Η τελευταία Εποχή των Πάγων έπληξε ανελέητα τη Γηραιά Ήπειρο. Κατά την κορύφωσή της, πριν από περίπου 20.000 χρόνια, παγετώνες πάχους έως και τριών χιλιομέτρων κάλυψαν τεράστιες εκτάσεις στη Σκανδιναβία, τη Γερμανία, την Πολωνία και άλλες χώρες.
Οι περισσότεροι επιστήμονες πίστευαν έως σήμερα ότι - ειδικά στη Σκανδιναβία- ο πάγος αφάνισε όλα τα δέντρα και πως τα σημερινά δέντρα κατάγονται από είδη που μετανάστευσαν από την ανατολική και νότια Ευρώπη προς το Βορρά πριν από 9.000 χρόνια. Νέα ευρήματα ωστόσο καταρρίπτουν αυτή τη θεωρία.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης ανέλυσαν το DNA σημερινών κωνοφόρων και διαπίστωσαν ότι δέντρα όπως το πεύκο και το έλατο κατάφεραν να επιβιώσουν παρά τις ακραίες αυτές συνθήκες, σε νησιά, παράκτιες περιοχές και βουνοκορφές που προεξείχαν από το στρώμα πάγου.
«Τα συμπεράσματά μας δείχνουν ότι τα σκανδιναβικά κωνοφόρα δέντρα δεν έχουν όλα τους ίδιους προγόνους, όπως πιστεύαμε κάποτε», λέει ο καθηγητής Έσκε Βίλερσλεβ από το Κέντρο ΓεωΓενετικής του δανικού πανεπιστημίου. «Υπήρχαν ομάδες πεύκων και ελάτων που επέζησαν σε μικρούς θύλακες χωρίς πάγο - ή καταφύγια, όπως τα αποκαλούμε- για δεκάδες χιλιάδες χρόνια και έπειτα κατόρθωσαν να εξαπλωθούν με την υποχώρηση των πάγων».
Η μελέτη του Βίλερσλεβ και της ομάδας του βασίστηκε στο DNA του σύγχρονου έλατου, από το οποίο προέκυψε ξεκάθαρα πως υπάρχουν δύο σκανδιναβικοί τύποι του δέντρου- και στην ανάλυση της σύνθεσης του γενετικού υλικού του έλατου και του πεύκου σε ιζήματα λιμνών. «Βρήκαμε επίσης έλατα και πεύκα που κατάγονταν από περιοχές της νότιας και ανατολικής Ευρώπης, οι οποίες δεν καλύφθηκαν από πάγο», συνεχίζει ο καθηγητής. «Συνεπώς, μπορεί κανείς να αναφερθεί στα "αυθεντικά" και στα φυσικά "εισηγμένα" είδη κωνοφόρων της Σκανδιναβίας».
Τα συμπεράσματά τους δημοσιεύονται στην επιθεώρηση Science και, κατά τους ίδιους, ενδέχεται να σημαίνουν ότι τα δέντρα μεταναστεύουν με πιο αργούς ρυθμούς απ' όσο πιστεύαμε μέχρι σήμερα όταν βρίσκονται αντιμέτωπα με την υπερθέρμανση. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να έχει σημαντικές συνέπειες για τα μοντέλα που χρησιμοποιούνται για να προβλεφθούν οι συνέπειες της σύγχρονης παγκόσμιας υπερθέρμανσης.
