Πριν από περίπου ένα μήνα, αξιωματούχοι στη Βραζιλία έδωσαν το «πράσινο φως» για την κατασκευή του τρίτου μεγαλύτερου υδροηλεκτρικού φράγματος στο Μπέλο Μόντε, ένα έργο για το οποίο οι αυτόχθονες διαμαρτύρονταν εδώ και δεκαετίες φοβούμενοι για το μέλλον των ιδίων και του ευαίσθητου οικοσυστήματος.
Ομοσπονδιακός δικαστής φαίνεται πως άκουσε τις ανησυχίες τους, αφού μπλόκαρε το σχέδιο επισημαίνοντας στην απόφασή του την ανάγκη για πιο εκτεταμένη μελέτη των πιθανών επιπτώσεων από την ανέγερση του φράγματος στο περιβάλλον. Βάσει της απόφασης απαγορεύεται επίσης η μεταφορά πόρων από την κρατική αναπτυξιακή τράπεζα BNDES -η οποία έχει αναλάβει τη χρηματοδότηση του 80% του έργου- σε κατασκευαστικούς ομίλους.
Σύμφωνα με το δικαστή Ρόναλντ Ντεστέρο, το Ίδρυμα Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων της Βραζιλίας ενέκρινε το σχέδιο στις 26 Ιανουαρίου χωρίς να έχει διασφαλίσει ότι πληρούνται οι 29 όροι που είχαν θέσει οι τοπικές αρχές. Επιπλέον, σύμφωνα με την απόφαση, η κρατική εταιρία ηλεκτροδότησης είχε αφήσει αναπάντητα 33 ερωτήματα που της είχαν τεθεί σχετικά με την κατασκευή του φράγματος.
Ένας από τους όρους αυτούς ήταν η λήψη μέτρων που θα εγγυόνταν ότι οι ποταμοί της περιοχής θα συνέχιζαν να ρέουν ανεμπόδιστοι μετά την ανέγερση του υδροηλεκτρικού φράγματος του Μπέλο Μόντε. Επιπλέον, οι κατασκευαστικές εταιρίες είχαν κληθεί να εκπονήσουν προγράμματα στήριξης των αυτοχθόνων πληθυσμών και να εγγυηθούν την αποκατάσταση των περιοχών που θα πλήττονταν εξαιτίας του έργου – κάτι που, κατά το δικαστή, δεν έγινε ποτέ.
Τα σχέδια συνάντησαν φοβερή αντίσταση από την πλευρά τόσο των αυτοχθόνων όσο και περιβαλλοντικών οργανώσεων της Βραζιλίας και του εξωτερικού. Η κατασκευή του υδροηλεκτρικού φράγματος ισχύος 11.233 MW θα οδηγούσε στην αποψίλωση μιας τεράστιας έκτασης τροπικού δάσους και στον εκτοπισμό δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων.
Θεωρείται πάντως απίθανο η διαμάχη να τελειώσει εδώ καθώς και για τη νεοεκλεγείσα πρόεδρο της Βραζιλίας Τζίλμα Ρούσεφ, το φράγμα αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στην κατεύθυνση της παραγωγής φθηνής και ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας, που θα μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες 23 εκατομμυρίων νοικοκυριών.
