Πέφτοντας θύμα της ίδιας του της φαντασίας, ο διαχρονικά αγαπημένος ηθοποιός Γιώργος Κωνσταντίνου παθαίνει και μαθαίνει, για να κατανοήσει, τελικά, τί είναι η ζωή και πόσο ο ίδιος βλάπτει τον εαυτό του με τις εμμονές του.

Σε μια προσπάθεια να ξορκίσει  τους βαθύτερους ανθρώπινους φόβους μέσα από το γέλιο, η κωμωδία του Μολιέρου «Ο κατά φαντασίαν ασθενής» παρουσιάζεται από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ), στο θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών.

Στιγμιότυπο από την παράσταση «Κατά φαντασίαν ασθενής».

Πρόκειται για το κύκνειο άσμα του διάσημου γάλλου συγγραφέα και ηθοποιού Μολιέρου, ο οποίος κατέρρευσε επί σκηνής και πέθανε λίγες ώρες μετά από την τέταρτη παράσταση του έργου, το 1673, και είναι ένα από τα δημοφιλέστερα θεατρικά κείμενα, καθώς αγγίζει μία πολύ ευαίσθητη χορδή της ανθρώπινης ψυχής.

Ενσαρκώνοντας  τον Αργκάν, που η κωμικοτραγική εμμονή του τον  καθιστά εύκολο θύμα που οι γύρω του εκμεταλλεύονται και τον οδηγεί σε περιπέτειες,  ο Γιώργος Κωνσταντίνου μιλά για αυτήν την «ανατομικά θανάσιμη» κωμωδία, αλλά και για την καθόλου «κατά φαντασίαν ασθένεια» της οικονομικής κρίσης.

Πώς ξετυλίγεται η υπόθεση της κλασικής αυτής κωμωδίας;

Ο Αργκάν είναι ένας υποχόνδριος και φιλάργυρος ηλικιωμένος. Έχει επιτρέψει να τον πείσουν ότι είναι άρρωστος βαριά, ετοιμοθάνατος. Η ζωή του όλη είναι ανάμεσα σε χάπια και συνταγές. Μέχρι και την κόρη του θέλει να δώσει σε γιατρό, έτσι ώστε να έχει δωρεάν 24ωρη παρακολούθηση. Υπάρχουν, όμως, και άνθρωποι που τον αγαπάνε και που θα κάνουν τα πάντα, για να του αποδείξουν ότι είναι ολοζώντανος και γεμάτος υγεία. Σκαρφίζονται ένα κόλπο, που και νεκρούς ανασταίνει, πόσο μάλλον εγωιστές!

Ποια αιώνια σοβαρά ζητήματα της ανθρώπινης ύπαρξης θίγει ο Μολιέρος μέσα από το χιούμορ;

Ένα και μόνο, κατά τη γνώμη μου. Το συμφέρον! Αυτός ο «σπόρος», που φυτεύεται μέσα στις ψυχές και τα μυαλά των ανθρώπων, ζει και μεγαλώνει αιώνες τώρα. Αγαπάμε από συμφέρον, είμαστε ευγενικοί από συμφέρον, κάνουμε πράγματα ενάντια στην ευχαρίστησή μας από συμφέρον, κάνουμε τους φίλους από συμφέρον. Γιατί να μη δίνουμε  πια το χέρι μας από εκτίμηση πραγματική; Γιατί όποιον μας πλησιάζει, τον κοιτάμε με καχυποψία; Γιατί αυτός ο «σπόρος», που λέγεται συμφέρον, μας έχει μεταλλάξει και ο μόνος τρόπος για να εξοντωθεί, είναι να τον «ραντίσουμε» με ανθρωπιά και εκτίμηση.

Από τί νοσεί πραγματικά ο κατά φαντασίαν ασθενής, Αργκάν;

Έχω την υποψία ότι νοσεί από μοναξιά. Φοβάται ότι, άμα γίνει καλά, θα τον εγκαταλείψουν όλοι. Δε θα τρέχουν σε κάθε πόνο ή πυρετό του. Δε θα ανησυχούν, αν αργήσει να ξυπνήσει το πρωί. Έτσι έχει πείσει τον  εαυτό του, δηλαδή. Θέλει να είναι άρρωστος, για να μη μείνει μόνος του σε ένα δωμάτιο.

Ποια μαθήματα παίρνει, τελικά, μέσα από τα παθήματά του;

Να μάθει να ξεχωρίζει ποιοί είναι αυτοί που τον πλησιάζουν με αγάπη και ποιοι με δόλο. Να μοιραστεί τη ζωή και τις χαρές της με ανθρώπους που στέκονται δίπλα του στα καλά, αλλά και στα κακά. Πόσες φορές δεν το έχουμε δει το «έργο» και στις μέρες μας; Έχεις όνομα, δόξα, χρήματα και γίνεται η στραβή, τα χάνεις όλα και δεν υπάρχει κανένας να σου απλώσει το χέρι να σε σηκώσει. Έτσι και ο Αργκάν. Οι περισσότεροι που είναι δίπλα του είναι γιατί παίρνουν από αυτόν και περιμένουν να πεθάνει, για να ορμήσουν  στην περιουσία.

Στιγμιότυπο από την παράσταση «Κατά φαντασίαν ασθενής».

Δεν είχα κάποια ιδιαίτερα συναισθήματα, καθώς ο κόσμος δε με έχει αφήσει να ξεχάσω τον Αντωνάκη και την Ελενίτσα. Δεν ήταν μια «τιμητική» βραδιά, που στο τέλος σου δίνουν μια πλακέτα και γεια σας. Ήταν ένα ραντεβού με  μια αγαπημένη φίλη και τον ταλαντούχο Χριστόφορο Παπακαλιάτη. Τον Αντωνάκη, τον καθηγητή, τον φίλο τον Λευτεράκη και όλους τους ρόλους –μικρούς και μεγάλους- τους βλέπω καθημερινά στα μάτια του κόσμου, τους νιώθω στη χειραψία του. Το προφιτερόλ δε μου λείπει. Μου το «προσφέρει» καθημερινά ο κόσμος μαζί με την αγάπη του. Το «Αν» τίμησε το ζεύγος Κοκοβίκου. Τίμησε ένα μικρό κομμάτι του ελληνικού κινηματογράφου και αισθάνομαι μεγάλη χαρά, που το πρόσθεσα στο βιογραφικό μου.

Πώς καταφέρνει το θέατρο να παρουσιάζει άνθιση, την ώρα που όλα γύρω μας καταρρέουν από την οικονομική κρίση;

Όπως κάθε «βιοπαλαιστής», παλεύει να προσφέρει ψυχαγωγία, γνώση, θέαμα. Την εποχή της χούντας, τα θέατρα ήταν γεμάτα. Ήταν μια «έξοδος κινδύνου» από την καθημερινή τρομοκρατία. Και σήμερα που ζούμε «μέρες τρομοκρατίας», το θέατρο προσφέρει μια πνοή αισιοδοξίας. Φυσικά, κάποιοι θα πουν: με τί χρήματα θα έρθω στο θέατρο; Τουλάχιστον, οι τιμές εισιτηρίων στο Κρατικό είναι λογικές, χωρίς εκπτώσεις στις παραγωγές. Ο Σωτήρης Χατζάκης για ακόμα μια φορά «κέντησε», χωρίς να στερήσει από τον κόσμο το θέαμα.

Πώς πιστεύετε ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτήν την περίοδο της κρίσης, που γίνεται όλο και πιο δύσκολη;

Τί να σας απαντήσω; Με χαμόγελο; Δυστυχώς, όμως, με χαμόγελα δεν πληρώνονται οι λογαριασμοί, ούτε γεμίζει το ψυγείο. Πρέπει να υψώσουμε τη φωνή μας. Να φτάσει σε όλα τα «ρετιρέ». Να βουλώσουμε τα αυτιά μας σε όλες αυτές τις μεγάλες υποσχέσεις «τέρμα οι φόροι» κ.λπ. Να πούμε: φτάνει. Είδατε καμιά μεγάλη επιχείρηση να κρατάει τους εργαζόμενούς της, έστω και με κάποια μείωση μισθού; Απολύουν, έχοντας στο στόμα τη γνωστή καραμέλα, «κρίση». Με γερό στομάχι και αγώνα. Όπως πήγαινε γενιές τώρα η Ελλάδα, πριν ανέβει στο καγιέν…

Υπάρχει κάτι, που σας κάνει να αισιοδοξείτε;

Το χαμόγελο των παιδιών μου, η αγάπη ελάχιστων δικών μου ανθρώπων, οι θεατές που βάζουν τα καλά τους, αφήνουν για λίγο τα προβλήματά τους και έρχονται να αφεθούν στη μαγεία του θεάτρου. Αισιοδοξία για μένα είναι, επίσης, οι – λίγες βέβαια - επιχειρήσεις, που ανοίγουν με την ελπίδα ότι κάτι θα πάει καλύτερα.

Ταυτότητα παράστασης: μετάφραση: Ερρίκος Μπελιές, σκηνοθεσία: Σωτήρης Χατζάκης, σκηνικά - κοστούμια: Έρση Δρίνη, μουσική: Γιώργος Χριστιανάκης, φωτισμοί: Αντώνης Παναγιωτόπουλος, βοηθός σκηνοθέτη: Εβελίνα Κοτρίδου. Παίζουν:  Γιώργος Κωνσταντίνου, Ελένη Θυμιοπούλου, Χρύσανθος Καγιάς, Σοφία Καλεμκερίδου, Γιώργος Καύκας, Ροζαλία Μιχαλοπούλου, Χρήστος Παπαδημητρίου, Μαριάννα Παπασάββα, Δημήτρης Παπιόπουλος, Αστέρης Πελτέκης, Γιώργος Σφυρίδης, Κώστας Χατζησάββας. Χορεύουν: Ηλίας Τσάκωνας, Δέσποινα Καπουλίτσα, μουσικός επί σκηνής: Κωσταντής Νικολαΐδης.

Πληροφορίες

Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, Εθνικής Αμύνης 2 – Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2315 200200. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη και Κυριακή: 19.00, Πέμπτη και Παρασκευή: 21.00, Σάββατο: 18.00 και 21.00. Τιμές εισιτηρίων: γενική είσοδος: 15,  φοιτητικό: 10, ομαδικό: 8, οικογενειακό: 15, με επίδειξη κάρτας ανεργίας: 5 ευρώ. Προπώληση εισιτηρίων: ταμεία  και ιστοσελίδα ΚΘΒΕ www.ntng.gr, Viva τηλ.: 13855,  www.viva.gr, καταστήματα Public Θεσσαλονίκης, Τσιμισκή 24 – Μητροπόλεως 33, Εμπορικό Κέντρο Mediterranean Cosmos.  Σε περίπτωση τηλεφωνικής κράτησης, η προσέλευση στο θέατρο πρέπει να γίνει μία ώρα πριν από την έναρξη της παράστασης.

Γιώργος Σ. Κουλουβάρης - [email protected]