιο σκοπό, χρησιμοποιώντας ωστόσο διαφορετικές μεθόδους.