Μετά από 44 χρόνια λειτουργίας έκλεισε χθες ο παλαιότερος πυρηνικός αντιδραστήρας του κόσμου, στο Όλντμπερι της Βρετανίας. Ο λόγος δεν είναι κάποια ξαφνική μεταστροφή στην ενεργειακή πολιτική του Λονδίνου - άλλωστε ο σταθμός θα επαναλειτουργήσει... λίγες εκατοντάδες μέτρα πιο κάτω- αλλά ότι η διαχειρίστρια εταιρία αποφάσισε πρόσφατα πως το εργοστάσιο δεν είναι πλέον «οικονομικά βιώσιμο».

Η διακοπή της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας είναι η αρχή μιας μακροχρόνιας διαδικασίας που θα διαρκέσει δεκαετίες και η οποία περιλαμβάνει την απομάκρυνση του χρησιμοποιημένου καυσίμου, τη διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων και, τέλος, την κατεδάφιση των κτηρίων.

Το κλείσιμο του σταθμού είχε αρχικά προγραμματιστεί για το 2008, όμως τελικά αποφασίστηκε παράταση της λειτουργίας του έπειτα από συνομιλίες της διαχειρίστριας Magnox Ltd. με την αρμόδια ρυθμιστική αρχή. Το συγκεκριμένο εργοστάσιο ήταν το πρώτο σε ολόκληρο τον κόσμο που προχώρησε στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε εμπορική κλίμακα. Υπήρξε επίσης ένα από τα 11 που βασίζονται στο ίδιο σχέδιο της Magnox, το οποίο αναπτύχθηκε τα πρώτα χρόνια μετά από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Από αυτά, τα 10 έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους και μόνο ένα, στο Ανγκλεσι της Ουαλίας, συνεχίζει να παράγει ενέργεια.

«Το [πυρηνικό εργοστάσιο] Όλντμπερι έχει μια μακρά και υπερήφανη ιστορία ασφαλούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας», δήλωσε ο επικεφαλής των επιχειρήσεων Δρ. Μπράιαν Μπερνέτ με αφορμή το κλείσιμο του σταθμού. «Τα κέρδη που μας απέφερε υπήρξαν πολύτιμα, καθώς συνέβαλαν στην αποστολή μας να παροπλίσουμε με ασφάλεια την πρώτη γενιά πολιτικών πυρηνικών αντιδραστήρων της Βρετανίας».

Οι εργαζόμενοι στο σταθμό δήλωναν σε τοπικά μέσα ενημέρωσης ότι κανείς τους δεν ήθελε να πατήσει το διακόπτη. Για ανθρώπους, οι οποίοι εργάστηκαν εκεί επί τέσσερις δεκαετίες, οι στιγμές ήταν πολύ φορτισμένες συναισθηματικά. Οι κάτοικοι της περιοχής ωστόσο δεν αντιμετωπίζουν το ίδιο ρομαντικά την προοπτική της λειτουργίας ενός νέου πυρηνικού εργοστασίου.

Στη σκιά της Φουκουσίμα

Ο 86χρονος Aλαν Ναπ θυμάται ότι, παρά τις αντιδράσεις κάποιων, οι κάτοικοι δεν είχαν κατορθώσει να αποτρέψουν την ανέγερση του πρώτου σταθμού στην περιοχή τους, τη δεκαετία του 1960. «Κανείς δεν θέλει ένα πυρηνικό εργοστάσιο δίπλα στο σπίτι του», λέει. «Τελικά όμως ο κόσμος το αποδέχθηκε γιατί κανείς δεν γνώριζε πολλά για τη ραδιενέργεια. Αν θέλουν να το χτίσουν, θα το χτίσουν».

Την ανέγερση του νέου πυρηνικού σταθμού έχουν αναλάβει οι γερμανικές E.ON κα RWE. Θα χρησιμοποιεί αντιδραστήρες πεπιεσμένου ύδατος και η ισχύς του θα είναι εξαπλάσια από αυτήν του παλιού εργοστασίου. Παρότι τα εγκαίνια του νέου σταθμού προγραμματίζονται για το 2025, οι υπεύθυνοι δεν έχουν μέχρι στιγμής υποβάλει αιτήσεις για την εξασφάλιση των απαραίτητων αδειών.

Αν και το ατύχημα της Φουκουσίμα, πέρυσι το Μάρτιο, δεν πτόησε την κυβέρνηση του Ντέιβιντ Κάμερον, τα σχέδια αναμένεται να συναντήσουν αντίσταση από οικολογικές οργανώσεις και από τους ντόπιους καθώς, όπως λέει ένας από αυτούς, η πυρηνική καταστροφή της Ιαπωνίας είχε ως αποτέλεσμα ο κόσμος να καταλάβει ότι «μπορεί και πρέπει να σταματήσει τα πυρηνικά».