Μια μελέτη από ερευνητές του πανεπιστήμιου του Cambridge έρχεται να δώσει νέα στοιχεία που αφορούν στη συμπεριφορά των ανώτερων στρωμάτων της ατμόσφαιρας του Ήλιου όταν λαμβάνουν χώρα έντονες και βίαιες εκρήξεις. Κατά τη διάρκεια τέτοιων φαινομένων, ξεπηδάνε πίδακες υπέρθερμων αερίων που εκτείνονται χιλιάδες χιλιόμετρα και απελευθερώνουν τεράστια ποσά ενέργειας, σε μία κατάσταση της ύλης η οποία αποκαλείται πλάσμα και σε θερμοκρασίες που ξεπερνούν το ένα εκατομμύριο βαθμούς Κελσίου. Συνήθως, σύννεφα από σωματίδια που συμμετέχουν σε αυτές τις εκρήξεις φτάνουν στη Γη μία με δύο μέρες αργότερα.
Κάτι που συχνά αγνοούμε, είναι ότι έστω και έμμεσα, ακόμη κι ο καιρός στο διάστημα επηρεάζει τις ζωές μας. Στις σπάνιες περιπτώσεις εκείνες όπου η ηλιακή δραστηριότητα είναι σε μεγάλη έξαρση, κινδυνεύει η ακεραιότητα των δορυφορικών συστημάτων, παρατηρούνται διακοπές στις τηλεπικοινωνίες και στα ηλεκτρικά δίκτυα στη Γη, ενώ ακόμα και αεροπλάνα μπορεί να χρειαστεί να αλλάξουν την πορεία τους. Για τους λόγους αυτούς, η κατανόηση τέτοιων ηλιακών φαινομένων, πέρα από επιστημονικό, έχει και καθαρά πρακτικό λόγο.
Ο Ήλιος, διανύει περιόδους ησυχίας και έξαρσης, σε έναν κύκλο που έχει παρατηρηθεί πως κρατάει περίπου 11 χρόνια, αλλά δεν είμαστε σε θέση να εξηγήσουμε τι τον προκαλεί. Αυτή την χρονική περίοδο είμαστε κοντά στην εποχή εκείνη που η δραστηριότητα του Ήλιου είναι στο μέγιστό της, με τις ηλιακές «καταιγίδες» να είναι πιο πιθανές και πιο έντονες.
Η έρευνα που δημοσίευσαν οι αστρονόμοι, βασίζεται σε δεδομένα από το δορυφόρο Hinode, μία σύμπραξη της NASA, της ESA και της Ιαπωνικής JAXA. Τα στοιχεία αναμένεται να βοηθήσουν στην κατανόηση ενός μυστηρίου της αστροφυσικής, του πως οι δομές με πολύ έντονη δραστηριότητα θερμαίνονται τόσο και παραμένουν στα ανώτερα στρώματα της ηλιακής ατμόσφαιρας. Η θερμοκρασία στην επιφάνεια του Ήλιου, είναι της τάξεως των 5500 βαθμών Κελσίου και συνεπώς η διαφορά θερμοκρασίας με τους πίδακες πλάσματος που ξεπηδούν από τις εκρήξεις είναι δυσανάλογη. Τα στοιχεία δείχνουν πως οι πίδακες πλάσματος κινούνται με ταχύτητες 20 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο και η ορμή τους προέρχεται από την υπερθέρμανση στη βάση τους.
«Οι ενεργές περιοχές αυτή την περίοδο είναι πολλές στην επιφάνεια του Ήλιου. Έχουμε μια σπουδαία ευκαιρία να τις μελετήσουμε», λέει η Dr Helen Mason, θεωρητική φυσικός που συμμετέχει στην έρευνα. «Ανιχνεύοντας τη θερμότητα στις ενεργές περιοχές του Ήλιου, θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τους φυσικούς μηχανισμούς πιο βίαιων συμβάντων που μπορούν να επηρεάσουν τη κατάσταση στη Γη», προσθέτει.
Παρόλο που τα στοιχεία αυτά έρχονται να προστεθούν σε συμπεράσματα από προηγούμενες μελέτες, ακόμη δεν υπάρχει απάντηση στο μυστήριο του πως ακριβώς δημιουργούνται τόσο έντονα φαινόμενα. Ωστόσο, η συγκεκριμένη έρευνα περιέχει μια πρώτη οπτικοποίηση της ροής πλάσματος, παρατηρώντας τις κινήσεις των αερίων χρησιμοποιώντας τον προηγμένο εξοπλισμό του Hinode. Πιστεύεται με τις μέχρι τώρα έρευνες πως ενεργό ρόλο σε αυτά τα βίαια φαινόμενα παίζουν οι μεταβολές του μαγνητικού πεδίου του Ήλιου, που είναι πιο έντονες στις λεγόμενες ηλιακές κηλίδες, κάποια μεταβαλλόμενα μαύρα «σημάδια» στην επιφάνεια του Ήλιου. Οι αστρονόμοι ελπίζουν πως αν καταλάβουν τη συμπεριφορά των ενεργών περιοχών θα οδηγηθούν και στην κατανόηση των μαγνητικών πεδίων που κυβερνάνε τις ηλιακές εκρήξεις, οπότε και θα μπορούν να προβλέπουν τέτοια συμβάντα προτού συμβούν.
Είναι εντυπωσιακό ότι, ενώ κατανοούμε τόσα πράγματα για το Σύμπαν, ο ίδιος ο Ήλιος, το πιο κοντινό μας άστρο και ο βασικός υπεύθυνος για το «περιβάλλον» του ηλιακού μας συστήματος, μας είναι ως ένα βαθμό άγνωστος.
