Δεκατέσσερις μήνες μετά από το σεισμό και το τσουνάμι που πυροδότησαν την πυρηνική καταστροφή στη Φουκουσίμα, τίθεται σήμερα εκτός λειτουργίας και ο τελευταίος αντιδραστήρας στην Ιαπωνία, μια χώρα που μέχρι τις 11 Μαρτίου του 2011 στήριζε όσο λίγες την ατομική ενέργεια.
Το κλείσιμο του αντιδραστήρα 3 στο εργοστάσιο του Τομάρι, στη νήσο Χοκάιντο, σηματοδοτεί την πρώτη φορά από το 1970 που η Ιαπωνία μένει χωρίς πυρηνικά – κάτι που δείχνει πόσο το πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα κλόνισε την εμπιστοσύνη της Κοινής Γνώμης σε αυτήν τη μορφή ενέργειας.
Οι περισσότεροι από τους 54 ιαπωνικούς αντιδραστήρες, οι οποίοι καλύπτουν το 30% των ενεργειακών αναγκών της χώρας, ήταν ήδη κλειστοί όταν σημειώθηκε το ατύχημα και οι υπόλοιποι τέθηκαν σταδιακά εκτός λειτουργίας για προγραμματισμένη συντήρηση. Εν μέσω φόβων μεγάλης μερίδας Ιαπώνων ότι τα μέτρα ασφαλείας δεν επαρκούν για να αποτραπεί άλλη μια καταστροφή, οι αντιδραστήρες δεν ξαναλειτούργησαν. Η κυβέρνηση πιέζει για την επανέναρξη δύο μονάδων στα δυτικά της χώρας εν όψει καλοκαιριού, όταν η αυξημένη ζήτηση θ φέρει το δίκτυο στα όριά του.
«Μπορεί να ήρθε το τέλος της πυρηνικής ενέργειας; Θα μπορούσε», εκτιμά ο καθηγητής ενεργειακής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Ρίκιο, στο Τόκιο, Άντριου Ντεγουίτ. «Αυτός είναι κι ένας λόγος που ο κόσμος αγωνίζεται μέχρις εσχάτων εναντίον της».
Πέρυσι το καλοκαίρι, το δίκτυο ηλεκτροδότησης αντεπεξήλθε στην αυξημένη ζήτηση χάρη στους περιορισμούς που τέθηκαν σε εφαρμογή μετά από το σεισμό και το τσουνάμι, π.χ. τα εργοστάσια λειτουργούσαν τα σαββατοκύριακα και κατά τη διάρκεια της νύχτας. Οι πάροχοι φοβούνται ότι εάν συμβεί και φέτος το ίδιο, τα επιχειρήματά τους υπέρ της πυρηνικής ενέργειας θα αποδυναμωθούν ανεπανόρθωτα, με αποτέλεσμα ο κλάδος να μην ανακάμψει ποτέ στη χώρα.
«Οι δημοσκοπήσεις δεν είναι με το μέρος τους», επισημαίνει ο Ντεγουίτ. «Εάν βγάλουν το καλοκαίρι χωρίς αντιδραστήρες, μετά πώς θα τους θέσουν ξανά σε λειτουργία; Ξέρουν την κατάσταση, οπότε θα βάλουν τα δυνατά τους, όμως δεν βλέπω πώς θα τα καταφέρουν».
Στον απόηχο του ατυχήματος, πέρυσι, ο πρωθυπουργός Ναότο Καν είχε ταχθεί υπέρ της απεξάρτησης της χώρας από τα πυρηνικά. Μέχρι την 11η Μαρτίου, η Ιαπωνία σκόπευε να κατασκευάσει περισσότερους αντιδραστήρες, ώστε η πυρηνική ενέργεια να καλύπτει τις ενεργειακές ανάγκες της χώρας κατά το ήμισυ έως το 2030.
Ο διάδοχός του Γιοσιχίκο Νόντα λέει ότι το ιδανικό σενάριο θα ήταν μια Ιαπωνία χωρίς πυρηνική ενέργεια, όμως υποστηρίζει ότι δεν γίνεται διαφορετικά. Εξαιτίας των έντονων αντιδράσεων όμως, η κυβέρνησή του δεν έχει ανακοινώσει χρονοδιάγραμμα για την επαναλειτουργία των πυρηνικών σταθμών. Είναι χαρακτηριστικό ότι 6 στους 10 Ιάπωνες λένε «όχι» ακόμη και στην επαναλειτουργία μόνο δύο αντιδραστήρων που, κατά τους αρμοδίους, θα διασφαλίσει ένα καλοκαίρι χωρίς μπλακ άουτ.
