Το έργο «Αναβιώνοντας την Αρχαία Αγορά, τον τόπο που γεννήθηκε η Δημοκρατία» εντάσσεται στα προγράμματα για τη διατήρηση της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς και υλοποιείται από την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών και το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού - Α΄ ΕΠΚΑ.

Με συνολικό προϋπολογισμό 964.200 ευρώ, συγχρηματοδοτείται από τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο - Χρηματοδοτικό Μηχανισμό 2004-2009 και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας.

Μέσα από την υλοποίηση αυτού του σύνθετου έργου, επιδιώκεται η ανάδειξη και προβολή στο ευρύ κοινό του πλούσιου πολιτιστικού αποθέματος της Ελλάδας και η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών για την έρευνα, μελέτη και διάσωση της πληροφορίας που προσφέρουν τα ευρήματα της ανασκαφής και τα εκθέματα του Μουσείου της Αρχαίας Αγοράς. Το έργο, το οποίο υλοποιείται με ταχείς ρυθμούς, προβλέπεται να ολοκληρωθεί στα τέλη Απριλίου 2012.

Η Αρχαία Αγορά

Για αιώνες, η Αρχαία Αγορά αποτέλεσε το κέντρο της αρχαίας Αθήνας. Στη μεγάλη ανοιχτή πλατεία που πλαισιώθηκε από δημόσια οικοδομήματα, πραγματοποιούνταν πολιτικές, διοικητικές, δικαστικές, εμπορικές, κοινωνικές, θρησκευτικές και πολιτιστικές δραστηριότητες της πόλης. Στον τόπο αυτό γεννήθηκε και αναπτύχθηκε η Δημοκρατία. Οι ανασκαφές από την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών ξεκίνησαν το 1931 και συνεχίζονται μέχρι σήμερα, αποτελώντας σημαντικότατη συνεισφορά στη μελέτη του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Οι αρχαιολόγοι που συμμετείχαν στις ανασκαφικές έρευνες όλες αυτές τις δεκαετίες περιλαμβάνονται ανάμεσα στους πιο διακεκριμένους γνώστες της ελληνικής αρχαιολογίας. Η χρηματοδότηση του ανασκαφικού προγράμματος αλλά και της δημοσίευσης του ερευνητικού έργου προέρχεται από μεμονωμένους ιδιώτες και ιδιωτικά Ιδρύματα, όπως το Rockefeller Foundation και, τα τελευταία χρόνια, το Packard Humanities Institute. Επίσης, η ανακατασκευή της Στοάς του Αττάλου για να στεγαστεί το Μουσείο της Αρχαίας Αγοράς καθώς και η διαμόρφωση και δενδροφύτευση του αρχαιολογικού χώρου, πραγματοποιήθηκαν με χορηγίες ιδιωτικών Ιδρυμάτων.

Αρχαία ευρήματα

Μέχρι σήμερα, οι έρευνες, εκτός από τα σπουδαιότατα μνημεία, έχουν φέρει στο φως 160.000 αρχαία ευρήματα που φωτίζουν 5.000 χρόνια αθηναϊκής ιστορίας και καλύπτουν όλες τις χρονικές περιόδους -από τη Νεολιθική Εποχή έως τον 19ο αιώνα. Το υλικό που προκύπτει από τις ανασκαφές της Αρχαίας Αγοράς αποθηκεύεται στη Στοά του Αττάλου και μελετάται από την επιστημονική ομάδα της Αμερικανικής Σχολής. Από το 1956, στο ισόγειο της Στοάς του Αττάλου φιλοξενείται το Μουσείο της Αρχαίας Αγοράς. Ο αρχαιολογικός χώρος και το Μουσείο της Αρχαίας Αγοράς λειτουργούν υπό την ευθύνη του Ελληνικού Κράτους.

Η επανέκθεση του Μουσείου, σε συνδυασμό με την αναβάθμιση του αρχαιολογικού χώρου, είχαν ως αποτέλεσμα τη θεαματική αύξηση της επισκεψιμότητας της Αρχαίας Αγοράς και την παγκόσμια προβολή της. Παράλληλα με τις ανασκαφές και τις εργασίες αποκατάστασης των μνημείων, στη θέση έχει δημιουργηθεί το αρχαιολογικό πάρκο της Αγοράς, το οποίο έχει κατακτήσει μια σημαντική θέση στην εικόνα και στη ζωή της σύγχρονης Αθήνας.

Το υλοποιούμενο έργο

Το έργο περιλαμβάνει δύο διακριτά και συμπληρωματικά μέρη:

1. Ανακαίνιση του υπάρχοντος εκθεσιακού χώρου στον Α΄ όροφο της Στοάς του Αττάλου

Το έργο - που υλοποιείται από την Α΄ ΕΠΚΑ- αφορά την ανακαίνιση και επαναλειτουργία του εκθεσιακού χώρου στον όροφο της Στοάς του Αττάλου, ο οποίος παραμένει κλειστός για το κοινό για περισσότερα από 30 χρόνια. Βασική προϋπόθεση για την αναβάθμιση του εκθεσιακού χώρου αποτέλεσε η επανέκθεση των πορτραίτων και γλυπτών μικρής κλίμακας και των προπλασμάτων αρχαιολογικών χώρων που εκτίθενται στον όροφο. Στα έργα συγκαταλέγεται και η διαμόρφωση χώρου πολλαπλών χρήσεων για τη διενέργεια εκπαιδευτικών προγραμμάτων, αλλά και για τη μελλοντική παρουσίαση περιοδικών εκθέσεων, με αρχαιότητες που προέρχονται αποκλειστικά από τις ανασκαφές της Αγοράς και σήμερα παραμένουν στις αποθήκες.

2. Ψηφιοποίηση φωτογραφιών, σχεδίων και σημειώσεων

Το έργο της Αμερικανικής Σχολής έχει ως στόχο τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου ψηφιακού περιβάλλοντος που θα περιλαμβάνει όλες τις συλλογές τεκμηρίων της Σχολής και θα αποτελεί πολύτιμο εργαλείο γνώσης και έρευνας. Περιλαμβάνει την ψηφιοποίηση του συνόλου των αρχείων, εκατοντάδων χιλιάδων δελτίων καταγραφής, 300.000 φωτογραφιών και αρνητικών, χιλιάδων σχεδίων και χαρτών, καθώς και των ανασκαφικών ημερολογίων και αναφορών από τις πολύχρονες έρευνες της Σχολής στην Αγορά. Το ψηφιακό αυτό αρχείο θα είναι διαθέσιμο στα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τους σπουδαστές και ερευνητές του κλασικού κόσμου αλλά και το ευρύ κοινό που επιθυμεί να γνωρίσει τον κλασικό πολιτισμό και τις λειτουργίες της Δημοκρατίας στην αρχαία Αθήνα. Επίσης, στον επισκέπτη της ιστοσελίδας που θα δημιουργηθεί θα δίνεται η δυνατότητα ηλεκτρονικής ξενάγησης στον αρχαιολογικό χώρο και άντλησης χρήσιμων πληροφοριών από το ηλεκτρονικό αρχείο της Σχολής.